Telekom, yerli AR-GE ve sistem entegrasyonuna odaklandıklarını söyleyen Netaş CEO'su Sinan Dumlu, “Bu üç alanda dengeli ilerleyeceğiz" diyor. 2023'te son beş yılın en yüksek cirosuna ulaştıklarını belirten Dumlu, “Bu yıl geçen yıldan daha iyisini yapacağız" diyor.
28 Nisan-11 Mayıs sayısından
1967 yılında, Türkiye'nin iletişim altyapısını tamamen yerli üretimle kurmak üzere yola çıkan Netaş'ın hedefi ülkemizin ilk özel ve yerli telekom AR-GE'sini kurmak, ilk yazılım ihracatını gerçekleştirmekti. Bugün gelinen noktada ise çıktığı bu yolda hem Türkiye'nin hem de yakın coğrafyanın dijital dönüşümün mimarlarından olmayı başardı.
Finanstan telekoma, savunma sanayisinden ulaşıma kadar birçok farklı sektörde örnek projeler üreten şirket, akıllı iletişim ve teknoloji altyapıları kuruyor. 2023'ü yaklaşık 293 milyon dolar ciro ve bin 700 çalışan ile kapatan şirketin yeni dönem hedeflerini Netaş CEO'su Sinan Dumlu ile konuştuk.
Netaş olarak temel faaliyet alanlarınızı nasıl tanımlarsınız?
Netaş olarak biz üç temel iş yapıyoruz. Birincisi telekom sektöründe Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone'a ekipman sağlıyoruz. İşimizin yaklaşık üçte biri gibi bir kısmı buradan geliyor. İkinci alan olarak yerli - milli AR-GE yapıyoruz.
Bu konuda savunma sanayi sektörü ağırlıklı çalışıyoruz. İHA'ların F16'ların içindeki dost - düşman tanıma birimlerini yapıyoruz, milli gemilerin içindeki haberleşme sistemlerini yapıyoruz. KKTC'nin e-devlet uygulamalarını biz yazıyoruz. Şimdi milli muharip uçakla ilgili belli parçalara ait çalışmalarımız sürüyor. Bu arada Gayrettepe-İstanbul Havalimanı arasındaki metronun otonom sürüş yazılımlarını da biz yaptık.
Genelde biz burada Aselsan'ın alt yüklenicisi olarak çalışıyoruz. Yani biz bir parçayı veriyoruz, Aselsan'ın daha büyük bir çözümünün içine bir parça olarak entegre ediliyor. Üçüncü ayağımıza ise sistem entegrasyonu. Yani değişik üreticilerin çözümlerini bir kompleks çözüm oluşturacak şekilde bir araya getiriyoruz. Örneğin; İstanbul Havalimanı'nın altyapısı gibi.
Geçen yılı nasıl geçirdiniz? Bin 700 çalışanı olan bir şirketiz. 2023'te son beş yılın dolar bazında en yüksek cirosunu elde ettik. Geçen yıl yaklaşık 293 milyon dolar gibi bir ciromuz oldu. Bir önceki yıla göre dolar bazında yüzde 21'lik büyüme gösterdik. Aynı şekilde uzun yıllardan sonra vergi sonrası da elde ettiğimiz en iyi sonuçları da elde ettik. 2023 yılsonu vergi sonrası net dönem kârımız 100 milyon TL düzeyinde gerçekleşti.
Peki büyüme en çok hangi alanlardan geldi?
Geçen yıl bütün alanlar büyüdü diyebilirim. Ama bizim hayalimiz şu: telekom tarafında Netaş tarihsel olarak baz istasyonu tarafında çok yoktuk. Genelde kablolu iletişimde vardık. 2023 yılında ilk kez tekrar baz istasyonu işine girdik. Önümüzdeki yıllarda o tarafta bir büyüme olacağını görüyoruz. Sistem entegrasyon tarafında özellikle veri merkezleri, bu arada public cloud'ta biz Microsoft'un önemli bir partneriyiz.
Microsoft'un sadece Türkiye'de değil, Kazakistan ve Azerbaycan'da da partneriyiz. Türkiye dışında farklı ülkelerde partnerlik yaptığı tek iş ortağı biziz. O taraf da çok hızlı büyüdüğümüz bir alan. Öte yandan yerli sunucumuz da çok büyüdü. Sadece Turkcell'de bin 100 tane sunucumuz var. Türk Telekom ve çeşitli veri merkezlerinde sunucumuz var. Kısacası faaliyet gösterdiğimiz tüm alanlar büyüdü.
Önümüzdeki döneme ilişkin planlarınız neler?
1967 yılında kurulan ve yaşayan, Türkiye'deki az sayıdaki teknoloji şirketinden biriyiz. Şirketimizin yaşadığı krizler ve zorluklar yumurtaları ayrı sepete koymaması gerektiğini göstermiş. Bu nedenle üç alanda dengeli bir şekilde ilerlemek istiyoruz. Bunu yönetmek için de genel müdürlükler halinde çalışıyoruz. Şöyle ki telekom ekibinin bir genel müdürü var, savunma ve AR -GE'nin ayrı bir genel müdürü var, saha hizmetlerimizin yani tamir-bakım konularının da ayrı bir genel müdürü var.
Bu genel müdürler kendi odak alanlarına yoğunlaşıyor, gerektiğinde bir araya geliyorlar. Bazı projelerde sadece bir alanda çözüm, bazen de komple bir çözüm sunuyoruz. Komple bir çözüm söz konusu olduğunda tüm genel müdürüler bir araya geliyor. Bu yapıyı icra kurulu ile yönetiyoruz ve bunun da başarılı olduğunu görüyoruz. Ciromuz ve kârlılığımız dolar ba-
zında artıyor. Her Netaş yönetimi bir tuğla dizmiş. Biz de yeni yönetim olarak duvarın üzerine yeni bir tuğla örmeye çalışıyoruz.
2024 için cirosal hedefiniz ne?
Yıl sonuna doğru rakamlarımız güçleniyor. Beklenmedik bir ekonomik kriz çıkmadığı taktirde geçen yılın daha iyisini yapacağımızı öngörüyoruz.
Bu yıl gündeminizde olan projeler neler?
Bizim için milli muharip uçak ilginç projelerden biri. Ayrıca geçen yılın sonunda elektrikli şarj istasyonlarına ekipman sağlama işine girdik. O da bizim için önemli bir alan. Orada önümüzdeki dönemde yerlileştirmeyi de değerlendireceğiz. Şu anda ithal ürünlerle gidiyoruz. Ortağımız olan Çin merkezli elektronik üretim şirketi ZTE'nin olduğu ve önümüzdeki dönemde güçlenmeyi planladığı alanlara biz de girmiş olacağız.
Yurtdışına yönelik hedefleriniz neler?
Kazakistan'daki en büyük operatörlerin birinin işini ZTE aldı. Orada bir 5G şebekesi kuruluyor. Orada aktif rol alacağız. Cezayir Ordusu ile yürüyen birtakım projelerimiz de var. Öte yandan yerli sunucumuzu Avrupa'ya satma planlarımız var. Önümüzdeki dönemde Avrupa'daki bazı fuarlarda ürünümüzü tanıtacağız.
“Yazılım test otomasyonunda pazar lideriyiz”
"Yazılım test otomasyonu diye bir şey var. Yazılımın test edilmesi basit gibi görünüyor ama kompleks bir konu. Mesela bir mobil uygulama yazdınız, Türkiye'de ve dünyada yüzlerce donanım ve onunla kombinasyon android, ios versiyonları var. Yazdığınız bu yazılımın hepsinde uygun şekilde görüleceğinden emin misiniz? Bunun için test edilmesi gerekiyor. Bizim böyle bir yazılımımız var.
Bunu Türkiye'de önde gelen bütün banka ve telekom şirketlerine sattık. Yazılım test otomasyonu konusunda pazarın yüzde 60'ı bizde. İlk yurtdışı müşterilerimizi de Azerbaycan'dan aldık.”
“Yapay zeka ile konuşma eğitimleri veriyoruz”
“Prompt engineering teknolojisi yapay zeka ile nasıl konuşacağız, bunu öğretiyor. Netaş olarak bunun eğitimlerini veriyoruz. Çünkü yapay zekaya istediğimizi nasıl yaptırtacağımızı bilmiyoruz. Bunu öğrenmek gerekiyor. Neredeyse bir paragraf komut vermeniz gerekiyor. Bunun için 10 -15 kişilik sınıflar yapıyoruz. Bu eğitimleri başka şirketlere satıyoruz.”
