ENDER İNELLİ / EY KIDEMLİ MÜDÜRÜ
ender.inelli@tr.ey.com
www.vergidegundem.com
Küçüklü büyüklü, kadınlı erkekli, başta futbol ve basketbol olmak üzere sporun her türlüsüne ilgi duyan bir milletiz. Bu anlamda, özellikle dört büyükler olarak adlandırılan Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor spor kulüpleri çok sayıda taraftara sahip.
Bir takımı desteklemenin taraftarına yüklediği öznel bazı sorumluluklar var. Çok büyük bir ekonomi haline gelen spor müsabakalarının asli unsuru olan kulüplerin mali açıdan yeterliklerini sağlamaları ve taraftarlarını mutlu edecek neticelere ulaşmaları için hiç şüphesiz renklerine gönül verenlerin desteğini almaları gerekiyor.
Spor karşılaşmalarını yayınlayan kanal ya da platformlara üye olunması, kombine bilet satın alınması, kulüp logosunu taşıyan ürünlerin edinilmesi ilk akla gelen destek kalemleri. Ancak maddi durumu belli bir düzeyin üzerinde olan kişi ve kurumlar için daha büyük çaplı katkı sunulması da muhtemel.
Üstelik bu katkıların vergi matrahı ile ilişkilendirilmek suretiyle kısmen ödenecek vergiden tenzil edilmesi de imkan dahilinde. Bağış, sponsorluk ve reklam olmak üzere başlıca üç ana yol ile hem takımınıza destek sağlayabilir hem de vergi avantajı yaratabilirsiniz.
BAĞIŞLAR
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince kamu yararına çalışan derneklere makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait beyan edilecek gelirin/kurum kazancının yüzde 5'ine kadar olan kısmı, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kazançtan indirim konusu yapılabiliyor.
Örneğin; başta Beşiktaş Jimnastik Kulubü Derneği, Fenerbahçe Spor Kulubü Derneği, Galatasaray Spor Kulubü Derneği ve Trabzonspor Kulubü Derneği olmak üzere kamu yararına çalışan dernek statüsüne sahip toplam 389 derneğe bu kapsamda bağış yapılabilmesi mümkün.
İNDİRİM KOŞULLARI NELER?
Matrahtan indirilmesi için bağış ve yardımın;
■ Kamu yararına çalışan derneğe yapılması,
■ Makbuz karşılığı olması,
■ Karşılıksız yapılması,
■ Sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi,
■ Beyannamede ayrıca gösterilmesi gerekiyor.
İndirilemeyen kısım diğer yıla nakledilemiyor.
YÜZDE 5'LİK SINIR
Matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecek bağış ve yardımların tutarı, o yıla ait kazancın yüzde 5'i ile sınırlı. Yani kazanç olmaması durumunda bağış ve yardımın indirim konusu yapılması da mümkün değil. Örneğin; ilgili yıl kazanç tutarı 10 milyon TL ise bağış konusu yapılabilecek üst sınır 500 bin TL oluyor.
Aynı örnek üzerinden gidersek, ilgili yıl 600 bin TL bağış yapan bir kurum bunun 500 bin TL'lik kısmını vergi matrahından indirim konusu yapabilecek ve 110 bin TL (500 bin TL x %22) eksik kurumlar vergisi ödemek suretiyle bağışın bir kısmını vergiden düşmüş olacak.
SPONSORLUK DESTEĞİ
Sponsorluk harcamaları, ticari kazancın elde edilmesi ile doğrudan ilişkili olmayan veya ilişkisi ölçülemeyen, sosyal amacı öne çıkan harcamalar.
■ Resmi spor organizasyonları için yapılan saha, salon veya tesis kira bedelleri,
■ Sporcuların iaşe, seyahat ve ikamet giderleri,
■ Spor malzemesi bedeli,
■ Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'nün uygun göreceği spor tesisleri için yapılan ayni ve nakdi harcamalar,
■ Sporcuların transfer edilmesini sağlayacak bonservis bedelleri,
■ Spor müsabakaları sonucuna göre sporculara veya spor adamlarına prim mahiyetinde ayni ve nakdi ödemeler gibi harcamalar sponsorluk harcaması olarak değerlendiriliyor.
PROFESYONEL-AMATÖR AYRIMI
Sponsorluk harcamalarının; kanunlarca tespit edilen amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için yüzde 50'si gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde beyan edilen kurum kazancından indirilebiliyor.
Konuyla ilgili olarak Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü tarafından Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkan-lığı'na yazılan 05.12. 2006 tarih ve 1351 sayılı yazıda şu önemli ifadelere yer verilmiş durumda:
Genel Müdürlüğümüze bağlı bütün branşlar amatördür. Bu hükümler çerçevesinde; Genel Müdürlüğümüzce sevk ve idare edilen tüm spor branşları amatör, Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığınca sevk ve idare edilen futbol faaliyetlerinden Türkiye Süper Ligi, ikinci Ligi ve Üçüncü Ligleri profesyonel, daha alt düzeyde yapılan diğer futbol faaliyetlerinin ise amatör olarak kabul edilmesi gerektiği mütalaa edilmektedir..."
Buna göre en üst basketbol veya voleybol liginde mücadele eden birtakıma sağlanan sponsorluk desteğinin, ilgili spor dalları amatör spor dalı olarak belirlendiği için yüzde 100'ü indirim konusu yapılabilecekken; ikinci futbol liginde mücadele eden bir futbol takımına sağlanan sponsorluk desteğinin ise sadece yüzde 50'si indirim konusu yapılabilecek. Bu durumda da indirim konusu yapılan tutarın yüzde 22'si kadar vergi avantajı sağlamak, bir diğer deyişle bu tutarda vergiyi eksik ödemek mümkün.
SPONSORLUK KOŞULLARI
Sponsor olmak biraz meşakkatli; zira, sıkı şekil şartları söz konusu. Sponsorluk uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sponsorluk Yönetmeliği'nde düzenlenmiş durumda. Buna göre, sponsorluk hizmeti alan ile sponsor arasında her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı bir sözleşme yapılması gerekmekte.
Gerçek ve tüzel kişiler, süresiz bir şekilde sponsor olamayacakları gibi; bunların herhangi bir şekilde vergi borçları da bulunmamalı. Bu nedenle kurumların sponsor olabilmeleri için bağlı bulundukları vergi dairesine müracaat ederek, vergi borcu olmadığına dair bir yazı almaları ve yapılan sponsorluk sözleşmesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine vermeleri gerekiyor.
REKLAM VERMEK
Kulübe destek olmanın en ticari yolu şüphesiz reklam vermek. Zira reklam vererek hem kulübünüze destek olabilir hem de şirketinizin ya da ürünlerinizin bilinirliğini artırarak hedef kitleyi oluşturanları bilgi-lendirebilir veya ikna edebilirsiniz.
Uygulamada; spor sahalarına, sporcuların veya diğer ilgililerin spor giysilerinin ya da spor araç ve gereçlerinin üzerine yazılı veya elektronik sinyaller yardımıyla sanal olarak kurumun tanıtımının yapılmasını sağlayacak amblem, marka, isim ve benzeri işaretler konulması gibi doğrudan ticari fayda sağlayan ve kurumun tanıtımını amaçlayan harcamalar reklam harcaması olarak değerlendiriliyor.
REKLAMDA SINIR YOK
Reklam vermenin en büyük avantajı, bağış ve sponsorluktan farklı olarak reklam harcamasının bir indirim değil gider unsuru olması. Bir diğer deyişle, bağış ya da sponsorluk harcamaları ancak belli şartlar ve sınırlar çerçevesinde beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilirken; reklam harcamaları, diğer giderler gibi doğrudan kayıtlara masraf olarak yazılıyor.
Örneğin; o yıl zararda iseniz, bağış ya da sponsorluk desteği nedeniyle vergi avantajı elde edemezken; reklam harcamasını kayıtlara gider olarak geçirerek zararınızı artırabilir, bu zararı da sonraki yıllarda yapılacak kârdan mahsup edebilirsiniz.
Eğer şirketiniz o yıl kârda ise de; reklam harcamasının yüzde 22'si kadar kurumlar vergisi avantajı yaratmanız, ayrıca reklam harcaması nedeniyle doğacak KDV'yi de her durumda indirim konusu yapmanız mümkün.
