Mütekabiliyet Yasası'nın çıktığı 2012'den bu yana yabancılara konut satışı artıyor. Ancak bu satışlar hala yeterli düzeyde değil. Bu açıdan kurlardaki yükseliş umut oldu. Kurlardaki yükselişle yabancı yatırımcının fırsatı değerlendirip Türkiye'den alım yapması bekleniyor.
LEVENT GÖKMEN
lgokmen@ekonomist.com.tr
Gayrimenkul sektöründe hızlı bir büyüme gösteren Türkiye, 2012 yılı sonunda çıkardığı Mütekabiliyet Yasası ile yabancı yatırımcılara satış konusunda vites büyütmüştü. TÜİK verilerine göre yabancıya 2013 yılında 12 bin 181 adet konut satışı gerçekleşirken, bu rakam 2017'de de 22 bin 234 adet olarak gerçekleşti.
Tabloları görmek için görselleretıklayın.
Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Rusya Federasyonu uyruklu yatırımcılar, en çok alım yapanlar olurken İstanbul, Antalya ve Bursa yabancıya en çok konut satışının yapıldığı iller olarak öne çıktı.
1 milyon dolar ve üzeri alımlarda vatandaşlık verilmesi gibi uygulamaların devreye alınmasına karşın yabancıya satışlar hala hedeflerin gerisinde. Siyasi belirsizlik ve prosedürlerin sürekli değişmesi yabancı yatırımcının yatırım iştahını dizginlese de döviz kurlarındaki hızlı artışın etkisiyle bu yıl yabancıya satış rakamlarının yükselmesi beklentisi hakim.
TOPLAMDA PAYI DÜŞÜK
Yabancıya konut satışlarının son üç yıldır 23 bin adet bandını geçemediğine dikkat çeken TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, "Bu rakam da toplam konut satışları içinde yaklaşık yüzde 2'ye işaret ediyor. Dolayısıyla yabancıya yapılan konut satışlarının gayrimenkul piyasalarımız açısından henüz önemli bir paya ulaştığını söylemek mümkün görünmüyor" diyor.
12 Ocak 2017'den itibaren 1 milyon dolar ve üzeri değerinde taşınmaz alan yabancılara, üç yıl el değiştirmemek koşuluyla, vatandaşlık hakkı verildi. 1 Nisan 2017'den itibaren de konut ya da işyeri olarak inşa edilen yapıların ilk tesliminde yabancılara KDV istisnası uygulandı. Bu uygulamalar 2017'de yabancılara satışları yüzde 22 oranında artırdı. 2018'in ilk çeyreğinde ise yabancılara konut satışları, önceki yıla göre yüzde 24 artarak 5 bin 298 adet oldu.
KUR ARTIŞI ETKİLER Mİ?
Makbule Yönel Maya, yabancıya satışı hızlandırmak için atılan adımların önemli ve yerinde olduğunu ancak bu adımların satışlara önemli bir ivme kazandırmadığının görüldüğünü söylüyor.
Döviz kurundaki artışın yabancı için aslında önemli bir motivasyon yaratabileceğine vurgu yapan Maya, bu noktada sadece biraz daha bekleyeceklerini, seçim sonrası hatta sonbahar itibarıyla etki seviyesinin artabileceğini öngörüyor.
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş da dövizin yüksekliğinin yabancı yatırımcılar için avantajlı bir durum oluşturduğunu, Türkiye'ye ilgilerini artırdığını söylüyor.
Türkiye'nin önümüzdeki dönemde yabancıya satış rakamlarını artırmasını beklediklerini belirten Abdülkadir Akkuş, ağırlıklı olarak Katar, Suudi Arabistan, Irak ve Suriye gibi ülkelerden yatırımcının gelmesini beklediklerini de vurguluyor.
MARKALI PROJELERDE ARTTI
REIDIN Emlak Endeksi nisan ayı sonuçlarına göre, mart ayında olduğu gibi, markalı konut projelerinin yüzde 8'i yabancı yatırımcılara satıldı. Bu oran, son altı aylık ortalamanın 3 puan üzerinde. Yabancı yatırımcılar ağırlıklı olarak 2+1 konutları tercih etti.
Yabancı alıcıların oranının son dört aylık ortalamayı geride bıraktığını belirten REIDIN CEO'su Kerim Alain Bertrand, "Yabancı yatırımcılara satış oranı kasım ayında yüzde 4, aralık ayında yüzde 3, ocak ayında yüzde 4, şubat ayında yüzde 6, mart ayında ise yüzde 8 oranında gerçekleşmişti" diyor.
GYODER Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin de markalı konut projelerinde gerçekleştirilen satışların yüzde 8'lik kısmının yabancı yatırımcılara yapıldığına dikkat çekiyor. Yetgin, bunun yabancı yatırımcıların döviz kurlarındaki değer artışını iyi değerlendirdiğini gösterdiğini de söylüyor.
Feyzullah Yetgin, yabancı yatırımcılara yönelik satışların beklenen oranda artmamasının önündeki en büyük engel olarak prosedürlerin sürekli olarak değişmesini ve Avrupa ülkelerinde olduğu gibi bir standarda bağlanamamasını gösteriyor. Yetgin, "Yapılan düzenlemeler yabancı yatırımcının Türkiye'de yatırımlarını çeşitlendirmesi bakımından önemli. Daha fazla satış yapabilmek için prosedürlerin iyileştirilmesi lazım" diyor.
HANGİ ÜLKELERDEN GELİYOR?
2015 yılında Türkiye'de en fazla konut alımı sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Rusya Federasyonu vatandaşları tarafından yapıldı. Bu yılın ilk çeyreğinde ise en fazla konut alımı sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, Rusya Federasyonu ve İran'dan yapıldı.
2015 yılı itibariyle Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Katar, Ürdün, Yemen ve Filistin gibi Arap ülkelerinin yabancılara yapılan satışlarda payının oldukça fazla olduğu görülüyor.
Bu ülkelerin 2015 yılında yabancıya konut satışlarındaki payı yaklaşık yüzde 47,4 iken 2017'de yüzde 50,6 seviyesine kadar çıktığı görüldü. 2017 yılında yukarı yönde yaşanan bu sıçramada Suudi Arabistan ve Irak vatandaşlarına yapılan satışların payı oldukça fazla. 2018 yılı ilk çeyreğinde ise bahsedilen bu Arap ülkelerinin yabancılara yapılan satışlardaki payı yaklaşık yüzde 44,5 oldu.
LEVENT GÖKMEN
lgokmen@ekonomist.com.tr
Gayrimenkul sektöründe hızlı bir büyüme gösteren Türkiye, 2012 yılı sonunda çıkardığı Mütekabiliyet Yasası ile yabancı yatırımcılara satış konusunda vites büyütmüştü. TÜİK verilerine göre yabancıya 2013 yılında 12 bin 181 adet konut satışı gerçekleşirken, bu rakam 2017'de de 22 bin 234 adet olarak gerçekleşti.
Tabloları görmek için görselleretıklayın.
Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Rusya Federasyonu uyruklu yatırımcılar, en çok alım yapanlar olurken İstanbul, Antalya ve Bursa yabancıya en çok konut satışının yapıldığı iller olarak öne çıktı.
1 milyon dolar ve üzeri alımlarda vatandaşlık verilmesi gibi uygulamaların devreye alınmasına karşın yabancıya satışlar hala hedeflerin gerisinde. Siyasi belirsizlik ve prosedürlerin sürekli değişmesi yabancı yatırımcının yatırım iştahını dizginlese de döviz kurlarındaki hızlı artışın etkisiyle bu yıl yabancıya satış rakamlarının yükselmesi beklentisi hakim.
TOPLAMDA PAYI DÜŞÜK
Yabancıya konut satışlarının son üç yıldır 23 bin adet bandını geçemediğine dikkat çeken TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, "Bu rakam da toplam konut satışları içinde yaklaşık yüzde 2'ye işaret ediyor. Dolayısıyla yabancıya yapılan konut satışlarının gayrimenkul piyasalarımız açısından henüz önemli bir paya ulaştığını söylemek mümkün görünmüyor" diyor.
12 Ocak 2017'den itibaren 1 milyon dolar ve üzeri değerinde taşınmaz alan yabancılara, üç yıl el değiştirmemek koşuluyla, vatandaşlık hakkı verildi. 1 Nisan 2017'den itibaren de konut ya da işyeri olarak inşa edilen yapıların ilk tesliminde yabancılara KDV istisnası uygulandı. Bu uygulamalar 2017'de yabancılara satışları yüzde 22 oranında artırdı. 2018'in ilk çeyreğinde ise yabancılara konut satışları, önceki yıla göre yüzde 24 artarak 5 bin 298 adet oldu.
KUR ARTIŞI ETKİLER Mİ?
Makbule Yönel Maya, yabancıya satışı hızlandırmak için atılan adımların önemli ve yerinde olduğunu ancak bu adımların satışlara önemli bir ivme kazandırmadığının görüldüğünü söylüyor.
Döviz kurundaki artışın yabancı için aslında önemli bir motivasyon yaratabileceğine vurgu yapan Maya, bu noktada sadece biraz daha bekleyeceklerini, seçim sonrası hatta sonbahar itibarıyla etki seviyesinin artabileceğini öngörüyor.
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş da dövizin yüksekliğinin yabancı yatırımcılar için avantajlı bir durum oluşturduğunu, Türkiye'ye ilgilerini artırdığını söylüyor.
Türkiye'nin önümüzdeki dönemde yabancıya satış rakamlarını artırmasını beklediklerini belirten Abdülkadir Akkuş, ağırlıklı olarak Katar, Suudi Arabistan, Irak ve Suriye gibi ülkelerden yatırımcının gelmesini beklediklerini de vurguluyor.
MARKALI PROJELERDE ARTTI
REIDIN Emlak Endeksi nisan ayı sonuçlarına göre, mart ayında olduğu gibi, markalı konut projelerinin yüzde 8'i yabancı yatırımcılara satıldı. Bu oran, son altı aylık ortalamanın 3 puan üzerinde. Yabancı yatırımcılar ağırlıklı olarak 2+1 konutları tercih etti.
Yabancı alıcıların oranının son dört aylık ortalamayı geride bıraktığını belirten REIDIN CEO'su Kerim Alain Bertrand, "Yabancı yatırımcılara satış oranı kasım ayında yüzde 4, aralık ayında yüzde 3, ocak ayında yüzde 4, şubat ayında yüzde 6, mart ayında ise yüzde 8 oranında gerçekleşmişti" diyor.
GYODER Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin de markalı konut projelerinde gerçekleştirilen satışların yüzde 8'lik kısmının yabancı yatırımcılara yapıldığına dikkat çekiyor. Yetgin, bunun yabancı yatırımcıların döviz kurlarındaki değer artışını iyi değerlendirdiğini gösterdiğini de söylüyor.
Feyzullah Yetgin, yabancı yatırımcılara yönelik satışların beklenen oranda artmamasının önündeki en büyük engel olarak prosedürlerin sürekli olarak değişmesini ve Avrupa ülkelerinde olduğu gibi bir standarda bağlanamamasını gösteriyor. Yetgin, "Yapılan düzenlemeler yabancı yatırımcının Türkiye'de yatırımlarını çeşitlendirmesi bakımından önemli. Daha fazla satış yapabilmek için prosedürlerin iyileştirilmesi lazım" diyor.
HANGİ ÜLKELERDEN GELİYOR?
2015 yılında Türkiye'de en fazla konut alımı sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Rusya Federasyonu vatandaşları tarafından yapıldı. Bu yılın ilk çeyreğinde ise en fazla konut alımı sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, Rusya Federasyonu ve İran'dan yapıldı.
2015 yılı itibariyle Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Katar, Ürdün, Yemen ve Filistin gibi Arap ülkelerinin yabancılara yapılan satışlarda payının oldukça fazla olduğu görülüyor.
Bu ülkelerin 2015 yılında yabancıya konut satışlarındaki payı yaklaşık yüzde 47,4 iken 2017'de yüzde 50,6 seviyesine kadar çıktığı görüldü. 2017 yılında yukarı yönde yaşanan bu sıçramada Suudi Arabistan ve Irak vatandaşlarına yapılan satışların payı oldukça fazla. 2018 yılı ilk çeyreğinde ise bahsedilen bu Arap ülkelerinin yabancılara yapılan satışlardaki payı yaklaşık yüzde 44,5 oldu.
