Yapılan araştırmada, 445 genç ile kantitatif görüşmeler gerçekleştirildi. Görüşülenlerin yarısı şu anda 1. ve 2. sınıf ağırlıklı olmak üzere, yurt dışında lisans eğitimi alan öğrencilerden oluşuyor.
Araştırmaya göre mezun olan kitlenin yaklaşık yarısı Türkiye’ye döndü, diğer yarısı ise yurt dışında yaşamaya devam ediyor.
Giden öğrencilerin yolu çoğunlukla özel okullardan geçiyor
Görüşülen kitlenin büyük çoğunluğu hayatının en az bir bölümünü özel okullarda geçirmiş durumda. Şu anda eğitimlerinin ağırlıklı olarak lisans dönemini yurt dışında geçiriyorlar.
Yaklaşık 10 gençten 1’i lisans dönemi öncesinde de yurt dışı eğitimi deneyimlemiş.
Görüşülen gençlerin büyük kısmı özel lise, Anadolu lisesi veya Fransız lisesi mezunu ağırlıklı.
Yarısından çoğu sınavsız yurt dışında okuma fırsatı veren bir liseden mezun olduğunu ve lise tercih sürecinde bu durumun oldukça etkili olduğunu belirtiyor.
Eğitim görülen üniversiteler listesinin ilk sıralarını İtalya ve sonrasında Almanya’daki üniversiteler alıyor. Yurt dışında en çok okunan bölüm ise mühendislik ve onu takiben işletme ile ekonomi olarak öne çıkıyor.
Kariyerlerini uluslararası boyutlara taşımak istiyorlar
Gençler eğitimlerine yurt dışında devam etme kararı verirken, en önemli etken gelecekteki kariyerlerine uluslararası bir boyut katmak.
Öğrencilerin yarıya yakını Türkiye koşullarından bağımsız yurt dışı deneyimi istese de yarısından biraz daha fazlası ise Türkiye’deki toplumsal, sosyal ve ekonomik koşulların yurt dışı koşullarıyla eşit olduğu senaryoda eğitim için yurt dışına çıkmayı tercih etmeyeceğini belirtiyor.
Eğitimin yanı sıra daha geniş bir dünya görüşüne sahip olma arzusu da yurt dışı kararında etkili oluyor.
Yurt dışında bazı zorluklar var
FutureBright Group ve yurt dışında öğrenim gören Türk öğrencilere iş seçenekleri sunan GreaTR platformu tarafından yapılan araştırmaya göre, gençler aklen rasyonel fırsatlarla dolu bir yolculuğa başladığını düşünse de en çok sosyal çevreye alışma, uyum sağlama, sosyal izolasyon, yalnız hissetme ve sevdiklerinden uzak olma gibi duygusal konularda zorlanıyor.
Araştırmanın platforma üye olan 445 genç ile yapıldığı belirtiliyor.
Yurt dışı deneyimi, somut ve rasyonel deneyimler kazandırsa da duygusal bağ konusunda gençlerin çoğunluğunda eksiklik yaratıyor.
Yurt dışındaki bürokratik süreçlerin yavaşlığı ve kamu hizmetlerinin bezdirici olması soğuma sebebi olarak gösteriliyor.
AB vatandaşı olmamak her zaman bir eksi
Gidenler kariyerlerine başlarken dil, milliyet, yasal statü, deneyim eksikliği ve sistemsel önyargılar gibi çok sayıda engelle karşılaşıyor. Bu engeller sadece teknik değil, aynı zamanda sosyokültürel ve politik boyutlar da taşıyor.
Yurt dışında yaşarken en çok zorlayan duygulardan biri, geride bırakılan aile, arkadaşlar ve Türkiye’deki sosyal yaşamı özlemek oluyor.
Bunların yanı sıra dil yabancı dilde kendini ifade etme güçlüğü, aksan farklılıkları, günlük dile hakim olamama, mizah anlayışındaki farklılıklar da önemli etkenler arasında gösteriliyor.
Araştırma, yurt dışında eğitim deneyiminin, teorik ağırlıklı ve ezbere dayalı bir sistemle, yetersiz uygulamalı eğitim olanaklarıyla zorluk yaratabildiğini söylüyor.
Avrupa’daki yaşam, barınma zorlukları, yüksek kiralar da sorunlar arasında.
Araştırma, 10 gençten yaklaşık 6’sının bugüne kadar yurt dışında iş veya staj arama sürecine girdiğini belirtiyor.
Yurt dışında iş arama tecrübesi yaşayan 10 gençten yaklaşık 7’si bu süreçte tercih kriterleri, çalışma & oturma izni, network eksikliği gibi bir takım zorluklar yaşadığını ifade ediyor.
Araştırmaya katılan gençlerin yüzde 93’ü, tekrar seçim şansı olsa yine yurt dışında okumayı tercih edeceğini söylüyor. Ancak bu tercihin arkasında Türkiye’den kaçış değil, dünya vatandaşı olma arzusu yatıyor.
Eğitim hayatına devam eden 5 gençten 3’ü (yüzde 61) Türkiye’ye dönmeye sıcak bakarken, 2’si dönmeyi düşünmüyor.
Dönmeyi planlayanlar için en büyük motivasyon ise “ülkesine hizmet etmek ve aile – kültür bağlarına geri dönmek” olarak gösteriliyor. Dönmeyi düşünmeyenler ise Türkiye’deki ekonomik, politik ve sosyal koşulları öne sürüyor.
Türkiye'de "Değer görecek miyim" kaygısı
Türkiye’ye dönüş anlamında zihinlerdeki en büyük soru ise Türkiye’de değer görüp görmeyeceği üzerinde şekilleniyor.
Dönüş yapıldığı takdirde yurt dışındaki yaşam standartlarını kaybetme korkusu ön plana çıkıyor.
Özellikle şu anda Türkiye’ye dönmeyi düşünmediğini belirtenler için sosyal hakların iyileştirilmesi (yüzde 71) daha iyi maaş olanakları (yüzde 66) dönme isteklerini artıracak motivasyon yöntemleri arasında yer alıyor. Özellikle girişimcilik alanındaki deneyimlerini paylaşmak isteyenlerin sayısı oldukça fazla.
Mıknatıs yine İstanbul
Gençlerin yaklaşık yüzde 80’inin yurt dışından dönüşte yaşamak ve çalışmak için tercih ettikleri şehir ise İstanbul. En çok çalışma tercihi yapılan şirketler ise çok uluslu şirketler olarak öne çıkıyor.
Türkiye’ye dönüş yapan gençlerin yarısı kararından pek emin değilken diğer yarısı ise dönüş yaptığı için oldukça memnun olduğunu belirtiyor. Dönüş sonrası en büyük değişim sosyal yaşamda görülüyor.
Mezun olup dönenlerin yüzde 72’si şu anda aktif bir işte çalışıyor. Genel olarak 5 gencin 2’si kolay bir işe girme süreci geçirdiğini belirtiyor. Türkiye’ye dönen 10 kişiden 6’sı çalıştığı işte memnun olduğunu belirtiyor.
