M. FATİH KÖPRÜ
fatih.kopru@tr.ey.com
www. vergidegundem. com
Sanayinin geliştirilmesi ve üretimin desteklenmesi amacıyla bazı yasalarda değişiklik yapan yasa (7033 sayılı) 18 Haziran’da Meclis’te kabul edildi ve 1 Temmuz’da yürürlüğe girdi.
Halk arasında “Torba Yasa" olarak adlandırılan bu yasada tabii ki sadece sanayi işletmelerini ilgilendiren düzenlemeler yer almıyor. Bundan başka özellikle TRT bandrolü konusundaki hükümleri önemli.
Danıştay’ın bundan beş ay önce yürütmeyi durdurma kararı verdiği cep telefonlarından alınan bandrol ücretleri yeni yasada yerini almış oldu. Bu yazımızda başta cep telefonlarından alınan TRT bandrolü konusu olmak üzere 7033 sayılı yasayla getirilen bazı vergisel düzenlemeler ve teşvikler üzerinde duracağız.
CEPTE BANDROL ÜCRETİ
Radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlar (video-televizyon, radyo-televizyon veya müzik setleri gibi) ile görsel veya işitsel yayınları alabilen her türlü cihazlardan bir defaya mahsus olmak üzere bandrol ücreti ödenmesi gerekiyor. Hangi cihaz için ne kadar bandrol ücreti ödeneceği en son olarak Bakanlar Kurulu tarafından 2016 yılında belirlenmişti.
Bu karar kapsamında; dahili tüner ile radyo veya televizyon yayınlarını alabilen cep telefonlarından yüzde 7, internet bağlantısı vasıtasıyla ya da herhangi bir yazılım veya donanım ilavesiyle bu yayınları alabilen cep telefonlarından ise yüzde 6 oranında bandrol ücreti ödenmesi gerekiyordu.
YÜRÜTMEYİ DURDURDU
Açılan bir davada Danıştay 10. Dairesi tarafından verilen 10 Şubat 2017 tarihli kararda, Bakanlar Kurulu Kararı’nın cep telefonlarından yukarıda yer verilen oranlarda bandrol ücreti alınmasını öngören hükmünün yürütmesi durduruldu. Kararda cep telefonlarının radyo-te-levizyon yayını almak dışında asıl işlevinin iletişim olması gerekçesiyle bu cihazın tüm bedeli üzerinden değil, sadece radyo/televizyon yayını almaya yarayan kısmı üzerinden bandrol ücreti alınması gerektiğine vurgu yapılıyor.
YENİ YASA
1 Temmuz’da yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 7033 sayılı yasa ile TRT Kurumu Gelirleri Kanunu’nda yer alan bandrol ücreti tahsil edilen eşyalar listesine cep telefonları eklendi. Yasa uyarınca bir defaya mahsus olmak üzere KDV matrahı üzerinden yüzde 6 oranında hesaplanan bandrol ücretinin Türkiye Radyo-Televizyon Kuru-mu’na yatırılması gerekiyor.
ÖDENENLER NE OLACAK?
Yeni yasa kapsamında 1 Tem-muz’dan itibaren cep telefonlarının KDV matrahı üzerinden yüzde 6 oranında bandrol ücreti hesaplanması gerektiği konusunda tereddüt yok. Peki, yürütmeyi durdurma kararı (10 Şubat 2017) ile 7033 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği tarih (1 Temmuz 2017) arasında ödenen bandrol ücretleri ne olacak? İade alınabilir mi?
Yürütmenin durdurulması kararı ile esas dava karara bağlanıncaya kadar davaya konu işlemin yürütü-lebilme niteliği ortadan kalkıyor. Sanki işlem hiç tesis edilmemiş farz edilerek önceki hukuksal durumun devamı sağlanıyor. Buna göre belirtilen dönemde (10 Şubat-30 Haziran) cep telefonları için bandrol ücreti hesaplanmaması gerektiğinden, bu dönem için ödenen bandrol ücretlerinin TRT’den iade talep edilebileceği kanaatindeyiz.
Ancak bunun bir ara karar olduğu unutulmamalı. Yargılama devam ediyor. Sonuçta yürütmeyi durdurma kararı verilen hükmün iptaline karar verilmediği durumda, bu ara-
da iade alınmış olan bir tutar varsa TRT tarafından bu tutarın geri istenebileceği de unutulmamalıdır.
DAHA MAKUL CEZA
Cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya, bandrolsüz satılan her cihaz için cihazın satış bedeli kadar idari para cezası kesiliyordu. Bu hüküm özellikle taşıtlarda yer alan bandrole tabi cihazlar için orantısız cezaların kesilmesine neden oluyordu. Yasada bu konuda daha makul bir ceza sistemine geçildiği görülüyor. Artık bu tür tespitlerde bandrol ücretinin iki katı tutarında idari para cezası kesilecek.
BİLİŞİMCİLER DE SANAYİCİ
Yasada sadece bandrol ücretleri yer almıyor. Örneğin, sanayi işletmesi, sanayi işleri ve sanayici tanımlarının yenilendiği de görülüyor. Buna göre bir maddenin vasıf, şekil, hassa veya terkibini makine, cihaz, tezgâh, alet veya diğer vasıta ve kuvvetlerin yardımı ile veya sadece el emeği ile kısmen veya tamamen değiştirmek veya bu maddeleri işlemek suretiyle devamlı ve seri halinde imal veya istihsal eden yerlerle, madenlerin çıkarılıp işlendiği yerler sanayi işletmesi, buralarda yapılan işler sanayi işleri ve buraları işletenler sanayici sayılıyor.
Maddenin devamında bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmelerin de bu madde kapsamına girdiği yani sanayi işletmesi sayıldığı hükmü yer alıyor. Dolayısıyla bu işletmeleri işletenler de sanayici sayılacaklar.
DAMGA VERGİSİ VE HARÇ İSTİSNASI
Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tabloda damga vergisinden istisna edilen kâğıtlar sayılıyor. 7033 sayılı yasa ile bu istisnalara organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi siteleriyle ilgili bir yenisi eklendi. Buna göre belirtilen yerlerde bulunan arsaların tahsisine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler ile taahhütnamelerden damga vergisi hesaplanmayacak.
Ayrıca bu bölgelerde yer alan gayrimenkullerin ifraz, taksim veya birleştirme işlemlerinde tapu harcı ödenmeyecek. Diğer taraftan söz konusu bölgelerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemler ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri ve cins de-
ğişikliği işlemleri de tapu harcından istisna olacak.
EMLAK VERGİSİ DE YOK
Emlak vergisi yasasında geçici ve daimi muaflıklar bulunuyor. Önceden; organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler ile sanayi ve küçük sanat sitelerindeki binaların, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren beş yıl süre ile geçici muafiyetten yararlanacağına ilişkin hüküm bulunuyordu.
Yeni yasa ile bu geçici muafiyet hükmü yürürlükten kaldırıldı. Ancak diğer taraftan organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binaların herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın emlak vergisi muafiyetinden yararlanabileceğine ilişkin yeni bir hüküm yasaya eklendi.
TEKNOKENTE YENİ DESTEK
Temel bilimler alanında en az lisans derecesine sahip AR-GE personeli istihdam eden Teknoloji Geliştirme Bölgesi firmaları için yeni bir teşvik getirildi. Buna göre söz konusu personelin her birine ödenen aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı iki yıl süreyle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak.
Temel bilimler, yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarını ifade ediyor. Ancak her bir Teknoloji Geliştirme Bölgesi firmasına sağlanacak destek, ilgili ayda istihdam ettiği toplam personel sayısının yüzde 10’u ile sınırlı. Bu destekten Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yönetici şirketlerinde istihdam edilen temel bilimler mezunu AR-GE personeli için de yararlanılabiliyor.
