2021 yılında temkinli büyüme olur

Türkiye’de bankacılık sektörü, 2020 dokuz aylık dönemde aktif, kredi ve mevduat tarafında yüzde 30’un üzerinde büyüme yakaladı. Yılın da yaklaşık bu oranlarda tamamlanması bekleniyor. 2021’de riskler var ama yüzde 15 civarı büyüme bekleniyor. Bankalar, yeni yılda da özellikle dijitale odaklanmış durumda.

TALİP YILMAZ
tyilmaz@ekonomist.com.tr

2020 yılının ilk yarısında ekonomi politikasını belirleyen ana faktör pandemi oldu. Salgının ekonomik çerçevede olumsuz etkilerini sınırlandırmak için çok yönlü politikalar tasarlandı. Ülkelerin ekonomilerini kapattığı bu dönemde bankalar, bu politikaların uygulamasında çok önemli bir rol üstlendi.

Operasyon ve dijital altyapılarının sağladığı olanakları kullanan bankalar, sektörden beklenen hizmetleri karşılama konusunda gayret gösterdi. Kredi ve diğer bankacılık işlemleri kesintisiz sürdürüldü ve ödeme sistemleri sağlıklı çalıştırıldı. Şirketlerin ve bireylerin acil likidite ve kaynak ihtiyaçları uygun olanaklarla karşılandı.

Nakit akış döngüsünde aksaklık olmamasına çaba gösterildi. Ötelemeler ve yapılandırmalar yoluyla ek süreler verildi, vadeler uzatıldı. Ancak göstergelerde yaşanan bozulmalar ve piyasalardaki dalgalanmalar sonrasında ekonomi yönetimi değişirken, politikalarda da sıkılaştırma eğilimine gidildi.

MAKRO DENGELER

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Başkanı Hüseyin Aydın’ın düzenlediğimiz CEO Club toplantısında “Beklentimiz, makro dengelerin sağlıklı olarak kurulması, bilançoda TL’nin payının artışını destekleyecek şekilde TL tasarruf araçlarının özendirilmesi ve bu sayede TCMB fonlamasına daha az ihtiyaç duyulacak bir finansman yapısına ulaşılması” şeklindeki sözleri bu anlamda önemli.

Sonuçta dokuz aylık dönemde aktiflerde, mevduatta, kredilerde yüzde 30 üzeri büyüme yakalayan bankacılık sektörü, yılı yaklaşık bu oranlarda kapatacak gibi duruyor. 2021 yılında ise yüzde 15 civarında bir büyüme hedefi öne çıkıyor.

Bankalar büyümesine devam ederken, sorunlu krediler, öz sermaye kârlılığı gibi önemli kalemlerini de ciddiyetle takip etmeye devam edecek. Bunun yanında en çok üzerinde durulan konulardan birinin de dijital taraftaki yatırımlar ve büyüme eğilimi olduğu görülüyor.

REFORMLARIN ÖNEMİ

Krizlere karşı Türkiye ekonomisinin dayanıklı yapısına dikkat çeken Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, “2021 yılının ikinci yarısına kadar belirgin şekilde hissedilecek olan bu salgın sürecinin, sıkı para politikasını tamamlayıcı maliye politikasının yanı sıra dinamik özel sektör ve güçlü bankacılık sektörünün desteğiyle en az hasarla atlatılacağına inanıyorum” diyor.

Orta uzun vadede ise Türkiye’nin 1980’lerden beri içinde bulunduğu orta gelir grubundan çıkması için reformlara ağırlık vermesi gerektiğini söyleyen Ateş; eğitim, hukuk, vergi sistemi ve istihdam piyasasında yapısal reform programlarının uygulamasını kritik olarak görüyor.

Yaşanan global krizde bankaların, ülkelerin maliye politikalarının uygulanmasına özellikle kredi genişlemesi ile aracılık ederek çözümün parçası rolünde olduğunu söyleyen Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil’in verdiği bilgiye göre, yılbaşından bu yana TL kredi artışı yüzde 40’ı geçti.

Dolayısıyla takipteki kredi oranı artışı 2021 yılında mevcut duruma göre daha yukarıda olabilir. Diğer taraftan bankalar yüzde 19 sermaye yeterlilik oranları ve ihtiyatlı olmak adına önden yüklemeli karşılıklar ile süreci yönetebilecek durumda.

ARTAN KARŞILIKLAR VE KÂRLILIK

Geçmişte bankacılık sisteminin sorunlu krediler oranının yüzde 1,4’lere kadar gerilediğini anımsatan İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, şu anda ise bu oranın yüzde 4,5-5,5 civarında seyrettiğini ifade ediyor. Adnan Bali, yakın izleme ve sorunlu krediler toplamının dört özel bankada yüzde 20’ye yakın olduğuna da dikkat çekiyor.

Bali, ikinci grup krediler de düşünüldüğünde bunların hepsinin karşılık yükü olduğunu ve kârlılığı düşürdüğünü, kârlılık düştüğünde de öz kaynak yeteri kadar beslenemediği için kredi kapasitesinin zayıfladığını sözlerine ekliyor.

Gelirler tarafında geçtiğimiz dönemde faizlerdeki gerilemeye paralel net faiz marjında iyileşme sağlandı. Ancak Hakan Ateş, faizlerin tekrar yükselme eğilimiyle marjların aşağı çekildiğini söylüyor. Faiz dışı gelirler tarafında ise hizmet gelirlerine ilişkin düzenlemenin gelir azaltıcı etkisi var. Hakan Ateş, “Sonuç olarak artan karşılıklar ve azalan gelirlerle mücadele 2021 yılında bankalarımızın önceliği olacak” diyor.

2021 yılında artan faiz oranları nedeniyle 2020 yılının sonuna paralel kredi genişlemesinin yavaşlamasını bekleyen Hakan Ateş, sektörde TL kredi büyümesinin yüzde 13-15 civarında olmasını, buna mukabil yabancı para kredilerin mevcut 165 milyar dolar seviyesinde kalmasını, TL mevduatların ise faize paralel artmasını öngörüyor.

Yeni yılda aşı sürecinin erkene çekilme olasılığı gerçekleşirse, olumlu gelişmelerle daha yüksek bir büyümeyi görebileceğimizi kaydeden Alternatif Bank Genel Müdürü Kaan Gür, şöyle devam ediyor: “Buna bağlı olarak bankacılık sektöründe TL ağırlıklı olarak yüzde 15 civarında bir büyüme öngörüyoruz.

Yılın başlarında düşecek kârlılıkların yılın geri kalanında kademeli olarak dengeleneceğini düşünüyoruz. Ekonomik performansın seyri de yılın ortalarına doğru bankacılık sektörünün kredi verme gereksinimlerini destekleyebilir.”

DİJİTALLEŞME ARTIYOR

2021 ve sonrası için dijitalleşme ve mobil bankacılık bankaların odağında olmayı sürdürecek. Küresel salgın döneminde, dijital hizmetlerin sadece müşteriler için kolaylık sağlayan bir mecra olmaktan çıktığı, hayatta kalmak için bir zorunluluk haline geldiği görüldü.

Bankalar bu doğrultuda mobil uygulamaları daha verimli ve etkili kullanma adına çalışmalarını hızlandırıyor. Hakan Ateş, “Hantal ve ağır uygulamalar yerine çevik ve hafif uygulamaları mikro-servis tabanlı hale getirerek geliştirme süreçlerini kısaltmaya odaklandık” diyor.

Akbank, uzun süredir bütünsel bir yaklaşımla dijitalleşme stratejisini ve teknoloji yatırımlarını hayata geçirdi. Covid-19 sürecinin bu yatırımların önemini doğruladığını söyleyen Hakan Binbaşgil, “2020 yılında da teknolojiye ve dijital dönüşüme yatırım yapmayı sürdürdük.

Tüm müşteri etkileşim noktalarında sunduğumuz yenilikler, geliştirmeler ve çözüm önerileri ile dönüşüm yolculuğumuza hız kesmeden devam ettik” diyor.

2021 yılını şekillendirecek gelişmeler içerisinde bankalar için kritik iki karar var. BDDK’nın dijital müşteri kimlik tespiti konusunda yaptığı değişiklik sayesinde artık herkes şubeye gitme ihtiyacı duymadan banka müşterisi olabilecek. Yine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) sistemi sayesinde artık e-para kuruluşları gibi bankalar da 7/24 EFT yapabilecek.

ADNAN BALİ İŞ BANKASI GENEL MÜDÜRÜ “EN TEMEL SERMAYE GÜVEN” GÜVEN SARSILMAMALI

Ülke ekonomisinin en temel sermayesi güvendir. Petrol gibi doğal kaynağı, yeterli sermayesi, tasarruf fazlası olmayan bir ülke, dış kaynak kullanmak zorunda. Dış kaynak kullanabilmek için de güven duyulan bir taraf olunmalı. Güven sarsıldığında problem çıkar.

Son dönemde ifade edildiği üzere, güvenin de karşılığı basittir aslında; Hukuk ve serbest piyasa… Bu yönde çalışmalarla ve pandemi sürecinin de aşı bağlantılı olarak izin verdiği imkânlarla, önümüzdeki altı ila dokuz aylık süreçte ekonominin daha iyimser bir noktaya evrildiğini bütün üçüncü taraflar görebilirlerse güven tesis edilecektir.

TERS DOLARİZASYON ÖNEMLİ
Ekonomi yönetiminin ortaya koyduğu tabloyu sürdürebilmesi ve bunun kesintiye uğramaması için bazı küçük, hızlı başarılara ihtiyaç var. Biz bunu sağlamalıyız. Ülke olarak, ekonomi olarak, büyük kuruluşlar olarak bunun sağlanması ve bu kredibilitenin artması için çalışmalıyız. İşler iyiye gitmeli ki bu politikalar sürdürülebilir olsun. Bunun da kilidini ters dolarizasyonda görüyorum. Bir şekilde ters dolarizasyon oluşmalı.

RECEP BAŞTUĞ GARANTİ BBVA GENEL MÜDÜRÜ “2021 BÜYÜME YILI OLACAK” KARŞILIK ORANIMIZ ÇOK YÜKSEK

Aktif kalitesi açısından, henüz bu zor dönemin tam etkisini gördüğümüzü söyleyemeyiz. Yasal otoritelerin de desteği ve yönlendirmesiyle kredi ödemelerinde ertelemeler, donuk alacak sınıflandırma sürelerinin uzatılması gibi kararların etkisiyle sorunlu kredilerde henüz artış yaşanmadı.

Ancak bizim bu konuda çok ihtiyatlı bir yaklaşımımız var. Sektördeki en yüksek karşılık oranlarından birine sahibiz. 2021’de oluşabilecek riskler için tedbirimizi mümkün mertebe bugünden almaya çalıştık.

SEKTÖRÜN ÜZERİNDE BÜYÜYECEĞİZ
2021’in ülkemiz ve bankacılık sektörü için büyüme yılı olmasını öngörüyoruz. Genel olarak yüzde 4-5 civarı bir GSYİH büyüme beklentisi var. Bankamız, bu ekonomik toparlanma ortamında, ekonomimizin sürdürülebilir büyümesi ve sağlıklı, sağlam bir tabanda genişlemesi hedefleri doğrultusunda büyüme politikasını sürdürecek. Kredilerde özel banka ortalamalarının üstünde büyüme hedefimizi koruyoruz.

Tüzel tarafta talebin daha yüksek olmasını bekliyoruz. Özellikle KOBİ’lerin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda finansman sağlamaya devam ederek esnafımızın yanında olmaya devam edeceğiz.

HAKAN BİNBAŞGİL AKBANK GENEL MÜDÜRÜ “ÜLKEMİZİN BÜYÜMESİNE DESTEK VERECEĞİZ” 2021 DAHA OLUMLU GEÇECEK

Aşıya ilişkin olumlu gelişmelerin ve normalleşme adımlarının da etkisiyle, 2021’in ekonomimiz ve sektörümüz açısından daha olumlu bir yıl olacağını düşünüyoruz. Ülkemizin içinde bulunduğu toparlanma sürecinin 2021’de devam etmesini bekliyoruz. Bu olağanüstü sürece rağmen sağlam yapısını koruyan bankacılık sektörü ise yüksek sermaye yeterlilik oranı, güçlü likidite yapısı ve uluslararası fonlara erişim kapasitesi ile Türkiye ekonomisine katkıda bulunmaya devam edecek. Biz de ülkemizin sürdürülebilir büyümesine destek vermeye devam edeceğiz.

DİJİTALE YATIRIM SÜRECEK
Dijital dönüşüm programımıza verdiğimiz önemi, salgın süreci öğrenimleriyle artırarak sürdüreceğiz. Bu sürece hazırlıklı girmemizi sağlayan ve gerekliliği kanıtlanan dönüşüm programımız ve yatırımlarımız sürecek.

İnsan ve yapay zekânın birbirini tamamladığı ve desteklediği modeller üzerinde uzun zamandır çalışıyoruz. İnsan ve teknoloji etkileşimini merkezimize alarak, teknoloji yatırımlarımıza devam edeceğiz.Teknolojik dönüşümün odağında insan ve kültürün olması gerektiğine inancımızla, ekip arkadaşlarımızı yeni yetkinliklerle geleceğe hazırlamayı sürdüreceğiz.

HAKAN ATEŞ DENİZBANK GENEL MÜDÜRÜ “ANA STRATEJİLERİMİZDEN ÖDÜN VERMİYORUZ” FİNANSAL SÜPER MARKET ANLAYIŞI

2021’de Denizbank olarak ana stratejilerimizden ödün vermeden yola devam edeceğiz. Müşterilerimize sunduğumuz ana avantajımız; Türkiye’nin 81 iline yaygın şube ağımız, yurtdışındaki bankalarımız da dahil tüm iştiraklerimiz ve destek birimlerimiz arasındaki kuvvetli sinerji, iletişim ve geniş ürün yelpazesi sayesinde sürdürdüğümüz finansal süpermarket anlayışımızdır.

NİŞ SEKÖRLERİ DESTEKLİYORUZ
Denizbank’ın hedeflediği müşteri segmentleri için ulaşılabilir şube ve ATM ağının oluşturulması, müşterilerimizin şube deneyiminin tasarlanması ve kendilerine uygun tekliflerin oluşturulması için büyük veri ve veri analitiği 2021’de de stratejimizin bir parçası olacak.

Kuruluşumuzdan bu yana desteklediğimiz niş sektörlerimiz olan turizm, eğitim, sağlık, enerji, altyapı, tarım ve denizcilik sektörlerini desteklemeyi sürdürüyoruz. Yine perakende tarafta KOBİ bankacılığı, bireysel bankacılık ve özel bankalar arasında yüzde 45 ile lider olduğumuz tarım bankacılığı alanında pazar payımızı korumaya devam edeceğiz.

KAAN GÜR ALTERNATİF BANK GENEL MÜDÜRÜ “SEKTÖRÜN ÜZERİNDE BÜYÜYECEĞİZ” HEDEFLERİ GERÇEKLEŞTİRDİK

Pandeminin etkisinde ekonomik ve sosyal açıdan zorlu bir yılı geride bıraktık. Önceliği çalışanlarımızın ve müşterilerimizin sağlığını korumaya verdik ve buna yönelik uygulamaları hızla hayata geçirdik. Mevcut durumda bilançodaki hedeflerimizi gerçekleştirirken bütçemizle paralel performans gösterdiğimizi söyleyebilirim.

11 ayda aktiflerimizi yüzde 19 artırırken, kredilerde yüzde 24’ün üzerinde önemli bir büyüme gerçekleştirdik. Ekonomiye sunduğumuz destek, nakdi ve gayri nakdi kredilerle 30 milyar TL’yi geçti.

DENGELİ BİLANÇO YAPISI
Ülkemizdeki olumlu gelişmelere bağlı olarak 2021’de daha yüksek bir büyümenin gerçekleşmesini bekliyoruz. Stratejik hedefimize paralel olarak geçmiş dönemlerde olduğu gibi sektörün üzerinde büyüyeceğiz.

Yetkin insan kaynağımızla dış ticaret, nakit yönetimi, sigorta ve hazine gibi güçlü olduğumuz alanların katkısıyla tüzel taraftaki büyümemize devam edeceğiz. Dengeli bir bilanço yapısında, müşteri bazımızı genişleterek tabana yaygın portföy yapısıyla ilerleyeceğiz.

NAMIK ÜLKE ANADOLUBANKGENEL MÜDÜRÜ “DİJİTAL KANALLARIMIZI GÜÇLENDİRMEYE DEVAM EDECEĞİZ”

BUTİK BANKACILIK
Anadolubank olarak bu yıl 23’üncü yılımızı kutluyoruz. Yüzde 100 yerli sermayeli yapımız ve butik bankacılık anlayışımızla müşterilerimizin ihtiyaçlarına özel çözümler üretmeyi prensip edindik. 2020’de pandeminin de etkisiyle dijital kanalların kullanımındaki artışa, müşteri odaklı yaklaşımımız paralelinde teknoloji ve dijital yatırımlarımızla hazırlandık. 2021’de de dijital kanallarımızı güçlendirmeye devam edeceğiz.

MÜŞTERİ SAYISINI ARTIRACAĞIZ
2020’de altyapısını oluşturduğumuz özel bankacılık ile varlık yönetimi hizmetlerinde, yine bu yıl kurulan altın bankacılığıyla da birikim ve kredi tarafında müşterilerimizin ihtiyaçlarına daha fazla yanıt verebileceğiz.

Dış ticaretteki uzmanlığımızı 2021 yılında da etkin bir şekilde müşterilerimizin hizmetine sunmayı sürdüreceğiz. Nakit akışını kolaylaştıran yeni nakit yönetimi ürünlerimiz devreye girecek. Özetle 2021’de de her segmentteki müşteri sayımızı artırarak, hedeflerimize odaklanacağımızı söyleyebiliriz.