Drone endüstrisi hızla büyüyor. İnsansız hava araçları (İHA), ticari teslimat, haritalama, arama-kurtarma, tarım, zirai ilaçlama, fotoğrafçılık gibi çeşitli uygulamalarda çözüm aracı olarak sunuluyor. Bu araçlar, yarattıkları ekonomik faydaların yanı sıra veri toplamayı hızlandırırken, iş yükünü de azaltıyor. Global Market Insights, tarımsal drone pazarının 2024 yılının sonuna kadar 1 milyar dolar olacağını öngörüyor.
04 Ağustos - 17 Ağustos 2024 tarihli sayıdan
Özellikle sivil İHA’lar başta ABD ve Çin olmak üzere Japonya, AB ülkeleri, Hindistan ve Türkiye’de yaygın olarak kullanılıyor. Dünyada İHA ve SİHA üretimi konusunda yoğun faaliyet gösteren ülkeler ise ABD, İngiltere, Çin, Japonya, Rusya, Hindistan, Malezya ve Türkiye olarak sıralanıyor. Endüstriyel alanda dünyada en çok inşaat, madencilik ve enerji sektörleri öne çıkarken, son yıllarda tarımsal ve zirai alanda da drone talebinde artışı yaşanıyor.
Son yıllarda drone konusunda teknolojiler geliştiren yerli girişimlerin de sayısı artmaya başladı. Enerjiden tarıma, haritacılıktan maden ve inşaata kadar birçok sektör için teknoloji çözümleri geliştiren bu girişimler, global pazardaki şirketlerin de dikkatini çekmeyi başardı. Birçok şirket drone teknolojilerini uluslararası pazara açmaya hazırlanıyor. Haberimizde bu şirketlerin geliştirdiği teknolojileri ve büyüme planlarını araştırdık.
İHRACATA BAŞLAYACAK
Yerli drone girişimlerinden biri olan Devr-i Robotik, drone teknolojileri, haritacılık cihazları ve yeraltı görüntüleme cihazları konusunda uzman bir şirket. Prototip aşamasını tamamlayan ‘Topokopter’ drone modeli, hassas haritalama işlemleriyle ön plana çıkıyor. Topokopter, hassas GPS sistemi, lazer teknolojisi ve kamerası sayesinde yüksek doğrulukta haritalar oluşturuyor. Bu sayede inşaat, tarım ve arazi planlaması gibi birçok sektörde kullanılabiliyor. Yeraltı görüntüleme cihazı C-Ground ile de sektörde fark yarattıklarını söyleyen Devr-i Robotik Genel Müdürü Cemil Baki Kıyak, C-Ground’un manyetik alan sensörleriyle yeraltındaki yapıları hassas şekilde görüntülediğini belirtiyor. Bu iki teknolojiyi birleştirerek drone ile yeraltı görüntüleme ve haritalama yapabilen bir sistem üzerinde AR-GE çalışmalarını sürdürdüklerini ifade eden Kıyak, “İhracat çalışmalarımız devam ediyor. Özellikle Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri hedeflerimiz arasında. Bu yıl İrlanda, Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Arap Emirlikleri, İngiltere ve Balkanlar’a ihracata başlamayı planlıyoruz” diyor.
AHMET TALHA CAMCI / CRINUM KURUCUSU
GÜÇ SİSTEMLERİ GELİŞTİRİYOR
Dronelar için hidrojen yakıt pili temelli hibrit güç sistemleri geliştiren Crinum’un çevreci teknolojisi diğer güç sistemlerine karşı hem performans hem de maliyet yönüyle ön plana çıkıyor. Firma zirai ilaçlama, kargo ve acil tıbbi yardım gibi amaçlarla kullanılan İHA2 sınıfı ağır yük drone’larına odaklanıyor. Günümüzde bu drone’ların enerjileri çoğunlukla bataryalardan sağlanıyor, fakat bataryaların tekno-ekonomik kısıtlamaları nedeniyle yüklü uçuş süreleri genellikle 10 dakikanın üzerine çıkamıyor.
Crinum’un hibrit güç sistemi sayesinde ise 30 dakikayı aşan uçuş sürelerine ulaşılıyor. Endüstriyel bir teknoloji firması olan Crinum, drone üreticisi müşterilerine donanım ve yazılımını anahtar teslim bir güç sistemi sunarak geleneksel yakıt pili üreticilerinden ayrışıyor. Şirketin kurucusu Ahmet Talha Camcı, ürün ticarileştirme sürecini 2027’de tamamlamayı planladıklarını, alanında küresel ölçekteki ilk üreticilerden biri olmayı hedeflediklerini vurguluyor. 2023’te kurulan ve mevcut durumda Türkiye ve Hindistan pazarlarından müşterileri olan firma, ürünlerinin yüzde 80’inini ihraç etmeyi planlıyor.
ZİRAİ DRONELAR İÇİN MOBİL UYGULAMA
2024 yılının başında kurulan Cropim, çiftçilere ve büyük üreticilere göre özel olarak tasarlanmış zirai drone ile ilaçlama veya gübreleme gibi ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri bir mobil uygulama. Çiftçiler, arazilerini seçip, zirai drone ile uygulama yapılacak ürünleri belirledikten sonra, o bölgeye hizmet veren alt kullanıcılar listesinden en uygun fiyatlı ve en iyi yorumları olan firmayı seçiyorlar. Seçim yapıldıktan sonra ödeme gerçekleşiyor ve rezervasyon oluşturuluyor. Belirlenen tarihte zirai drone uygulaması yapılıyor.
Cropim’in zirai dronların UBER’i gibi düşünülebileceğini söyleyen şirketin kurucu ortağı ve CEO’su Göker Kuzucu, “Geçen ay Michigan’da deneme amaçlı mısır ilaçlaması gerçekleştirdik. Uygulamamızı ABD pazarına hazır hale getirmeye çalışıyoruz” diyor. Diğer hedef ülkelerinin ise Endonezya, Taylan, Malezya, Japonya, Fransa, İspanya ve İtalya olduğunu ifade eden Kuzucu, “Uygulamamıza yeni özellikler kazandırmak adına tarlanın sadece hastalıklı olan bölgelerine belirli orandan dozajlama görevini drone’lara yükleyerek birden fazla drone ile ilaçlama yaptırmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor.
HAM FOTOĞRAFLARDAN ANALİZ YAPIYOR
Netcad’in drone çözümü olan Dronet ise elde edilen ham fotoğraf verilerinden çeşitli model üretimleri ve analizler yapıyor. Ayrıca, koordinatlı ya da üç boyutta modellerin üretimi, hacim hesabı, yükseklik profili oluşturma, nokta bulutu renklendirme ve gibi işlemleri de gerçekleştirebiliyor. Dronet, maden, inşaat, harita başlıca olmak üzere üç boyutlu koordinatlı veri üretimini sağlayan birçok sektörde kullanılabiliyor. Ayrıca kamu, özel sektör ve yerel yönetimlerde de Dronet ile elde edilen veriler kullanılıyor. Diğer yazılımlardan farklı olarak web tabanlı çalışan Dronet hem sunucularda hem de bulut tabanlı altyapıda çalışabiliyor. Netcad Genel Müdürü Deniz Şanan, “Netcad’de bulut altyapısı da kullanabiliyorlar. Bu teknoloji sayesinde kullanıcılarımız zaman, mekân fark etmeksizin internet erişimi olan her yerde veri üretebiliyor ve bu veriyi depolayabiliyor. Maden, inşaat ve harita başta olmak üzere üç boyutlu koordinatlı veri üretimi sağlayan birçok sektöre hizmet ediyor ve projelerine destek veriyoruz” diyor.
ALİ BARAN / ARCANOR KURUCU ORTAĞI VE CEO’SU
ABD’DEN DAVET ALDI
Her tür mobil aracın hareket bilgilerini analiz eden Arcanor ise altyapısıyla binlerce farklı drone’u yolculuk modellerinden anlamlar üreterek veri tabanını ve drone yapay zekasını geliştiriyor. Ayrıca, Arcanor VISION ürünü ile anomali durumların raporlanmasını ve tüm drone’ların gösterge paneli üzerinden takip edilmesini sağlıyor. Arcanor FMCG, perakende firmalarının satış zekası elde etmeleri, bunun yanında, ‘Smartcity’ platformuyla anlık olarak şehirlerin analiz edilmesi, şehir planlama, yatırım analizi, anomali ve güvenlik analizleri yapılmasına olanak tanıyor.
Arcanor Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Baran, drone’ların birbiri arasında haberleşmesi, ana yönetimin drone filosu hakkında anlık ve geçmişe ait bilgileri analiz etmesi ve drone’ların ürettiği datalardan daha iyi bir uçuş ve operasyonel optimizasyon yapay zekası üretilmesi konusunda Arcanor’un altyapısı öne çıktığını söylüyor. Baran, “Kuzey Amerika’daki AR-GE merkezlerinden bu nedenle bir davet aldık ve görüşmelerimizi başlattık. Ayrıca, Amerika’daki çeşitli üniversitelerin araştırma birimlerinden veri tabanımızı kullanmayla ilgili talep almaya başladık” diyor.
SELİM DOĞUKAN / YOLCU ENAPTECH KURUCU ORTAĞI
TARIM SEKTÖRÜNE ODAKLANDI
Enaptech Havacılık AR-GE, İHA’lar özelinde tarım drone teknolojileri üzerinde inovatif ürünler geliştiriyor. Drone’lar, tarım arazilerinde bitki sağlığını daha hassas bir şekilde izlemek için yüksek çözünürlüklü kameralar ve çeşitli sensörlerle donatılıyor. Tarım drone’ları, toplanan verileri analiz etmek ve çiftçilere anlamlı bilgiler sunmak için yapay zeka ve makine öğrenme algoritmalarını kullanıyor. Ayrıca tarım arazilerinde hassas ilaçlama ve gübreleme yapabilen özel sistemlere sahip bu drone’lar, arazide otonom olarak hareket edebilme yeteneklerine sahip. Bu da çiftçilere daha fazla esneklik sağlıyor. Yeni teknolojiler üzerinde çalıştıklarını söyleyen Enaptech Kurucu Ortağı Selim Doğukan Yolcu, şu bilgileri veriyor: “Mevcut hava araçlarında uçuş öncesi ilaçlama yapılacak alanın koordinatlarını alabilmek için birçok noktadan gezerek veya farklı zaman alıcı yollar ile koordinat verisi alınması gerekiyor.
AR-GE sürecinde olan yazılımımız ile arazilerin koordinat verisinin belirlenmesi sorununu ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar geliştireceğiz. Tarımda drone kullanımı ile ortaya çıkan bilinçsiz ilaç ve su tüketim problemi bulunuyor. AR-GE sürecindeki algoritma oluşturmamızla birlikte mahsule göre ilaç ya da su oran verileri belirlenecek.”
ORKUN AŞA / HUMMINGDRONE KURUCU ORTAĞI
“Enerji kaynaklarının verimliliğini artıracağız”
“Hummingdrone, çeşitli sektörler için değerli içgörüler sunan bir girişim. Uçan robotlar yani bilinen adıyla insansız hava araçları üretiyoruz. Geliştirdiğimiz drone’lar yenilenebilir enerji, tarım, şehir planlama ve afet yönetimi alanlarında kullanılıyor. Sadece insansız hava araçlarını değil, insansız hava araçlarının verimli kullanılmasını sağlayacak yazılım sistemlerini de geliştiriyoruz. Tasarladığımız drone’lar gelişmiş yapay zeka sistemleri sayesinde otomatik olarak sahadan veri toplayabiliyor. Geliştirdiğimiz yapay zeka destekli analiz yazılımımız Inspect ise toplanan görüntüleri anlamlandırarak raporlar üretiyor. Yaklaşık beş yıl önce, İTÜ Çekirdek’in BiGG programına katılarak, TÜBİTAK 1512 desteği aldık. Ayrıca bu yıl İş Bankası Yapay Zeka Fabrikası, 100. Yıl Yatırım Fonu’nun liderlik ettiği yatırım turunda 2 milyon dolar değerleme üzerinden yatırım aldık. Yakın gelecekte, güneş enerjisi sektöründe düşük verimli santrallerdeki sorunların daha hızlı çözülmesini sağlayarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının verimliliğini artırmak şu anki en büyük amacımız.”
