[email protected]
Taşınır ve taşınmazlar ile mal ve hizmetlerin alınması, satılması veya kiralanmasının temin edilmesine yönelik olarak verilen ilanların yayımlanmasına aracılık eden sağlayıcılar, takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde gerçekleştirdikleri işlemleri bildirmek zorundalar.
Mayısın son günü yayımlanan bir tebliğle taşınır ve taşınmazlar ile mal ve hizmetlerin alınması, satılması veya kiralanmasına yönelik olarak verilen ilanların yayınlanmasına aracılık eden bazı mükellefler sürekli bilgi verme zorunluluğu kapsamına alındı.
Bu hafta, söz konusu bildirim yükümlülüğü kapsamında hangi ilanlara ait hangi bilgilerin kimler tarafından bildirileceği ve bildirim usul ve esasları üzerinde duracağız.
BİLDİRİM YAPMAK ZORUNDA OLANLAR
Taşınır ve taşınmazlar ile mal ve hizmetlerin alınması, satılması veya kiralanmasının temin edilmesine yönelik olarak verilen ilanların yayımlanmasına aracılık eden;
- Aracı hizmet sağlayıcıları,
- Sosyal ağ sağlayıcıları,
- Yer sağlayıcılar
takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde gerçekleştirdikleri söz konusu işlemlere ilişkin bildirim yapmak zorundalar. Tebliğde aracı hizmet sağlayıcı; başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi olarak tanımlanıyor.
Sosyal ağ sağlayıcı; sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri, yer sağlayıcı ise hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri ifade ediyor.
HANGİ BİLGİLER BİLDİRİLECEK?
Yukarıda saydığımız mükellefler bildirimlerinde; verilen hizmetin sağlandığı internet adres veya adresleri, hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişilere ait ad soyad/ unvan, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası/Yabancı kimlik numarası/Vergi kimlik numarası (TCKN/YKN/VKN) bilgileri ile işyeri adres bilgilerine yer verecekler.
Ayrıca hizmet verilenler adına gerçekleştirilen taşınır, taşınmaz, mal ve hizmet satış/kiralama işlemlerine ilişkin her bir tahsilat veya satış işlemi tutarı ve tarihi ile tahsil edilen tutarların aracılık hizmeti verilenlere ödenmesine ilişkin banka hesap bilgileri de bildirimlerde yer alacak. Bunlar dışında başkanlık tarafından istenecek olan diğer bilgilerin de eklenmesi gerekecek.
İLAN VERENLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcılar üzerinden ilan verenler, bu ilanlara yönelik yukarıdaki bilgileri söz konusu aracılara vermek zorundalar.
Bu zorunluluğa uymayanlar hakkındaki bilgiler de bildirim zorunluluğu getirilen yukarıdaki mükellefler tarafından başkanlığa bildirilecek. Tebliğde ilan veren; internet ortamında kendisine ve/veya üçüncü kişilere yönelik her türlü ilanı veren gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanıyor.
Verilen ilanın konusu olan taşınır, taşınmaz, mal veya hizmetlerin mülkiyetinin ilan veren dışındaki bir gerçek veya tüzel kişiye ait olması durumunda, mülkiyet sahibine ilişkin bilgilerin de bunları başkanlığa sunacak olan mükelleflere bildirilmesi zorunlu.
BİLDİRİMLER BTRANS ARACILIĞIYLA
Sürekli bilgi verme yükümlülüğü getirilenlerin bildirmesi gereken yukarıdaki bilgiler, Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) vasıtasıyla bildirilecek.
Burada, bildirim kapsamına giren mükelleflerin ilk kez bildirim yapılacak tarihten önce BTRANS'ın kullanı¬mına ilişkin başvurularını tamamlamaları gerektiğini de hatırlatmakta fayda var.
BİLDİRİM DÖNEMİ
Elektronik ilanlara ilişkin söz konusu bilgilerin başkanlığa aylık olarak bildirilmesi gerekiyor. Genel kural olarak bir aya ait bilgilerin, takip eden ayın son günü saat 23.59'a kadar bildirilmesinin zorunlu olduğunu söyleyebiliriz.
Ancak uygulama 31 Mayıs'ta başladığı için ilk bildirim tarihlerine ilişkin ayrı düzenlemeler yapılmış. Buna göre ilk kez 2022 Haziran ayında verilen ilanlara ilişkin olarak ilk bildirimlerin temmuz sonuna kadar (31 Temmuz 2022 hafta sonuna geldiğinden 1 Ağustos 2022 tarihine kadar) yapılması gerekiyor.
Peki mayıs ayındaki ilanlara ilişkin bildirim yapmak gerekiyor mu? Tebliğde konuya ilişkin "... tebliğin yayım tarihinden 31 Mayıs 2022 tarihine kadar" şeklinde yapılmış açıklamalar bulunuyor.
Tebliğ, 31 Mayıs'ta yayımlandığından bu açıklamalar sadece 31 Mayıs tarihini kapsıyor. Yani bu tarihten önce yayınlanıp yayından kaldırılmış olan ilanların bildirim kapsamına girmediğini söyleyebiliriz.
Peki 31 Mayıs tarihinde yayında olan ilanlar ile 31 Mayıs tarihinde ilk kez verilen ilanlar (bunlardan 31 Mayıs tarihinde yayından kaldırılanlar ile 2022 Haziran ayında yayını devam eden veya yayından kaldırılanlar dâhil) bildirim kapsamına giriyor mu?
Bu sorunun cevabı, evet. Bu ilanlara ilişkin bildirimler için özel bir süre belirlenmiş durumda, 31 Ağustos 2022 tarihine kadar yapılması gerekiyor.
SORUMLULUKLAR VE CEZA UYGULAMASI
İlan verenler, aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcılara verdikleri bilgilerin doğruluğundan sorumludurlar. Kapsama giren internet firmaları ise ilan verenlerin gerekli bilgileri kendilerine bildirilebilmesi için gerekli olan koşulları sağlamak zorundalar.
Bilgi verme zorunluluğu getirilenler, söz konusu bilgileri defter, kayıt ve belgeler için öngörülen muhafaza süreleri içerisinde elektronik ortamda saklamak ve istenildiğinde elektronik olarak ibraz etmekle yükümlüdürler.
Bildirilmesi gereken bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunanlar ile getirilen diğer zorunluluklara uymayanlar hakkında Vergi Usul Kanunu'nun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır.
Bu tebliğle getirilen yükümlülükler konusunda ilk göze çarpan, uygulama kapsamına giren mükelleflere çok kısa bir süre verilmiş olmasıdır.
İnternet ortamında gayrimenkul, taşıt veya diğer mal ve hizmetlerin satış veya kiralanmasına aracılık edenler, 31 Mayıs tarihli bir tebliğle, aynı tarihten itibaren sitesinde yayınlanan ilanlarla ilgili bildirim yapması gerektiğini öğreniyor.
Bu kapsamda daha önceden sahip olunmayan birçok bilginin de ilan sahibinden temin edilmesi gerekiyor. Oysa günde binlerce işlem yapılan bir internet sitesinde bu gibi bilgilerin alınması ve elektronik olarak raporlanabilmesi için operasyonel ve teknolojik yatırımların yapılması gerekir.
Bu yatırımların finansal yönü de var hiç kuşkusuz. Bütün bunlar göz ardı edilerek bir sabah yayımlanan tebliğle kapsamı çok geniş bilgilerin raporlanmasının istenmesi bu işle iştigal eden firmalara üstesinden gelinemeyecek zorluklar yüklüyor.
Tebliğle, başkanlığa bu zorunlulukla ilgili süreleri uzatma konusunda yetki de verilmiş durumda. Dolayısıyla en azından bildirime ilişkin sürelerin uzatılması konusunda bu yetki kullanılarak kapsama giren mükelleflere teknik altyapı hazırlıkları için ek bir süre sağlamasında fayda olduğunu düşünüyoruz.
Ayrıca ilan ve reklamın birbirine karışabilme ihtimali de göz önüne alınarak bu konu hakkında tebliğde örnekli açıklamalar yapılmasında ihtiyaç var.
Sadece satılan mal veya hizmetin fiyatının ve özelliklerinin gösterildiği durumlarda bunun ilan olarak değerlendirilip değerlendirilmemesi konusunda da tereddütler olduğu biliniyor.
Kamuoyunda sadece gayrimenkullerin satış ve kiralanmasına ilişkin ilanları kapsandığı yönünde genel bir kanı olmasına rağmen, bu tebliğin kapsamının çok geniş olduğu anlaşılıyor.
Gayrimenkullerin yanında menkul (taşınır) malların satılması veya kiralanmasını da içerdiğine göre internet sitesinde kendi mal veya hizmetini satan veya kiralayanlar ile başkasına ait mal ve hizmetlerin satılmasına veya kiralanmasına aracılık eden tüm internet sitelerinin bu bildirim kapsamına girip girmediği konusuna açıklamalar yapılması bekleniyor.
Söz konusu internet firmalarının da bu tebliğin kapsamına girip girmediklerini iyi analiz etmeleri, tereddütleri olması durumunda yazılı görüş almak suretiyle uygulamalarına yön vermeleri gerektiği kanaatindeyiz.
