Geçen hafta Borsa İstanbul Genel Müdürü M. Hakan Atilla, Borsa İstanbul’un halka arzı için yıl bitmeden hazır hale geleceklerini ve bu konuyu gündeme alacaklarını açıkladı. Bu konuyla ilgili Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya, Ekonomist’e özel bir analiz hazırladı.
Analize göre, 26 Aralık 1985’te faaliyete başlayan İMKB’de 3 Ocak 1986’da 40 hisseyle alım satımlar başladı. Türkiye’de borsa, 4 Nisan 2013’e kadar dört farklı türde faaliyette bulunuyordu.
Bunlar, tarımsal ürünlerin spot olarak işlem gördüğü ticaret borsaları, menkul kıymetlerin işlem gördüğü İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), kıymetli madenlerin işlem gördüğü İstanbul Altın Borsası (İAB) ile finansal ve tarımsal sözleşmelerin işlem gördüğü Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) idi.
4 Nisan 2013’te İMKB+VOB+İAB birleştirilerek Borsa İstanbul Anonim Şirketi çatısı altında toplandı.
YABANCI ORTAĞI KALMADI
2014’te Borsa İstanbul’un halka arzına ilişkin 2014/6747 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çıkarıldı. Bu karar öncesinde 2013 yılında Nasdaq Borsa İstanbul’a yüzde 7 payla ortak oldu. 2015 sonunda ise EBRD 1 milyar dolar değerleme üzerinden yüzde 10 pay ile BİST’in ortağı haline geldi.
BİST Yönetim Kurulu, 2016’nın son yönetim kurulu toplantısında aracı kurumlardaki borsa paylarını geri satın alma kararı aldı. Aracı kurumlara 2016/110 no’lu duyurusuyla hisse alımı teklifinde bulunan Borsa İstanbul, 1 TL nominal hisse başına 8,4 TL fiyat önerdi.
Bu öneri EBRD’ye Aralık 2015’teki satıştaki değerleme esas alınarak yapıldı. Buna göre BİST’in değeri 3,55 milyar TL (1 milyar dolar) olarak oluştu. BİST Yönetim Kurulu, 2017’nin son toplantısında yeniden geri alım programı açıkladı.
Bu kez bir nominal hisse fiyatı 9,5 TL oldu. Buna göre BİST’in değeri 3,55 milyar TL’den 4,02 milyar TL’ye yükselse de dolar bazında piyasa değeri yine 1 milyar dolar civarında oldu.
Türkiye Varlık Fonu, 2018’de Nasdaq’ın yüzde 7 payını ve 2019’da EBRD’nin yüzde 10 payını alarak BİST’te toplamda yüzde 90,6 paya ulaştı. Payları küçük olan yabancı aracı kurumların dışında BİST’in yabancı ortağı kalmadı.
Nasdaq’ın geri alımlarında yüzde 7 pay için 105 milyon dolar ayrıldı. Yani BİST’in değeri 1,5 milyar dolar üzerinden değerlendi.
KÂRLI BİR YAPI
Yunus Kaya’nın analizine göre, Borsa İstanbul oldukça kârlı bir yapıda. 2017’de 419 milyon TL olan net kâr 2018’de 1,17 milyar TL’ye ulaştı. 2018’de toplam gelirlerin 1,5 milyar TL olduğunu ve 185 milyon TL vergi ödendiği dikkate alındığında kârlılık daha net ortaya çıkıyor.
Kaya, sonrasında şu yorumu yapıyor: “BİST’in halka arzında, kârlı iş modeli, yüksek temettü verimi sayesinde ciddi yabancı yatırımcı talebi beklenebilir. BİST, 2014’te 6,1 milyar TL aktif büyüklüne sahipken 2018’de 13,2 milyar TL aktife ulaştı. Ancak bunun 12,2 milyar TL si nakit!
Yani elde ettiği kârları nakit olarak biriktiriyor. Şirket zaten kârlı bir yapıda olduğundan halka arz öncesinde bu nakdin önemli bir kısmının TVF’ye ve diğer ortaklara temettü olarak ödenmesi doğru olabilir.
Geçmişte genelde 1 milyar dolar civarında değerlenen BİST’in 1,5 milyar dolara ulaşan değerlemeye ulaşabileceği ancak halka arz için bir miktar iskontoya tabi tutulabileceği öngörülebilir.
Üçte birlik payın arz olması halinde, halka arz büyüklüğü 400-500 milyon dolar civarında olabilir. Bunun çoğunluğu da yabancı yatırımcılardan gelebilir. 1,5 milyar dolar piyasa değeri kabulüyle, BİST, borsada işlem gören 403 şirket arasında 30’uncu sıraya denk gelecektir.”
