İşlerin durma noktasına geldiği gayrimenkul sektöründe şirketler, stokta kalan konutları eritmek için farklı strateji geliştirme yarışına girdi. Kimi şirket gurbetçilere yönelirken, kimi yaşlılara yönelik rezidansa yöneldi, kimileri de satılmayan evleri öğrenci evlerine çeviriyor.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Gayrimenkul sektörü, hareketli geçen son 10 yılık sürecin ardından ciddi bir duraklama dönemi yaşanıyor. Yüksek metrekare fiyatları, konut kredisi faiz oranlarının ve mevduat faizlerinin yüksekliği gibi nedenlerle sektörde satış sıkıntısı yaşanıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Yeni proje üretmeye ara veren inşaat şirketleri de stokta kalan konutlarını eritmek üzere farklı stratejiler geliştiriyorlar. Bu stratejiler arasında yabancı yatırımcılara, gurbetçilere yönelenler, satılmayan evleri öğrenci evine çevirenler ve yaşlı rezidansı yapmak gibi uygulamalar sayılabilir.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, içinde bulunduğumuz dönemde kampanyalar yapılsa bile insanların konut alımını destekleyecek koşulların olmadığını söylüyor.
Son 10 yıllık dönemde yatırımcıların "fiyatları yükselir" beklentisiyle konut aldıklarına dikkat çeken Maya, yine kiraların uygun olmasının konut alımı konusunda bariyer oluşturduğunu vurguluyor.
FARKLI KONSEPTLER
Kimi şirketler ise iç pazardaki durgunluğu yabancıya satış yaparak aşmak üzere stratejiler geliştiriyor. Mesa Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, yerli yatırımcılara yönelik kampanyaların yanı sıra yabancı yatırımcılara yönelik çalışmalara odaklandıklarını söylüyor.
Boysanoğlu, "Çinliler vatandaşlık almak üzere Türkiye'den yatırıma geliyor. Türklerin bulunduğu Avrupa ülkelerinin yanı sıra Irak ve Dubai de öne çıktı" diye konuşuyor.
Konut alımlarının azalması yatırımcıları, yaşam köyleri ve öğrenci evleri gibi yeni konseptlere yönlendiriyor. Örneğin Erkanlı Holding 'Univa' markası ile öğrenci evleri zincirini genişletirken, Etra Holding Selimpa-şa'da Herdem Sağlıklı Yaşam Köyleri'ni kurdu.
Ant Yapı; yalnız yaşayan yaşlıların bakıcıların eline kalmadan yaşıtlarıyla birada olabilecekleri Antwell rezidans konseptini oluşturdu. Bu konsepti İstanbul'un ardından Bodrum'da inşaatı süren projesine taşıyor.
Ant Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Okay, sağlıklı yaş alma ve yaşlılarının iyi bakılmasına yönelik talep nedeniyle Antwell rezidans konseptini oluşturduklarını söylüyor.
Okay, ayrıca sakin huzurlu, havası iyi bir yerde yaşamak isteyen orta yaş üzeri kişiler için Bodrum Aspat'da Anthaven'a yapmaya başladıklarını belirtiyor.
Babacan Holding ise Beylikdüzü Kavak-lı'da 400 milyon TL'lik yatırımla 100 emekli evi, yaklaşık 100 odalı otel, tıp merkezi, sosyal alanlar ve su sporları kompleksi gibi üniteler yer alacağı bir emekli yaşam kasabası planlıyor.
ÇÖZÜM ÖĞRENCİ EVLERİ Mİ?
Öğrenci evleri de son dönemde öne çıkan yatırım aracı haline geldi. Erkanlı Holding Genel Müdürü Evrim Karayel, mevcut gayrimenkul yatırımlarına göre kârlılığı ön plana çıkaran öğrenci evlerini hayata geçirip yerli-yabancı yatırımcılardan ilgi gördüklerini söylüyor.
'Boşta Duran Evini Getir, Beş Yıl Kira Garantini Götür' kampanyası ile sahip olduğu gayrimenkulü öğrenci evleri ile değiştirmek isteyenlere avantajlar sunduklarını belirten Karayel, yatırımcıların beş yıl kira garantisine sahip olup sekiz yıl gibi Türkiye ortalamasının çok altında bir sürede yatırımlarını amorti etme olanağı elde ettiklerini vurguluyor.
ZAM YAPMIYORLAR!
İnşaat maliyetlerindeki artışa rağmen birçok şirket, piyasalardaki durgunluk nedeniyle bu maliyetleri zam olarak projelerine yansıtmıyor. İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık, Pendik'te hayata geçirdikleri Ondörtüç Pendik projelerinde sekiz aydır fiyat artışı yapmadıklarını, tapu harçlarından muaf olmalarının tüketiciye maliyeti avantajı sağladığını söylüyor.
Çulhalık, Avrupa ve Körfez bölgesinde yaptıkları tanıtımların da satışlarına yüzde 20-25 oranında artış olarak yansıdığını vurguluyor.
Bu yıl fiyatlarına zam yapmadıklarını belirten Kar Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Şenol Üçüncü, yerli yatırımcılara yönelik kampanyaların yanı sıra yabancı yatırımcılara ulaşmak üzere yurtdışı fuar ve buluşmalara dahil olduklarını söylüyor.
Üçüncü, "Yurtdışında yaşayan ancak Türkiye'den bir ev alma hayali olan gurbetçilerin harekete geçtiği bir dönemdeyiz" diyor.
Gayrimenkul sektöründe dijital dönüşüme kendini hazırlayan firmaların büyüyeceğini söyleyen Beyttürk Yönetim Kurulu Üyesi Havva Nur Barman, Facebook üzerinden 1 milyonun üzerinde yabancı takipçiye ulaştıklarını anlatıyor.
Banman, Arap konut alıcılarının sosyal medya platformları üzerinden hiç görmeden Bursa ve Yalova'da gerçekleştirdikleri projelerinden konut aldıklarını söylüyor.
YENİ PAZARLAR
Son dönemde yabancıya satışta yeni pazarlara yönelen şirketler, MENA bölgesine, Pakistan, Çin gibi ülkelere yöneldi. Kampanyalarını, ödeme koşullarını, sosyal medya üzerinden anlatmak için birçok farklı model geliştiriyorlar.
Durgunlukla birlikte birçok sektör oyuncusu farklı pazarlar için stratejiler belirlemeye başladığına dikkat çeken Mar Yapı Genel Müdürü Robert Varon, markaların elindeki ürünün kalitesine, hedef kitlesine ve fiyat politikasına bağlı olarak kendine yeni pazar ülkeler belirlemeye ve buradaki yatırımcılara odaklanmaya başladığını söylüyor.
Mar Yapı, 15 Haziran-15 Ağustos tarihleri arasında İstinye Park'ta açacağı stant ile özellikle yabancı yatırımcılara projelerini, gelir modelini ve kampanyalarını anlatacak. Varon, yabancı yatırımcının ilgisini çeken Rotana ve Wanda Vista projelerinde dolar üzerinden iki yıl boyunca gelir/kira garantisi sunduklarını belirtiyor.
