2012'de toplam konaklama pazarının yaklaşık yüzde 7'sini karşılayan günübirlik kiralık talebi, 2022'de yüzde 14’e yükseldi. Bu oranın 2027'de yüzde 15,5'e çıkması bekleniyor. 2023 Mart ayı itibarıyla günlük kiralık ev pazarında ABD 1 milyon 419 bin 52 evle birinci sırada yer alıyor. Türkiye, 110 bin 857 günlük kiralık ev ile pazarda 14'üncü sırada.
1 NELER DEĞİŞİYOR?
Konutların turizm amaçlı tek seferde en fazla 100 gün kiralanabilmesine yönelik düzenlemenin de olduğu kanun teklifi TBMM Başkanlığı'nda. Peki, neler değişecek? TRT Haber bu konuyu uzmanlara sordu. Görüşler şöyle:
2 "Kanun teklifi gerçek bir ihtiyaçtan doğdu"
Anadolu Üniversitesi Turizm Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rıdvan Kozak, dünyada konaklama alternatiflerinin çeşitlendiğini, Türkiye’nin de bundan geri kalmayacağını vurguluyor ve şöyle diyor: “Yapılan her konaklama kayıt altına alınacak. Kayıt dışılığın önüne geçilecek. Çünkü denetimleri de yapılacak. Kimlerin bu işi yaptığı belgelenmiş olacak. Sadece kendi vatandaşlarımız değil, yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye'deki mülkiyetlerini kiraya vermeleri de denetim altına alınacak.”
3 Turizm amaçlı konut kiralamalarında devir değişiyor
Prof. Dr. Kozak, belli sürelerde yapılan kiralamalarda yaşanan sorunlara değinerek "Örneğin Eskişehir’de farklı zamanlarda farklı etkinlikler oluyor. Hafta sonları otellerde yer kalmadığında günlük kiralık evlere rağbet gösteriliyor. Kayıtsız, denetimsiz bu evler. Başlarına ne geleceği belli olmayan bir konaklama türü sonuçta. Ama mesela kiralanan bu evlerden birinde parti verilmiş, ev hasar görmüş. Evi kiraya veren şikayet edemiyor. Çünkü resmi olarak bir belgesi, bir hakkı yok. Olsa hukuki yollardan hakkını arayacak. Yani bu düzenleme hayata geçerse hem kiraya veren hem de kiralayan hakkını resmi olarak güvence altına almış olacak.”
4 "Güvenlik en önemli faktör olarak öne çıkıyor"
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Emlak ve Emlak Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ender Güler ise şunları söylüyor: “Günübirlik kiralamalar komşuluk ilişkilerini riske edebiliyordu. Aynı apartmanda yaşayan kişiler, kimin girip kimin çıktığından emin olamadıklarından, bu durumdan olumsuz etkilenebiliyor. Bu kimi zaman gürültüden kimi zaman da güvenlik endişesinden kaynaklanabiliyor. İhtiyaç duyulmasının bir sebebi konut kıtlığı ve artan kiralar olabilir. Ev sahipleri normal kiraya vermektense günlük kiraya vermeyi tercih edebiliyor. Kısa süreli daha fazla gelir elde edebilmek adına. Bu durum da konut kıtlığı ve kira artışlarına neden olabiliyor.Günlük kiralık evlerde vergi kaçakçılığı da olabiliyor. Bu durumun önüne geçmek ve kayıt altına almak için de bu düzenlemeler ihtiyaç olarak görülmüş olabilir. Hangi konutun nasıl kiraya verildiği kayıt altına alınamıyor sonuçta. Bir de taşınmazların değer artışları son zamanlarda sıklıkla konuşuluyor. Genelde turistik amaçlı kiralamalar, emlak fiyatlarını bu şekilde yönlendirebilir, yönetebilir. Turistik bölgelerdeki kira artışları taşınmazların da değerini artırıyor. Bu düzenlemelerle bunun da önüne geçilmek isteniyor aslında. Terör faaliyetlerinde daha çok, kayıt tutulmadığından, bu tür günübirlik evler kullanılıyor. Mesela otele girişlerde biliyorsunuz kimlik veriliyor, kayıt alınıyor. Ama bu evlerde böyle bir şey yok. Bu düzenlemeler hayata geçtiğinde bu evler de denetim altında olacak. Kimin kiraladığının tespiti kolay olacak.”
