Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığınca düzenlenen ve 21 Haziran'da Temel Yeterlilik Testi (TYT) ile başlayan Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın (YKS) ikinci oturumu Alan Yeterlilik Testi (AYT) bugün tamamlandı. Toplam 160 soru ve 180 dakika olan sınavda öğrenciler hazırlandıkları puan türlerine göre testleri yanıtladı. ÖSYM'nin açıkladığı takvime göre, YKS sonuçları 22 Temmuz'a kadar açıklanacak. Peki, YKS AYT soruları nasıldı? İşte 2 ayrı kurumdan uzmanların yorumları:
SINAV SORULAR NASILDI?
Doğa Koleji Lise Koordinatörü Arzu Uz, sınavın müfredata uygun, akademik başarıyı esas alan ve derinlemesine düşünmeyi ölçen nitelikte olduğunu belirtti. Sınavın, yalnızca konu bilgisine değil, aynı zamanda öğrencilerin eleştirel düşünme, analiz etme ve analitik yorumlama becerilerine de odaklandığını vurgulayan Uz, düzenli, disiplinli ve planlı bir hazırlık süreci geçiren öğrencilerin sınavda başarılı olduklarını aktardı. Uz, matematik branşının sınavın belirleyici gücünü koruduğunu kaydetti.
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
Okulun Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Emrah Özcan da YKS'nin ikinci oturumu olan AYT kapsamında yer alan Türk Dili ve Edebiyatı sorularının, bu yıl da divan edebiyatı ve şiir bilgisi konularıyla sınavın en belirleyici bölümlerinden biri olduğunu aktardı. Divan şiirinin, özellikle beyitler üzerinden yöneltilen söz sanatları sorularıyla öne çıktığını kaydeden Özcan, "Yedi soruyla sınavın odak noktası haline gelmiştir. Bu bölümdeki sorular, öğrencinin hem biçimsel hem de anlam yönünden divan şiirine hakimiyetini test edecek nitelikteydi." ifadelerini kullandı. Özcan, halk edebiyatı sorularının ise dörtlükler üzerinden hazırlandığına, bu dörtlüklerden hareketle şiirin biçim ve içerik özelliklerinin sorgulandığına dikkati çekti. Genel olarak değerlendirildiğinde bilgi düzeyinin ön planda olduğu, kazanımlarla doğrudan örtüşen, hazırlıklı öğrencilerin rahatlıkla başarı gösterebildiği bir sınav uygulandığına değindi.
TARİH SORULARI
Tarih Bölüm Başkanı Emel Abay Kaya da sınavın, tarih disiplininin temel dinamiklerini ölçmeye yönelik olarak, büyük oranda bilgi temelli sorulardan oluştuğunu, sınırlı sayıda yorum sorusu içermesiyle dikkati çektiğini aktardı. Soruların, tarihsel olayları neden-sonuç ilişkileri içinde değerlendirme ve kronolojik bilinç gerektirecek şekilde kurgulandığını kaydeden Kaya, "Ziggurat, Kızıl Elma ve Palekanon gibi kavram ve olaylar üzerinden tarihsel bağlam kurma becerisi ölçülürken, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait gelişmelerde siyasi, sosyal ve askeri dinamiklerin analiz edilmesi beklenmiştir." bilgisini paylaştı.
Kaya, genel olarak soruların müfredata uygun ve ezberden çok kavramlar arası ilişki kurabilme, tarihsel süreçleri ilişkilendirme ve görsel okuryazarlık becerilerini ölçmeyi amaçladığını belirterek, "Genel zorluk düzeyi orta-zor olarak değerlendirilen bu yılki AYT tarih soruları, düzenli çalışan, kavramlara hakim ve bol soru pratiği yapan öğrencilerin başarılı olabileceği bir sınav yapısı sunmuştur. Tarihsel kavrayışı ölçmeye yönelik kapsamlı ve akademik açıdan dengeli bir sınav olarak değerlendirilmiştir." ifadelerini kullandı.
COĞRAFYA SORULARI
Coğrafya Bölüm Başkanı Osman Nuri Yakupoğlu da öğrencilerin sadece teorik bilgileri değil, aynı zamanda harita okuryazarlığı becerileriyle mekansal analiz yapabilme yeteneklerinin ölçüldüğünü kaydetti. Soruların büyük kısmının harita okuryazarlığı ve veri analizine dayanarak, öğrencilerin derinlemesine coğrafi bilgi kullanımı ve eleştirel düşünme becerilerini sınadığına değinen Yakupoğlu, "Genel olarak sınavda boğazlar, kanallar, karbon ayak izi ve iklim değişikliği gibi güncel konular ön plandaydı. Bu durum, öğrencilerin küresel ölçekteki coğrafi gelişmeleri takip etme alışkanlıklarının da sınavda değerlendirildiğini ortaya koydu." değerlendirmesinde bulundu.
DİN KÜLTÜRÜ SORULARI
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölüm Başkanı Abdullah Albayrak soruların, sıkılmadan okunabilecek şekilde ve anlaşılır tarzda olduğunu belirtti. Bütüncül olarak değerlendirildiğinde yorum ve analizin daha ön plana çıktığı soruların AYT sınavında ağırlıklı olarak geldiğini aktaran Albayrak, "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi branşına ait soruların zorluk derecesinin orta düzeyde olduğunu söyleyebiliriz" ifadelerini kullandı.
MATEMATİK SORULARI
Matematik Bölüm Başkanı Hülya Eraslan da 2025 AYT matematik sorularının, öğrenci geri bildirimlerine dayanarak geçmiş senelerdeki gibi sadece doğrudan bilgiyi ölçmek yerine farklı kazanımları birleştirme ve analitik düşünme becerilerini kullanmalarını gerektirdiğine dikkati çekti.
Sınavda öğrencilerin 26 matematik, 14 geometri (5 trigonometri dahil) sorusuna cevap verdiğini vurgulayan Eraslan, "Matematik soruları 11. sınıf ve 12. sınıf kazanımlarından analiz düzeyinde sorulardan oluşmuştur. 12. sınıf kazanımlarının her ünitesinden soru geldiği, logaritma ve limit kazanımlarından ayırt edici soruların olduğu parabol, eşitsizlik sorularının doğrudan sorulmadığı, soruların içine kazanım birleştirilerek sorulduğu belirtilmiştir." ifadelerini kullandı.
FİZİK SORULARI
Fizik Bölüm Başkanı Sema Balkan 2025 AYT Fizik sınavının, adayların 11. sınıf ve 12. sınıf kazanımlarına olan hakimiyetini değerlendirmeye yönelik, analiz, sentez ve yorum gücünü ölçen sorulardan oluştuğunu aktardı. Genel değerlendirme itibarıyla, sınavın zorluk seviyesinin orta ve üstü düzeyde olarak sınıflandırılabileceğini kaydeden Balkan, "11. ve 12. sınıf konu kazanımlarına sistemli şekilde çalışan ve kavramsal düzeyde bilgiye sahip olan öğrencilerin sınavda yüksek başarı gösterecekleri öngörülmektedir" değerlendirmesinde bulundu.
AYT KİMYA SORULARI
Kimya Bölüm Başkanı Selda Güngör AYT Kimya sorularının, öğrencilerin temel kimya kavramlarını yalnızca hatırlama düzeyinde değil, aynı zamanda anlama, yorumlama ve ilişkilendirme düzeyinde kullanmalarını gerektiren nitelikte hazırlandığını belirtti. Genel olarak değerlendirildiğinde, düzenli çalışan, kimya kavramları arasında ilişki kurabilen ve sınav stratejisini doğru yöneten öğrencilerin başarıya ulaşmasının mümkün olduğunu hatırlatan Güngör, ölçme ve değerlendirme açısından dengeli ve tutarlı bir sınav gerçekleştirildiğini vurguladı.
BİYOLOJİ SORULARI
Biyoloji Bölüm Başkanı Muhammet Kılıçöz de genel olarak son yıllara oranla daha seçici olarak değerlendirilen bu sınavda temel biyoloji konularına hakim, yorumlama gücü iyi, görsel okuyabilen, analiz yeteneği yüksek, deneysel akıl yürütme becerisi gelişmiş, grafik yorumlayabilen ve dikkatli olan öğrenciler için yapılabilir düzeyde olduğunun görüldüğünü aktardı.
2025 AYT, bilgiyi yorumlama ve analiz etme gücünü öne çıkardı
Gen Koleji uzmanları da 2025 AYT'yi yorumladı. Kurumdan yapılan açıklamaya göre ÖSYM bu yıl da müfredat dışına çıkmadı, ancak 'bilgiyi yorumla' diyen sorularla fark yaratan öğrencileri seçti. Matematik işlem hızını, coğrafya harita becerisini, edebiyat ise nokta atışı bilgiyi ölçtü. GEN Eğitim Kurumları Bölüm Başkanlarının, Alan Yeterlilik Testi’ne (AYT) ilişkin detaylı değerlendirmeleri şöyle; “2025 AYT sınavı, müfredata bağlı kalınarak hazırlanan ancak yüzeysel bilgiden çok derinlemesine kavrayış, çok yönlü düşünme ve disiplinler arası ilişki kurma becerisini ölçmeye yönelik sorularıyla; öğrencilerin yalnızca bilgi düzeyini değil, analitik düşünme, yorumlama ve işlem yeteneğini de sınayan seçici bir sınav olmuştur.”
MATEMATİK SORULARI BELİRLEYİCİ OLDU
2025 AYT Matematik sınavına konu-soru dağılımı olarak bakıldığında geçen yıl ile ile benzerlik göstermektedir. Sorular analiz edildiğinde bazı soruların kolaylıkla yapılabildiği ama çoğu sorunun birden fazla kazanıma yer vererek öğrencinin konular arasındaki bağlantıyı kuran, bilgi ve işlem yeteneğini ölçen sorular mevcuttur. ÖSYM’nin her sene sorduğu kazanım ve soru tiplerine bu sene de yer verildiği gözlenmektedir. Bazı soruların işlem olarak uzun olduğu ve sorular içerisinde dikkat edilmesi gereken detaylar yer aldığı görülmektedir. Geometri kısmında ise bizi yine analitik düşünme becerisinin bilgi ve işlem ile birleştiği soru kalıpları karşılamaktadır. Genel olarak orta düzeyde soruların yer aldığı ama belirleyici düzeyde soruların da olduğu bir sınav olmuştur.
FİZİKTE HEM BİLGİ HEM KAVRAM HEM DE PÜF NOKTALARA HAKİMİYET ÖLÇÜLDÜ
2025 AYT Fizik sınavında konu dağılımı olarak 11 ve 12. sınıf müfredatından eşit soru dağılımı yapıldığını görmekteyiz. 11. sınıf müfredatında genel başlık olarak verilen kuvvet ve hareket ünitesinden 4 soru ile karşılaşırken elektrik ve manyetizma ünitesinden 3 soru gördük. 12. sınıf müfredatından soruların neredeyse hepsi farklı konuları içeriyor. Her sene mutlaka soru gelen düzgün çembersel hareket ve basit harmonik hareket konusu ile birlikte son yıllarda hep karşılaştığımız modern fiziğin teknolojideki uygulamaları konularından bu sene de soru vardı. Sorular öğrencileri hem bilgi, hem kavrama, hem de püf noktalara hakim olma konusunda ölçen tarzda hazırlanmıştı. Formülleri bilmenin yani sıra kavramsal olarak yorumlayabilme yeteneği gerektiriyordu. İşlem yaparak çözülecek sadece iki soru vardı. Genel bir değerlendirme yapacak olursak seviye olarak bu sınavın orta zorlukta bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.
KİMYADA BİLGİ BİRİKİMİ SORGULANDI
2025 AYT Kimya soruları konu dağılımı: 11. sınıf MEB müfredatından atomun kuantum modeli, gaz yasası, çözeltilerde derişim, entalpi, kimyasal tepkimelerde hız, çözünürlük dengesi, Dengeye etki eden faktörlerden soru sorulurken 12. sınıf MEB müfredatından elektrokimyasal pil, elektroliz organik kimyaya giriş ve organik bileşikler konularından sorular sorulmuştur. Bu sene diğer yıllardan farklı bir soru dağılımı yapılarak 12. sınıf müfredatından 5 yerine 6 soru sorulmuştur. Hem işlem, hem yoruma dayalı soruların yer aldığı bilgi birikiminin sorgulandığı, öğrencileri çok ayrıntıda boğmayan ölçücü nitelikte bir sınav olmuştur. Soruların genel itibarıyla geçen senelere göre zorluk seviyesi biraz daha hafifletilmiş olduğu, düzenli çalışan öğrencilerin zorlanmadan yapabileceği düzeyde olduğu adaylar tarafından belirtilmiştir.
BİYOLOJİDE AYIRT EDİCİ VE ELEYİCİ SORULAR VARDI
2025 AYT Biyoloji branşında orta-zor denebilecek seviyede sorular soruldu. Sorular, 11. sınıf ve 12. sınıf konuları açısından nispeten dengeli dağılım göstermektedir. İnsan fizyolojisi ünitesinden 5 soru sorulmuştur ve hepsi konuya tamamen hakim olmayı gerektiren net sorular olmuştur. Davranış- Mimikri sorusu ise genel olarak ÖSYM tarafından ihmal edilen bir konu olup sürpriz ve ayırt edici olmuş. Genel olarak sorularda yüzeysel bilginin yeterli olmadığı, öğrencinin bilgiyi işlemesi ve çıkarım yapmasının beklendiği görülüyor. Şekil, grafik, deney ve öncül yorumlama sorularının ön planda olduğunu görüyoruz. Geçen yıla göre daha ayırt edici ve eleyici soruların olduğu bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATTA YAZAR-ESER BİLGİSİ İYİ OLANLAR NETLERİNİ ARTIRDI
2025 AYT sınavının orta zorlukta olduğunu görmekteyiz. Eleyici birkaç soruya yer verilmiştir. Soruların geneli itibariyle edebiyatın bilinen, nokta atışı yazar ve eserlerinden seçildiğini görüyoruz. AYT sınavı için yazar-eser bilgisi olan öğrencilerin rahatlıkla yapabileceği düzeyde demek mümkün. ÖSYM’nin sevdiği soru tiplerinden biri olan eser karakterleri üzerinden yazar-eser bulmaya dayalı soru tipine bu sene de yer verildiğini, söz sanatları ünitesinden gelen sorunun yine kolay denebilecek düzeyde geldiğini görüyoruz. Cumhuriyet döneminden yine döneme damga vurmuş isimlerden soru geldiğini, öğrencileri zorlayacak sanatçıların sorulmadığını, Edebi akımlardan çıkan sorunun da yine öğrencileri çok zorlamayacak düzeyde geldiğini görüyoruz. Bunlarla birlikte her sene olduğu gibi anlama dayalı paragraf sorularından 7 tane olması, öğrencilerin netlerini arttırabileceği bir alan yaratmıştır.
TEMEL TARİH BİLGİSİNE SAHİP OLANLAR ZORLANMADI
AYT’de Edebiyat-Sosyal alanında 10 adet, Sosyal 2 alanında 11 adet Tarih sorusu bulunmaktadır. Eşit ağırlık öğrencilerimizin sorumlu olduğu 10 adet tarih sorusunun konu dağılımın geçtiğimiz yıllardaki sınavlarla uyumlu geldiğini görmekteyiz. İlk Çağ Uygarlıkları, İslamiyet Öncesi Türk Tarihi, İslam tarihi, Türk-İslam devletleri, Osmanlı Tarihi, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularından soruların müfredata uyumlu bir şekilde hazırlandığını görmekteyiz. Soruların çoğunluğu bilgi odaklıydı. Öğrencilerin temel tarih bilgisine sahip olması çok önemliydi. Kronolojik düşünme becerisi gerektiren soruların yanında, neden sonuç ilişkisi kurabilen kavramlara hakim olabilen öğrencilerin tarih branşında başarılı olabileceği bir sınavdı.
Sözel bölümden hazırlanan öğrenciler için sınav sorularının müfredata uyumlu geldiğini görmekteyiz. Ancak Edebiyat-Sosyal alanındaki Tarih sorularına göre daha zorlayıcıydı diyebiliriz. Sosyal 2 alanındaki Tarih sorularını temel Tarih bilgisine oldukça hakim, sınava iyi hazırlanmış, kronolojik düşünme yeteneğini geliştirmiş, anlam ve kavram bilgisi konusunda kendini geliştiren öğrencilerin daha iyi yapabileceğini söyleyebiliriz.
COĞRAFYADA HARİTA SORULARI ELEYİCİ OLDU
2025 AYT Sosyal Bilimler 1 Coğrafya sınavında bulunan 6 soruyu incelediğimizde ÖSYM’nin Coğrafya dersinde harita bilgisine verdiği önemi net bir şekilde görebiliriz. Ağırlıklı olarak harita sorularının bulunduğu bu sınavımızda; İnka medeniyeti ile ilgili sorunun eleyici olduğunu net bir şekilde söyleyebiliriz. Yine dini fonksiyona sahip şehir ve deniz ticaretini konu alan kanal sorusu da net bilgi gerektiren sorulardandı. Sınav orta-zor derecesine yakın olmakla beraber harita okuma becerisi yüksek öğrencilerimizin daha başarılı bir sınav geçirmiş olması olası görünüyor. Uzun yıllar sonra nüfus ile ilgili soru gelmemiş olması da önemli detaylardan birisi.
2025 AYT Sosyal Bilimler 2 Coğrafya sınavında ise daha orta düzeyde ve dengeli bir konu dağılımı olduğunu söyleyebiliriz. 11. Sınıf müfredatının yoğunlukta olduğunu da söylemek mümkün. Kültür, Ülkelerin gelişmişlik düzeyi, Unesco kültürel mirasında yer alan varlıklar, orman ürünleri üretim bölgeleri ve üretim dağıtım tüketim konuları 11. Sınıf müfredatına ait soruların olduğu konularımızdan bazıları. Harita soruları yine eleyici özelliği yüksek sorular arasında yer almaktaydı. Sosyal bilimler 1 sınavına nazaran bu sınavda nüfus sorularına yer verilmiştir.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ SORULARINDAN EZBERDEN ÇOK KAVRAYARAK ÖĞRENENLER KAZANDI
2025 Yüksek Öğretim Kurumları kapsamında AYT’de yer alan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları, önceki yıllara göre daha fazla kavramsal derinlik ve bilgi düzeyi gerektirmektedir. Bu yıl ki soruların da hem bilgi hem yorum yeteneğini ölçmeye yönelik hazırlandığını gözlemliyoruz. Sınav, Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına uygun içerikte hazırlanmış olup, müfredata hakim olan öğrencilerin başarılı olabileceği şekilde yapılandırılmış. Sınavın ayırt edici sorularının özellikle tasavvuf kavramları ve dini düşünce ekolleriyle ilgili olduğu gözlemleniyor. Bu durum, öğrencilerin ezberden çok kavrayarak öğrenmeye ve yorumlamaya dayalı bir hazırlık sürecine ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor.
