İki ülke, hiçbir durumda birbirlerini tehdit etmeyeceklerini veya güç kullanmayacaklarını beyan etti. Esequibo konusundaki anlaşmazlık bir asırdan uzun bir süre öncesine uzanıyor, ancak Venezuella’nın bir referandumun ardından bölge üzerinde egemenlik iddia etmesiyle gerilim tırmanmıştı.
Perşembe günü düzenlenen bir toplantıda Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ve Guyana Devlet Başkanı Mohamed Irfaan Ali, “iyi komşuluk” ve “barış içinde bir arada yaşama” konusundaki kararlılıklarını yinelediler.
AA'nın derlemesine göre yüzölçümü yaklaşık 160 bin kilometrekare olan, 125 bine yakın nüfusu bulunan Esequibo veya Guyana Esequibo olarak bilinen bölge, zengin petrol rezervlerinin yanı sıra altın, kömür ve değerli taşlara sahip olmasıyla biliniyor. Sömürge döneminden bu yana iki ülke arasında tartışmalı bölge olarak bilinen Esequibo'da, özellikle 2015'te keşfedilen yüksek kaliteli petrol rezervleri ihtilafı artırdı.
Esequibo bölgesinin kendisine ait olduğunu savunan Venezuela hükümeti, 3 Aralık'ta, komşu ülke Guyana ile ihtilaflı bölgeye ilişkin düzenlediği referandumda, halkının yüzde 96'sının desteğini aldı. Komşu ülke Guyana tarafından yapılan açıklamada ise Venezuela'nın "uluslararası hukuka aykırı şekilde" referandum yaptığı ve bölgesel barışı tehdit ettiği belirtildi.
AA'nın haberine göre Venezuela hükümeti, 1899 Paris Tahkim Kararı'nın hükümsüz olduğunu ve 1966 Cenevre Anlaşması uyarınca bölgenin ülke topraklarına dahil edilmesi gerektiğini savunuyor. Bağımsızlığını 1966'da kazanan ve 1970'te İngiliz Milletler Topluluğuna dahil olan Guyana, o dönem Esequibo'nun kendisine ait olduğunu resmen ilan etti. Guyana, iki ülke arasındaki sınırların İngiliz sömürge döneminde belirlendiğini ve 1899 Paris Tahkim Kararı'nın baz alınması gerektiğini savunuyor.
PETROL KEŞFİ
Guyana'nın, ABD'li enerji şirketi Exxon Mobile petrol çıkarma izni vermesinin ardından bölgenin ekonomik zenginlikleri kademeli olarak gün yüzüne çıktı. Ülkede günlük 1200 varil olan petrol üretiminin bugünlerde 400 bin varile ulaştığı, Guyana'nın petrol gelirlerine bağlı olarak geçen yıl yüzde 57 büyüdüğü ve bu yıl ise yüzde 25 büyümesinin beklendiği tahmin ediliyor. Danışmanlık şirketi Rystad Energy, Guyana'nın petrol ve gazdan elde ettiği gelirin 2030'da yıllık 7,5 milyar doları yakalayabileceği değerlendirmesinde bulundu. Dünya Bankası verilerine göre, son 20 yılda Guyana'nın kişi başına düşen milli geliri 2002'de 955 dolar iken, 2022'de 18 bin 989 doları aştı.
