M. FATİH KÖPRÜ
fatih.kopru@tr.ey.com
www. vergidegundem. com
Taslak aynen yayınlanırsa, bu yükümlülükler 2016 yılına ilişkin olarak başlayacak. Birbiriyle ilişkili kişi ve kurumların kendi aralarında gerçekleştirdikleri mal ve hizmet alış verişinde kullandıkları fiyatın yani transfer fiyatının, emsallere uygun olarak tespit edilip edilmediği geçmişten bu yana ülkemizde ve dünyada vergi idarelerinin odaklandıkları ve çözümler üretmeye çalıştıkları alanların başında geliyor.
Hızla küreselleşen dünya ekonomisi, yatırımların ülkeler arasında kolayca dolaşımına olanak sağlıyor. Bu hareketlilik ve ülkelerin yerel düzenlemelerindeki farklılıklar vergi kayıplarını da kaçınılmaz hale getiriyor. Bu nedenle G-20 ve OECD üyesi ülkeler de bu sorunla başa çıkabilmek adına ortak bir girişime imza atarak “BEPS (Kâr Aktarımı Yoluyla Matrah Aşındırması) Eylem Planı”nı devreye soktular.
Amaç kazancın, kazancı oluşturan ekonomik faaliyetin yürütüldüğü ve değerin oluşturulduğu yerde vergilendirilmesini sağlamaya çalışmak. Bunu sağlamanın yolu da ülkeler arası vergisel uygulamalarda şeffaflık ve standardizasyonun sağlanmasından geçiyor. Bu kapsamda bazı raporlama ve dokümantasyon yükümlülükleri getirildi.
BEPS Eylem Planı, vergi kayıplarını önlemek amacıyla hazırlanmış olan 15 eylemi içeriyor. Bu yazımızda, BEPS projesinin “Transfer Fiyatlandırmasında Belgelendirme ve Ülke Bazlı Bildirime İlişkin Rehber” şeklinde adlandırılan 13 numaralı eylem planı kapsamında, Türkiye’de mevcut transfer fiyatlandırması mevzuatına dahil edilmesi planlanan dokümantasyon yükümlülükleri hakkında bilgiler vereceğiz.
ŞU AN GEÇERLİ UYGULAMA
Mevcut düzenlemelere göre kurumlar vergisi mükelleflerinin transfer fiyatlandırması kapsamında iki temel belgelendirme yükümlülüğü bulunuyor: “Transfer Fiyatlandırması Formu” ve “Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu”.
Mükelleflerin, ilişkili kişilerle bir hesap dönemi içinde gerçekleştirdikleri işlemlerle ilgili olarak “Transfer Fiyatlandırması Formu”nu doldurup, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde elektronik olarak göndermeleri gerekiyor. Raporun da kurumlar vergisi beyannamesi verilme tarihine kadar hazırlanması şart.
Ancak beyannameye eklenmesi veya vergi dairesine bu süre içinde ibraz edilme zorunluluğu bulunmuyor. Vergi dairesi veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmek üzere hazır tutulması gerekiyor.
YENİ YÜKÜMLÜLÜKLER
13 sayılı eylem planı transfer fiyatlandırmasında daha kapsamlı belgelendirme yükümlülükleri getiriyor. Türkiye de G-20 ve OECD üyesi olarak eylem planları kapsamında birçok ülke gibi BEPS projesine yönelik mevzuat değişikliği hazırlıklarını sürdürüyor.
Bunlardan biri de 16 Mart tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinden yayınlanan Tebliğ Taslağı. Henüz yayınlanmadığından yürürlüğe girmediğini hatırlatalım. Bu tebliğ ile BEPS projesi kapsamındaki 13 sayılı eylem planının Türkiye’de mevcut transfer fiyatlandırması mevzuatına dahil edilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda da aşağıdaki yeni raporların düzenlenme zorunluluğu getiriliyor.
Ancak bu yeni raporların -tabii ki taslak tebliğ aynen yayınlanırsa-Türkiye’de mukim çok uluslu işletmelerin 1 Ocak 2016 ve sonrasında başlayan hesap dönemleri için hazırlanması gerektiği unutulmamalı. Bu nedenle 2015 yılı raporlaması yukarıda yer verdiğimiz eski usulde devam edecektir.
ANA RAPOR
Yeni raporların ilki “Ana Rapor”. Bir önceki hesap dönemi sonu bilançosundaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satış hasılat tutarı 250 milyon lira ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri tarafından bu raporun hazırlanması gerekiyor.
Süresi ise kurumlar vergisi be yannamesinin verilme tarihini takip eden ikinci ayın sonu olarak belirlenmiş. Buna göre hesap dönemi takvim yılı (1 Ocak-31 Aralık) olan kurumla-rın, hesap dönemini izleyen haziran ayının sonuna kadar raporu hazırlamaları gerekiyor.
Rapor için belli bir ibraz süresi belirlenmediğinden, yukarıdaki sürede raporu hazırlayan mükellefler, İdare veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından talep edildiğinde bu raporu ibraz edecekler.
RAPORUN İÇERİĞİ
Ana rapor beş temel başlıktan oluşuyor:
1) Organizasyon yapısı,
2) Ticari faaliyetlerin tanımı,
3) Sahip olunan gayrimaddi varlıklar,
4) Grup içi finansal işlemler,
5) Grubun finansal ve vergi durumu
ÜLKE RAPORU
Ülke raporu üç aşamalı bir dokümantasyonun hazırlanması zorunluluğu getiriyor:
• Transfer Fiyatlandırması Raporu: Mevcut transfer fiyatlandırması mevzuatı uyarınca düzenlenmesi gereken rapordur. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlı-ğı’na kayıtlı mükelleflerin yurtiçi ve yurtdışı işlemlerini bu rapora konu etmeleri gerekiyor. Diğer kurumlar vergisi mükellefleri ise ilişkili kişilerle yaptıkları yurtdışı işlemleri varsa, bu raporu düzenlemek zorundalar. Taslak tebliğdeki değişiklikle serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükellefleri de hem yurtiçi hem de yurtdışı ilişkili işlemleri için rapor hazırlayacaklar.
Rapor, kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanmalı ve bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda İdare’ye veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmelidir.
• Ek 2 Transfer Fiyatlandırması Formu: Halihazırda kurumlar vergisi mükelleflerinin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde, bağlı bulunulan vergi dairesine gönderdikleri formdur.
Tebliğ taslağında bu form ile ilgili olarak 2016 yılı hesap dönemine ilişkin tutarsal bir sınırlama öngörülüyor. Bu kapsamda ilgili hesap dönemi içinde yapılan mal veya hizmet alım ya da satımına ilişkin her bir işlem bazında net tutarı 30 bin lirayı aşmayan işlemlere formda yer verilmeyecektir.
• Ek 4 Transfer Fiyatlandırması Formu: Tebliğ taslağı kapsamında yeni getirilen ilişkili kişi bazında transfer fiyatlandırması formudur.
Kurumlar vergisi mükelleflerinden bir önceki hesap dönemi sonu bilançosundaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satış hasılat tutarı 100 milyon lira ve üzerinde olanlar ilişkili kişilerle bir hesap dönemi içinde 30 bin lirayı aşan işlemleriyle ilgili olarak hazırlayacaklar.
Bu form kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresini takip eden ikinci ayın sonuna kadar elektronik ortamda ibraz edilecek. Söz konusu işlem tutarının (30 bin lira) tespitinde, ilgili hesap dönemi içinde her bir ilişkili kişi ile yapılan alım-satım işleminin toplam net tutarı dikkate alınacaktır.
ÜLKE BAZLI RAPORLAMA
Bu belgelendirme türü de Ana Rapor gibi, Türkiye için tamamen yeni olma özelliğini taşıyor. Raporlama kapsamına bir önceki hesap döneminin konsolide edilmiş finansal tablolarına göre toplam konsolide grup geliri 2 milyar 37 milyon lira ve üzerinde olan çok uluslu işletmeler grubunun Türkiye’de mukim nihai ana işletmesi giriyor.
Raporun, raporlanan hesap döneminden sonraki 12’nci ayın sonuna kadar elektronik ortamda verilmesi gerekiyor. Tebliğ taslağında ülke bazlı raporlamanın ilk olarak 2016 hesap dönemi için, 31 Aralık 2017 tarihine kadar yapılacağı belirtiliyor.
RAPORDA NELER VAR?
Ülke Bazlı Raporlama şu bilgileri içerir: Çok uluslu işletmeler grubunun faaliyet gösterdiği her bir ülke ile ilgili gelir miktarı, vergi öncesi kâr/ zarar, ödenen gelir/kurumlar vergisi, tahakkuk eden gelir/kurumlar vergisi, nominal sermaye, geçmiş yıl kârları (dağıtılmamış kârlar), çalışan sayısı ile nakit ve nakit benzeri dışında maddi duran varlıklar; çok uluslu işletmeler grubunun her bir işletmesinin adı/unvanı, kurulduğu yer (faaliyette bulunduğu yer kurulduğu yerden farklı ise faaliyette bulunduğu yer dahil) ile ana ticari faaliyetlerinin mahiyeti.
Ülke bazlı raporlama bilgileri, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ve/veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar çerçevesinde karşılıklı olarak diğer ülke vergi idareleri ile paylaşılabilecek. Söz konusu anlaşmalara taraf olan ülkelerin listesi İdare tarafından ilan edilecek. Henüz bu konuya ilişkin bir duyuru yapılmadı.
