Türkiye'nin cari işlemler dengesi 2019'u 1,7 milyar dolarlık fazla ile kapattı. Tahminimize göre, 2019'daki cari işlemler fazlasının gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı ise yüzde 0,2 olarak çıkacak.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Bu, cari işlemler dengesinde 2001 yılından bu yana görülen ilk fazla oldu. Cari işlemler dengesi 2001 yılını 4,7 milyar dolarlık fazla ile kapatmış, bunun GSYH'ye oranı ise yüzde 1,9 olmuştu.
Cari işlemler dengesi, 20082009 resesyonu dönemi de dahil, sonraki 17 yıl boyunca ise bir daha hiç fazla ile tanışmamıştı. Bu durum 2019 yılında sona erdi.
Cari işlemler dengesinin 2019 yılında fazla vermesi, ekonominin söz konusu yılın ilk yarısını resesyonda geçirmesinden kaynaklandı.
Türkiye'de resesyon dönemlerinde iç talebin kısılması ithalatı azaltırken, dış pazara yüklenen işletmeler sayesinde ihracat ise genelde artıyor. Bu da cari işlemler dengesinde düzelme getiriyor.
2018'in son çeyreğinde başlayıp 2019'un ortalarına kadar süren son resesyon döneminde de böyle oldu. Bu süreç yıllık bazdaki cari işlemler dengesinin haziran ayından itibaren fazla vermeye başlamasını sağladı.
Eylül ayında 6,3 milyar dolara kadar ulaşan bu fazla daha sonra ekonominin canlanmaya başlamasıyla düşüşe geçti. Sonuçta 2019 yılı kıl payı farkla da olsa fazla ile kapandı.
Ancak ekonomideki gidişata bakılırsa çok yakında cari işlemler dengesinin yeniden açık vermeye başladığını göreceğiz. Bu süreç 2020 yılının ilk ayında bile başlayabilir.
Fakat ekonomideki canlanmanın sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri olduğu için yıl sonunda nasıl bir tablo ile karşılaşacağımız tam olarak belli değil.
