Türkiye ile AB arasındaki mali işbirliği anlaşması kapsamında yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı çerçevesinde, 10 milyon Euro yatırımla Türkiye’nin ilk lisanslı fındık deposu ve spot borsası Giresun’da kuruluyor.
ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
20 Ağustos’ta açılacak Fındık Borsası, üreticiye ve tüccara birçok avantaj getirecek. Artık fındığın fiyatı dünyadaki büyük oyuncular tarafından değil borsada belirlenecek.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Dünya fındık üretiminin çok büyük kısmı Türkiye’de yapılıyor. Ancak fındığın uluslararası fiyatının belirlenmesinde Türkiye’nin rolünün pek fazla olmadığından yıllardır şikayet ediliyor. Bunun önüne geçmek için de yine yıllardır ülkemizde bir fındık borsası kurulması isteniyor. İşte bu istek nihayet yerine geliyor.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı çerçevesinde, 10 milyon Euro yatırımla, Türkiye’nin ilk lisanslı fındık deposu ve spot borsası olarak “Giresun Lisanslı Fındık Deposu ve Spot Borsa Kurulması Projesi” hayata geçiriliyor. Fındık Borsası’nın 20 Ağustos’ta açılması planlanıyor.
Türkiye ve Avrupa Birliği Mali İşbirliği Anlaşması çerçevesinde 2007’den bu yana Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı, ilk döneminde yaklaşık 500 milyon Euro bütçeyle Hatay’dan Sinop’a, Mardin’den Yozgat’a 45 ilde büyük çaplı yatırımları hayata geçiriyor.
Bu program ile KOBİ’lerin altyapı ve teknoloji ihtiyaçlarını karşılayacak ortak kullanım atölyelerinin ve üretim tesislerinin kurulmasına, yenilikçi teknolojilerle üretimin katma değerinin artırılmasına, finansa erişimi ve turizm altyapısının geliştirilmesini sağlayan projelere mali kaynak aktarılıyor. Böylece yüzlerce KOBİ ve işletmeye teknik altyapı, AR-GE, dış ticaret, pazarlama ve işletme yönetimi, lojistik ve depolama gibi alanlarda kendisini geliştirme, yeni pazarlara açılma gibi imkanlar sunuluyor.
DÜNYADA İLK OLACAK
Giresun’da kurulacak Fındık Borsası dünyada da bir ilk olacak. Sektör temsilcileri, “Hamburg’da bir fındık borsası olduğu gibi yanlış bir bilgi var. Böyle bir borsa yok. Yıllar önce gemilerle Hamburg’a giden fındık orada tüccarlara satıldığı için böyle bir durum vardı. Bu açıdan Giresun Fındık Borsası dünyadaki ilk fındık borsası olacak” diyor.
Giresun Lisanslı Fındık Deposu ve Spot Borsa Kurulması Projesi, Rekabetçi Sektörler Programı’na Giresun Ticaret Odası tarafından sunuldu. Bu proje ile bölgenin en önemli geçim kaynağı olan fındığın sağlıklı koşullarda saklanmasına imkan veren ve uluslararası rekabette üreticilere ve KOBİ’lere büyük avantaj sunacak olan lisanslı depo altyapısıyla yüksek katma değer sağlanması hedefleniyor.
REKABET GÜCÜ ARTACAK
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AB Mali Programları Dairesi Başkanı Murat Altun, projenin Giresun fındığının uluslararası rekabet gücünü ve üretim kalitesini artırmayı hedeflediğini söylüyor. Altun, “Giresun Fındık Borsası, dünya fındık fiyatlarının Giresun’da belirlenmesi yönünde büyük bir adım. 17 bin ton kapasiteli depolama alanının inşaatı
tamamlandı. Bu büyüklükte bir depolama dünyada yok. İleri teknoloji ürünü olan depo yatırımımız, fındığın saklama koşullarına uygun olarak azot gazı altında tasarlandı” diyor.
Türk Standartları Enstitüsü’ne (TSE) göre, Türkiye’de iki kalitede fındık üretiliyor. Bunlar ‘Giresun kalite’ ve ‘levant kalite’ olarak adlandırılıyor. Giresun kalite fındık, kavrulunca yüzde 95 oranında zar atma özelliğine sahip olduğu için, daha çok kuruyemiş sektörü tarafından tercih ediliyor. Çikolata sektörünün talep ettiği levant kalite fındıkta ise zar atma oranı yüzde 65 düzeyinde bulunuyor.
15 MERKEZ GEREKLİ
Dünya fındık üretiminde önemli bir yere sahip olan Giresun’da yılda 80 ila 100 bin ton arasında fındık üretiliyor. AB Proje Uygulama ve Geliştirme Ofis Müdürü Erdal Suat Başkan, bu yılki beklentinin 110 bin ton civarında olduğunu söylüyor. Başkan, “Fındık bölgesi Düzce’den Hopa’ya kadar uzanır. O nedenle Giresun’a bağlı benzer projelerin de geliştirilmesi lazım. Şu anda 17 bin tonluk bir depo yatırımımız söz konusu. Oysa Türkiye’de 15 merkezde 150 bin tonluk bir lisanslı depoculuk yatırımı yapılmalı” diye konuşuyor.
Fındık Borsası’nın kurulması, Türkiye açısından büyük önem taşıyan ürün borsacılığını geliştirme yönünde olumlu bir rol oynayacak. Proje sayesinde ürün senedi ticaretiyle tescil gelirlerinde artış sağlanacak. Ürünün alıcı ve satıcıları çok daha büyük bir platformda bir araya getirilerek gerçek fiyat oluşumuna katkı sağlanacak, işlem hacminde büyüme elde edilecek. Borsa ile birlikte 2009 yılından beri serbest piyasada işlem gören fındığın fiyatındaki spekülatif hareketler de azaltacak. Böylece büyük grupların fiyatları belirleyiciliği de ortadan kalkacak.
20 AĞUSTOSTA AÇILIYOR
Giresun Ticaret Borsası Başkanı Temel Yanıkoğlu, projenin yüzde 95’inin tamamlandığını ve bu fındık sezonunun başlangıcı olan 20 Ağustos’ta faaliyete geçeceğini söylüyor. Yanıkoğlu, “Depolarda uygun koşullarda saklanan fındıklar, kalitelerine göre sınıflandırılacak. Borsada bir satıcının birçok alıcısı olacak ve satıcı ürününü en yüksek fiyatı verene satabilecek. Tüccar ise hangi kalitede ürün aldığını bilecek. Hem alan hem satan memnun olacak” diye anlatıyor.
Rekabetçi Sektörler Programı'nın diğer büyük projeleri
Samsun Lojistik Köy Projesi: 43,5 milyon Euro'luk proje, Samsun'u uluslararası bir merkez yapmayı amaçlıyor. Tekkeköy'de yapılandırılacak olan merkez bölgedeki firmalara lojistik depo imkanı sağlarken, işletmelerin rekabet gücünü de artıracak. Programın en büyük bütçeli projesini oluşturuyor. Haziran 2017'de bitirilmesi planlanıyor.
Teknoloji Transferini Hızlandırma Fonu: AB ve Türkiye katkısı ile 50,5 milyon Euro'luk bir fon oluşturacak olan proje, geliştirilen ileri teknolojinin hızlı şekilde diğer sektörlerde kullanılır hale gelmesini sağlayacak.
Rize Çay Araştırma Merkezi Projesi: 10 milyon Euro'luk yatırımla Rize'de çay ve çay ürünlerinin kalite kontrolünü yapmak ve ürün geliştirmek için bir merkez kuruluyor.
Bayburt Doğal Taş Projesi: 9,3 milyon Euro bütçeli proje kapsamında oluşturulacak 10 bin metrekarelik merkezde doğal taş üretimi yapan işletmelere hizmet verilecek.
Mardin Sürdürülebilir Turizm Projesi: Mardin'de turizm sektörünün rekabetçi gücünü iyileştirmeyi hedefleyen proje 9 milyon Euro'luk mali yardımla destekleniyor.
Erciyes Teknopark Bölgesel İnovasyon Merkezi Projesi: Erciyes ve Bozok Üniversiteleri ile ortak bir proje için yola çıkıldı. Yaklaşık 7,8 milyon Euro destekle geliştirilen proje, bölgedeki KOBİ'lere ve girişimcilere fırsatlar sunmayı hedefliyor.
Ordu Arım Balım Peteğim Projesi: 10 milyon Euro'luk yatırımla Ordu'da bal üretimi, depolaması ve pazarlaması için modern bir tesis kuruluyor. Tesisten ülke genelindeki tüm sektör temsilcileri yararlanabilecek.
ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
20 Ağustos’ta açılacak Fındık Borsası, üreticiye ve tüccara birçok avantaj getirecek. Artık fındığın fiyatı dünyadaki büyük oyuncular tarafından değil borsada belirlenecek.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı çerçevesinde, 10 milyon Euro yatırımla, Türkiye’nin ilk lisanslı fındık deposu ve spot borsası olarak “Giresun Lisanslı Fındık Deposu ve Spot Borsa Kurulması Projesi” hayata geçiriliyor. Fındık Borsası’nın 20 Ağustos’ta açılması planlanıyor.
Türkiye ve Avrupa Birliği Mali İşbirliği Anlaşması çerçevesinde 2007’den bu yana Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı, ilk döneminde yaklaşık 500 milyon Euro bütçeyle Hatay’dan Sinop’a, Mardin’den Yozgat’a 45 ilde büyük çaplı yatırımları hayata geçiriyor.
Bu program ile KOBİ’lerin altyapı ve teknoloji ihtiyaçlarını karşılayacak ortak kullanım atölyelerinin ve üretim tesislerinin kurulmasına, yenilikçi teknolojilerle üretimin katma değerinin artırılmasına, finansa erişimi ve turizm altyapısının geliştirilmesini sağlayan projelere mali kaynak aktarılıyor. Böylece yüzlerce KOBİ ve işletmeye teknik altyapı, AR-GE, dış ticaret, pazarlama ve işletme yönetimi, lojistik ve depolama gibi alanlarda kendisini geliştirme, yeni pazarlara açılma gibi imkanlar sunuluyor.
DÜNYADA İLK OLACAK
Giresun’da kurulacak Fındık Borsası dünyada da bir ilk olacak. Sektör temsilcileri, “Hamburg’da bir fındık borsası olduğu gibi yanlış bir bilgi var. Böyle bir borsa yok. Yıllar önce gemilerle Hamburg’a giden fındık orada tüccarlara satıldığı için böyle bir durum vardı. Bu açıdan Giresun Fındık Borsası dünyadaki ilk fındık borsası olacak” diyor.
Giresun Lisanslı Fındık Deposu ve Spot Borsa Kurulması Projesi, Rekabetçi Sektörler Programı’na Giresun Ticaret Odası tarafından sunuldu. Bu proje ile bölgenin en önemli geçim kaynağı olan fındığın sağlıklı koşullarda saklanmasına imkan veren ve uluslararası rekabette üreticilere ve KOBİ’lere büyük avantaj sunacak olan lisanslı depo altyapısıyla yüksek katma değer sağlanması hedefleniyor.
REKABET GÜCÜ ARTACAK
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AB Mali Programları Dairesi Başkanı Murat Altun, projenin Giresun fındığının uluslararası rekabet gücünü ve üretim kalitesini artırmayı hedeflediğini söylüyor. Altun, “Giresun Fındık Borsası, dünya fındık fiyatlarının Giresun’da belirlenmesi yönünde büyük bir adım. 17 bin ton kapasiteli depolama alanının inşaatı
tamamlandı. Bu büyüklükte bir depolama dünyada yok. İleri teknoloji ürünü olan depo yatırımımız, fındığın saklama koşullarına uygun olarak azot gazı altında tasarlandı” diyor.
Türk Standartları Enstitüsü’ne (TSE) göre, Türkiye’de iki kalitede fındık üretiliyor. Bunlar ‘Giresun kalite’ ve ‘levant kalite’ olarak adlandırılıyor. Giresun kalite fındık, kavrulunca yüzde 95 oranında zar atma özelliğine sahip olduğu için, daha çok kuruyemiş sektörü tarafından tercih ediliyor. Çikolata sektörünün talep ettiği levant kalite fındıkta ise zar atma oranı yüzde 65 düzeyinde bulunuyor.
15 MERKEZ GEREKLİ
Dünya fındık üretiminde önemli bir yere sahip olan Giresun’da yılda 80 ila 100 bin ton arasında fındık üretiliyor. AB Proje Uygulama ve Geliştirme Ofis Müdürü Erdal Suat Başkan, bu yılki beklentinin 110 bin ton civarında olduğunu söylüyor. Başkan, “Fındık bölgesi Düzce’den Hopa’ya kadar uzanır. O nedenle Giresun’a bağlı benzer projelerin de geliştirilmesi lazım. Şu anda 17 bin tonluk bir depo yatırımımız söz konusu. Oysa Türkiye’de 15 merkezde 150 bin tonluk bir lisanslı depoculuk yatırımı yapılmalı” diye konuşuyor.
Fındık Borsası’nın kurulması, Türkiye açısından büyük önem taşıyan ürün borsacılığını geliştirme yönünde olumlu bir rol oynayacak. Proje sayesinde ürün senedi ticaretiyle tescil gelirlerinde artış sağlanacak. Ürünün alıcı ve satıcıları çok daha büyük bir platformda bir araya getirilerek gerçek fiyat oluşumuna katkı sağlanacak, işlem hacminde büyüme elde edilecek. Borsa ile birlikte 2009 yılından beri serbest piyasada işlem gören fındığın fiyatındaki spekülatif hareketler de azaltacak. Böylece büyük grupların fiyatları belirleyiciliği de ortadan kalkacak.
20 AĞUSTOSTA AÇILIYOR
Giresun Ticaret Borsası Başkanı Temel Yanıkoğlu, projenin yüzde 95’inin tamamlandığını ve bu fındık sezonunun başlangıcı olan 20 Ağustos’ta faaliyete geçeceğini söylüyor. Yanıkoğlu, “Depolarda uygun koşullarda saklanan fındıklar, kalitelerine göre sınıflandırılacak. Borsada bir satıcının birçok alıcısı olacak ve satıcı ürününü en yüksek fiyatı verene satabilecek. Tüccar ise hangi kalitede ürün aldığını bilecek. Hem alan hem satan memnun olacak” diye anlatıyor.
Rekabetçi Sektörler Programı'nın diğer büyük projeleri
Samsun Lojistik Köy Projesi: 43,5 milyon Euro'luk proje, Samsun'u uluslararası bir merkez yapmayı amaçlıyor. Tekkeköy'de yapılandırılacak olan merkez bölgedeki firmalara lojistik depo imkanı sağlarken, işletmelerin rekabet gücünü de artıracak. Programın en büyük bütçeli projesini oluşturuyor. Haziran 2017'de bitirilmesi planlanıyor.
Teknoloji Transferini Hızlandırma Fonu: AB ve Türkiye katkısı ile 50,5 milyon Euro'luk bir fon oluşturacak olan proje, geliştirilen ileri teknolojinin hızlı şekilde diğer sektörlerde kullanılır hale gelmesini sağlayacak.
Rize Çay Araştırma Merkezi Projesi: 10 milyon Euro'luk yatırımla Rize'de çay ve çay ürünlerinin kalite kontrolünü yapmak ve ürün geliştirmek için bir merkez kuruluyor.
Bayburt Doğal Taş Projesi: 9,3 milyon Euro bütçeli proje kapsamında oluşturulacak 10 bin metrekarelik merkezde doğal taş üretimi yapan işletmelere hizmet verilecek.
Mardin Sürdürülebilir Turizm Projesi: Mardin'de turizm sektörünün rekabetçi gücünü iyileştirmeyi hedefleyen proje 9 milyon Euro'luk mali yardımla destekleniyor.
Erciyes Teknopark Bölgesel İnovasyon Merkezi Projesi: Erciyes ve Bozok Üniversiteleri ile ortak bir proje için yola çıkıldı. Yaklaşık 7,8 milyon Euro destekle geliştirilen proje, bölgedeki KOBİ'lere ve girişimcilere fırsatlar sunmayı hedefliyor.
Ordu Arım Balım Peteğim Projesi: 10 milyon Euro'luk yatırımla Ordu'da bal üretimi, depolaması ve pazarlaması için modern bir tesis kuruluyor. Tesisten ülke genelindeki tüm sektör temsilcileri yararlanabilecek.
