Cumhuriyet döneminde Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü'nün kurulmasıyla temelleri atılan Türk savunma sanayi, bugün 90 milyar dolarlık bir bütçeye ulaşmış durumda. Pek çok ürün geliştiren sektör, 6 milyar dolarlık ihracata koşuyor.
29 Ekim -11 Kasım 2023 tarihli sayıdan
Türk savunma sanayii, Cumhuriyetin ilk yıllarında Kurtuluş Savaşı sırasında kurulan birkaç üretim tesisi ile sınırlı kaldı. İlerleyen yıllarda ise ulusal savunma bakımından temel oluşturacak nitelikte bazı yatırımlar yapıldı, ilk olarak Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü kuruluyor.
Ardından Ankara'da hafif silah ve top tamir atölyeleriyle fişek fabrikaları, yine aynı yıl Yavuz zırhlısının bakımı amacıyla Gölcük Tersanesi faaliyete geçti. İlk ve en büyük özel sektör savunma sanayi fabrikasının temelleri İstanbul Haliç'te atılırken, havacılık sanayi ise faaliyetlerine Tayyare ve Motor Türk A.Ş'nin (TamTAŞ) kuruluşu ile başladı.
İkinci Dünya Savaşı ve sonrasında İngiltere ve ABD tarafından sağlanan hibe ve yardımlar ile Türkiye'nin Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne (NATO) girişiyle artış gösteren askeri yardımlar, henüz kuruluş aşamasında bulunan milli savunma sanayiinin gelişmesini durdurdu. Bu dönemde milli bütçeye yük olan askeri fabrikalar Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Genel Müdürlüğü bünyesine alındı.
KIRILMA ANI KIBRIS OLDU
Truman Doktrini kapsamında ABD ile imzalanan anlaşmada yer alan askeri yardım kapsamında sağlanan malzemelerin amaçlarının dışında kullanılamayacağı yönündeki hüküm, 1974'teki Kıbrıs harekatı sonrasında Türkiye karşısına büyük bir engel olarak çıktı.
Böylece Türkiye'de modern bir savunma sanayii altyapısının oluşturulmasına yönelik politikaların temeli atılmış oldu. Bu dönemde Aselsan, Havelsan, Aspilsan gibi devlet sermayesine dayalı yatırımlar gerçekleştirilirken, 19842006 arası dönemde savunma sanayi alanında belirlenen politika doğrultusunda sektörde çok sayıda şirket faaliyet göstermeye başladı.
SON 20 YILDA HIZLA GELİŞTİ
Son 20 yılda savunma sanayinde büyük atılım yapan Türkiye bugün; kendi motorunu, milli tankını, savaş gemisini, taarruz helikopterini, insansız hava araçlarını (İHA), füzesini ve piyade tüfeğini üretiyor.
Üretim hacmini 1 milyar dolarda 12 milyar dolara çıkaran sektörün bütçesi ise, 90 milyar dolara ulaşmış durumda. Sektörün ihracatı da 4,4 milyar dolara yükselmiş bulunuyor. Yıllar içinde istihdamını da 9 binden 81 bin kişiye çıkaran sektörde proje sayısı ise 850'yi buldu.
PROF. DR. HALUK GÖRGÜN T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI SAVUNMA SANAYİ BAŞKANI
“ARTIK BİR PAZAR DEĞİL, AKTÖRÜZ”
“Ülkemiz savunma sanayii alanında artık bir pazar değil aktör konumuna geldi. Ülkemizin dünyada savunma sanayii alanında en gelişmiş 10 ülke arasına girme hedefine her geçen gün yaklaşmaktayız. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde savunma sanayii alanında dünyanın en önemli ülkelerinden biri olacağımıza yürekten inanıyorum.”
