Teknolojideki gelişmelerle birlikte küçük sanayi siteleri yerini yeni nesil teknolojik yapılara bırakıyor. Artaş İnşaat'tan Sinpaş'a, Halk GYO'dan Babacan Holding'e kadar yatırımcılar küçük sanayi sitesi yatırımına odaklandı. Trendin yaygınlaşması bekleniyor.
22 Ocak - 04 Şubat 2023 tarihli sayıdan
İstanbul başta olmak üzere büyük kentlerde küçük sanayi sitesi yatırımları son dönemin trendi haline geldi. Halk GYO'nun Dilovası Modern Sanayi Sitesi, Artaş İnşaat'ın Avcılar'daki Avrupa Ticaret Merkezi projesi, Hadımköy'deki Babacan Girişim Lojistik Sanayi Sitesi, Fuzul Grup İleri Teknoloji Sanayi Bölgesi bu trendin son temsilcileri olmuş durumda. Sinpaş'ın başlattığı bu trendin önümüzdeki dönemde daha da yaygınlaşması bekleniyor.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, her sektörde olduğu gibi sanayi alanında da modernleşme ve kurumsallaşma isteğinin küçük sanayi sitesi yatırım trendini beslediğini söylüyor.
Günümüz trendlerini sanayi siteleri ve bunların içinde yer alan özelikle KOBİ ölçeğindeki şirketlerin de talep ettiğine dikkat çeken Maya, "Bu değişim start up girişimlerin ortak paylaşımlı ofis alanlarında beraber çalışma ortamı gibi düşünülebilir" diyor.
Bu yeni yatırımlar sayesinde hem tek başına çok daha maliyetli olacak çalışma alanı çok daha kurumsal ve her şeye kolay ulaşılabilir oluyor. Ayrıca aynı konumda bulunan diğer firmalarla bir etkileşim ve iletişim ağı içinde bulunulabiliyor, alması gereken destek hizmetleri de aynı kampüs içinde kolaylıkla alabiliyor.
KARLI BİR YATIRIM
Yeni nesil bir sanayi sitesi yatırımları hızlı geri dönüş süreleriyle kârlı bir yatırım enstrümanı oluyor. Yatırımcı sanayi sitesinden ofis, dükkan ya da depo alsa da kiralama yoluyla düzenli gelir sahibi olabiliyor.
Sanayi sitesi projelerinde yatırım geri dönüş sürelerinin diğer ticari birimlere göre daha iyi olduğunu gözlemlediklerini belirten Makbule Yönel Maya, şu anda 12,5-14,5 yıl aralığı gibi bir geri dönüş süresi söz konusu olabildiğini vurguluyor.
Pandeminin sanayi siteleri projeleri için destekleyici etkisi oldu. Özelikle e-ticaret tarafındaki gelişmeler bu tür sanayi sitelerini de olumlu anlamda besliyor.
E-ticaret artıkça küçük işletmeci sayısı da artıyor ve kendilerine daha kurumsal görünürlüğe sahip bu tarz sanayi sitelerinde üretim yapma talebinde bulunabiliyor. Bu tür sitelerde fonksiyonel esneklik de bir avantaj oluyor. Alan olarak artırıp, azaltmak, sanayi kullanımını ofise dönüştürmek gibi iç kullanım değişikliği de yapılabiliyor.
SANAYİ SİTELERİNİ CAZİP KILAN 5 FAKTÖR
1- İleri teknolojili modern sanayi sitelerine olan talep.
2- Paylaşımlı alanlarının maliyetleri düşürüp keyifli ve prestijli çalışma ortamı sunması.
3- Depreme dayanıklı yapılarda çalışma isteği.
4- Sanayi ve üretim kuruluşlarına yakınlık, lojistik anlamda liman, demiryolu, karayolu gibi yol bağlantıları açısından avantajlı konumları.
5- Yatırımcılara diğer ticari yatırımlara göre geri dönüş süresi kısa kârlı bir yatırım fırsatı sunmaları.
YENİ PROJELER YOLDA
Şehir içinde yapılan bu sanayi sitelerinin arazi maliyetleri oldukça yüksek. Burada fiyatı arsanın konumu belirliyor. Sanayi sitesi projeleri, ağırlıklı olarak sanayi ve üretim kuruluşlarına yakın, lojistik anlamda liman, demiryolu, karayolu gibi yol bağlantıları açısından avantajlı arsalarda geliştiriliyor.
Bu tip küçük sanayi sitelerinin inşa edilebileceği arsaların fiyatları İstanbul'da kentin çeperlerinde 8.00012.000 TL/m2 aralığında iken kent merkezinde 15.000-20.000 TL/m2 aralığında şekilleniyor.
Pandemi sonrasında insanların daha iyi şartlarda çalışma istekleri ve teknolojik bina arayışları modern sanayi sitesi yatırımlarının önümüzdeki dönemde daha da artacağını gösteriyor.
Artaş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, insanların daha iyi şartlarda çalışma istekleri nedeniyle modern ticaret ve sanayi sitelerine talep olduğunu söylüyor.
Bu talep doğrultusunda Avcılar'da Avrupa Ticaret Merkezi adıyla proje geliştirdiklerine dikkat çeken Çetinsaya, "150 bin m2 alanda, 301 bağımsız bölümden oluşan projemizde 100 m2'den, 1.800 m2'ye kadar çok çeşitli büyüklükte dükkan, depo ve imalathaneler yer alacak. Uygun yer bulunması halinde bu tür projeler üretebiliriz" diye konuşuyor.
Hadımköy de küçük sanayi sitesi yatırımlarının yeni üssü konumunda. Kent merkezinde kentsel dönüşüm projeleri, eski sanayi imar planları değişip konut ve iş merkezi imarına dönüşüyor.
Buralarda yerleşik imalat, küçük sanayi sektörü, yarı mamul üreten yerlerin yer değiştirmesi zorunlu hal alıyor. Yaptığı işin bacasız ya da bacalı sanayi ruhsatlarını kolay alabilecekleri yerlere geçmek isteyenler de kentin dış çeperlerinde yer bulmaya çalışıyorlar.
DEPOLAMA-SEVKİYAT HİZMETİ
Babacan Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan, konut üretiminin ardından son dönemde yoğun talep ticari yatırım alanını fark ettiklerini bu alanda büyümeyi planladıklarını söylüyor.
Bu trendi gören Babacan Holding de 240 milyon TL yatırım bedeliyle Hadımköy'de Babacan Girişim Lojistik Sanayi Sitesi adı altında 10 bin m2 alan üretti. İbrahim Babacan, "E-ticaret sektörünün gelişmesiyle evinden iş yapanlar dükkan tutmak istemiyorlar.
Bu tür girişimcilere depolama ve sevkiyat sunmak için kurduğumuz bir girişim bu. Girişimciler adına depolama ve ürünlerini lojistik olarak nihai tüketiciye ulaştırma çalışması yapıyoruz. Yüzde 75'i dışarıya hizmet verecek yüzde 25'i de bizim lojistik depomuza hizmet verecek" diyor.
Babacan Holding, bu yatırımın en az 3-4 katı büyüklükte yerler olacak şekilde Esenyurt ve Hadımköy bölgesinde kiralama ve satışın yapılacağı yeni küçük sanayi siteleri projeleri geliştirecek.
Topkapı'da Zeytinburnu Maltepe Mahallesi'nde 32 bin m2'lik alan yaptıklarını belirten Babacan, "870 milyon TL yatırımla hayat bulan küçük sanayi sitemizi 2023 Eylül'de tamamlayıp satışa sunacağız. 350-850 m2 arasında 54 bağımsız bölüm olacak" diye konuşuyor.
Küçük sanayi sitesi yatırımlarına olan talep bu alana yatırım yapan yatırımcıların yanı sıra diğer yatırımcıları da bu tür yatırımlara özendiriyor. Akkuş Grup da bu alanda önümüzdeki dönemde yatırımlar yapma konusunda iştahlı.
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, küçük sanayi sitelerine olan talep doğrultusunda önümüzdeki dönemde bu alana yatırım yapabileceklerini söylüyor.
İstanbul'da küçük sanayi sitesi yatırımı yapmak üzere yer arayışında olduklarını belirten Akkuş, "Uygun bir yer bulmamız halinde bu alana yatırım yapma konusunda istekliyiz. Çünkü küçük sanayi sitesi yatırımları çok talep alıyor. Önümüzdeki dönemde bu alana yapılan yatırımların artmasını bekliyoruz" diyor.
