DR. IŞIL KESKİN ŞAHAN
Ocak 2021 tarihli sayıdan
Zamanda yapılan işlerin çok hızlı ve artık mekândan bağımsız bir hal alması, toplumsal hayatın ve aynı zamanda iş hayatının iki temel unsuru olan zaman ve mekânı birbirinden ayırmaktadır. Zamanının çoğunu hayatta kalmak için çalışan ve üreten günümüz insanı, çalışma dışında kalan zamanını dinlenip, kendini gerçekleştirebileceği bir vakit olarak değerlendirmek yerine yaratıcı endüstrilerle zenginleştirilen etkinliklerin baştan çıkarıcı çağrısına uyarak tüketim merkezlerinde durmaksızın hız almakta...
Giddens, zaman ve mekânın uzaklaşmasının modernliğin bir sonucu olarak ele alır. Bu düşüncenin bir benzerini Harvey’de görürüz. Harvey, “Post-modernliğin Durumu” adlı eserinde zaman ve mekânı insanın var oluşunun temel öğeleri arasında sayar. Ona göre, zaman-mekân sıkışması deneyimi, bir yandan insanı belli miktarda heyecanlandırır, motive eder diğer yandan ise strese düşürür, bazen de ağır bir tedirginliğe sürükleyebilir.
Böylelikle çok çeşitli toplumsal, davranışsal ve kültürel hareketleri ortaya çıkarabilir. Harvey, zaman ve mekânın sıkışmasını, mekânı zaman aracılığıyla ortadan kaldıran ulaşım teknolojileri üzerinden örneklendirir. Bu örnekte birkaç yüzyıl önce yapılan ve bir ay süren bir yolculuk için bugün sadece bir iki saatlik uçak süresi ile yol alındığını ve bu sırada aradaki hiçbir şehir ya da yere temas edilmediğini belirtir.
Bu bir iki saatlik uçuş süresince geçilen ve sıkıştırılan mekânlar, sabah kahvaltısı veya akşam yemeğinin farklı ülkelerde yendiği durumlar zaman mekân sıkışmasına verilebilecek birçok örnekten sadece biri.
Gelelim iş süreçlerini kronotop yaklaşımla yeniden okumaya.
Dünya gündeminin ilk sırasına yerleşen koronavirüs salgını ile ilgili alınan tedbirler kapsamında mekâna bağlı kalmanın bir örneğini yaşamlarımıza dahil ettik. Evde kalarak uzaktan çalışma sistemine geçiş yaptık. Seyahatlerin seyreltilmesi, ülkeler ve şehirlerarası gidiş gelişlerin kısıtlanması aslında her birimizi modernizmin bu baş döndürücü zamana karşı olan hızını bir an olsun frenletti, mekânla olan bağını koparttı.
Bununla beraber dijital ağlarla organize olmuş toplumsal yapıyı ve iş süreçlerini yeniden biçimlendirdi. Tüm bu olup bitenler bize zaman ve mekân algımızı ve bunlar arasındaki “kronotop” ilişkiyi yani yer-zaman-eylem arasındaki ilişkileri yeniden durup düşünmeyi öğütlüyor. Bu durum iş dünyası için de yeni bir kültür oluşturdu. Uzaktan çalışma kültürü.
Şirket kültürü önemli, çünkü çalışanların ve müşterilerin bizi nasıl algıladığı bu kültür zemininde şekilleniyor. Tabi ki bu da, şirketlerimizin ne kadar başarılı olacağını büyük ölçüde etkiliyor. Uzaktaki ekipler fiziksel olarak mesafeli olduğundan, bir kültür oluşturmak çok da kolay işlemeyen bir süreç haline gelebiliyor.
Bir şirket temel değerlerini tüm çalışanlara iyi benimsettiği sürece, çalışanlarını kültürün savunucularına dönüştürdüğünde işler daha kolay akıp gidiyor ve şirketin en üst düzey yeteneklerini korumayı da garantileyebiliyor. Covid-19 salgını dünyanın büyük bir kısmını bir gecede evden çalışmaya, uzaktan çalışmaya kaydırırken, uzaktan bir ekip kültürü oluşturmak her zamankinden daha önemli olmaya başladı.
Uzaktan çalışma kültürü oluşturmak için adımlar:
Ofislerde birlikte geçirilen zaman çalışanlara bir amaç ve aidiyet duygusu verir. Oysa uzaktan bir ekip kültürü oluşturmak daha bilinçli düşünce ve daha çok proaktif çaba gerektirir.
1- Şirket içi psikolojik güvenlik kalkanı oluşturun
İyi bir şirket kültürü, güven ve karşılıklı saygı ile karakterize edilen bir çalışma ortamı sağlar. Aynı zamanda psikolojik güvenlik kalkanı oluşturmayı önceliğine alır. Peki, psikolojik güvenlik kalkanı nedir? Kısacası ekip içinde konuştuğu için birini utandırmayacağına, reddedilmeyeceğine veya cezalandırılmayacağına ve buna
benzer diğer konularda çalışanlara bir güven duygusu oluşturmaktır.
Duygusal olarak bağlı olan ekipler, ilişkide bir güvenlik ve güven temeli olduğu için birbirlerine karşı önyargısız ve gardsız olurlar. Bu, çılgın bir fikri paylaşabildikleri veya katılmadıkları bir durum gördüklerinde geri adım atabildikleri anlamına da gelir.
Öyleyse bir şirket, uzaktan çalışanlarla psikolojik güvenlik ortamını nasıl geliştirebilir?
Her şey en tepeden başlar.
Şirket liderlerinin alçakgönüllülük, merak, ilgi ve yanılabilirlikle ortaya çıkması önemlidir. Liderler, şirket içinde hata yapmanın insani bir durum olduğu ve telafisinin de peşi sıra gelmesi gerektiği, proaktif olmanın değerli olduğu ve katılımı teşvik etmenin süreçleri geliştirdiği yönünde bir duruş sergilemelidir. Liderler olarak, çalışanlardan haftalık toplantılar, düzenli geri bildirimler isteyin.
Ekiplere, suçlamaktan ve işleri kişiselleştirmekten kaçınan yapıcı geri bildirim vermelerini öğretin. Geribildirim vermek veya işleri yeniden düzenlemek için tasarlanmış toplantılar ve oturumlar ayarlayın. Geri bildirimin video görüşmesi yoluyla verildiğinden emin olun, böylece çalışanlar bunu yüz yüze çözebilir ve yanlış anlamaları önleyebilir. Tüm bunlar, çalışan bağlılığını artırmaya yardımcı olacaktır.
2- Vizyonu ve hedefleri net bir şekilde iletin
Ekipteki herkes şirketin vizyonunu anlarsa, yüksek performanslı bir uzaktan çalışma kültürü oluşturmak çok daha kolay olur. Vizyonu net olarak bilmek, çalışanlara birlikte başardıkları şeyin önemini hatırlatır.
3- Çalışma yaklaşımınız hakkında açık olun
"Esnek" veya "uzaktan" çalışma, farklı kişiler için farklı şeyler ifade edebilir. Örneğin: çalışanların her
gün belirli saatlerde çevrimiçi olması bekleniyor mu? Düzenli olarak şirkete gitmeleri gerekecek mi? Bu belirli beklentileri iş tanımlarınıza dahil edin.
4- “An”da kalarak çalışmaya öncelik verin
Uzaktaki bir ekipte, çalışanların aktif olarak bağlı kaldıklarını göstermek için isteklere anında yanıt verildiğini hissetmeleri motive edici olacaktır. Bunun için şirket içi chatbot’lar veya farklı uygulamalar üzerinden anında mesajlaşma sistemleri kullanmak faydalı olacaktır.
5- Birlikte nasıl çalışacağınızı tanımlayın
Şirketteki farklı kişiler, esnek bir çalışma durumunun neyi gerektirdiği konusunda farklı fikirlere sahip olabilir. İhtiyaçları, beklentileri ve makul olanı değerlendirmek için ekibinizle iyi iletişim kurun. Ek olarak, araştırmalar duygusal olarak daha bağlı olan ekiplerin birlikte daha etkili çalıştığını göstermiştir. İşbirliği ve iletişim için net bir süreç oluşturduğunuzdan emin olun.
İnsanların öğrenme ve çalışma şekillerindeki farklılıklarını kabul etmeyi unutmayalım. Ekip üyelerinin birbirlerini anlamalarına ve tanımalarına olanak tanıyan görüşmeler için sanal ortamlar ve etkinlikler oluşturmaya çalışın.
6- Yüz yüze görüşme zamanı planlayın
Yüz yüze görüşmek ilişki kurmak için önemlidir. Tüm ekibinizin toplanmasını ve toplantılar için yerel bir ortak sanal çalışma alanı sağlayın. Google Hangouts, Zoom, Microsoft Teams gibi uygulamaları kullanarak video konferans üzerinden düzenli toplantılar da ekibinizin haftalık olarak senkronize edilmesini sağlamanın harika bir yoludur.
7- Düzenli olarak geri bildirim toplayın
Uzak bir ekibi yönetme konusunda deneyimli değilseniz, muhtemelen her şeyi ilk seferde doğru yapamayacaksınız. Her uzakta çalışandan süreci yakından dikkat etmesini ve size neyin işe yarayıp neyin yaramadığını söylemesini isteyin.
Çabalarınız üzerinde düşünün, çalışanlarınızı dinleyin ve gerektiğinde ayarlamalar yapın. Bu yapıcı geri bildirim kültürü size yardımcı olacak ve çalışanlarınızın fikirlerini ifade etmek ve seslerini duyurmak için güvende olduklarını hissetmelerini sağlayacaktır.
8- Çalışanları meşgul tutmanın yaratıcı yollarını bulun
Uzaktaki çalışanları zaman içinde meşgul tutmak, pozitif bir kültür geliştirmenin harika bir yoludur. Aynı alandan (örneğin, ürün geliştirme) insanların zorluklarını tartışabileceği dijital çay/kahve saati seansları düzenleyin.
9- Mentorluk programları oluşturun
Uzaktaki bir ekibe güven ve aidiyet duygusu oluşturmanın en önemli yönlerinden biri, insanların büyümesine ve meslektaşlarından öğrenmesine yardımcı olmaktır. Bir grubun yanı sıra herkesin bireysel olarak büyümesine yardımcı olacak ritüelleri dâhil edin: her bir kişinin hedefini bir performans incelemesinde tartışın ve ilerlemeyi ölçmek için bir metrik belirleyin, geri bildirim vermek için bir atölye çalışması düzenleyin.
