40 bin otomat makinesinin bulunduğu Türkiye'de bu alanın hızla büyümesi bekleniyor. 10 yıl sonra ülkemizde 800 bin otomat makinesinin olacağı öngörülüyor. Sektör, düşük yatırım maliyeti ve yüzde 60'a varan kâr marjıyla girişimcilere fırsatlar sunuyor.
BURCU TUVAY
[email protected]
Metropollerde geniş ürün seçenekleriyle yer alan otomatların sayısı gün geçtikçe artıyor. Birbirinden farklı özellik ve tasarımlara sahip olan otomatlar kullan ım oranının artması ve ürün çeşitliliğiyle girişimciler için yeni bir yatırım alanı oluşturuyor.
Ülkemizde yaşanan hızlı kentleşme ile hayatımızda yer alan metro istasyonları, eğlence alanları, üniversiteler, hastaneler ve işyerlerinde karşımıza çıkan yiyecek ve içecek otomatları Türkiye'de yeni iş fırsatları ve yeni bir pazar yarattı.
Dünyada her alanda hizmet gören bu akıllı makinelerin sayısı Türkiye'de son dönemde artmasına karşın pazarda hala ciddi bir açık var.
Yapılan araştırmalar ülkemizde şu anda 40 bin otomat makinesinin yer aldığını gösteriyor. Avrupa ülkelerinde ise yaygın kullanımı olan otomatlar özellikle İngiltere'de büyük pazar payına sahipler.
Avrupa'da 4 milyon adet vending makinesi yiyecek ve içecek satışında kullanılıyor. Metrekare başına en çok satış otomatı bulunan ülke olan Japonya'da ise her 23 Japon vatandaşına bir otomat düşüyor. Japonya'da bu makineler aracılığıyla yapılan satışın hacmi yılda 7 trilyon yeni (yaklaşık 63 milyon dolar) buluyor.
800 BİNE ULAŞACAK
Kahve, çay, bisküvi, su, çikolata gibi ürünlerin satıldığı makineler, insansız çalışması, işgücü gerektirmemesi, 24 saat kesintisiz hizmet vermesi gibi birçok avantajıyla girişimciler için yeni bir fırsat yarattı. Otomat işi doğru noktayı ve çeşidi belirledikten sonra istikrarlı bir gelir imkanı sunuyor.
Girişimciler için otomat sektöründe yer almak geleneksel fiziki bir dükkan açmaktan çok daha ekonomik ve pratik bir süreç oluyor. Sektörün sunduğu bu gibi fırsat ve kolaylıklar pazarın büyümesini sağlıyor.
Şu anda otomat makineleri üreten ve satan 100'e yakın firma ve 40 bin otomat bulunuyor. Ancak tedarikçileri ve operatörleri de göz önünde bulundurduğumuzda 500'e yakın firma sektörde faaliyet gösteriyor. 10 yıl içinde Türkiye'de otomat sayısının 800 bine ulaşması bekleniyor.
KENDİ OTOMATLARINI ÜRETİYOR
Macgal Gıda, bugün Türkiye'nin birçok noktasında bin 800'ü aşkın sıcak ve soğuk otomat makineleri, 300'den fazla personeli ve 22 kafeteryası ile hizmet veriyor.
Uzun yıllar süren AR-GE çalışmasının ardından 2017'de Ümraniye'de kurulan üretim fabrikasıyla otomat üretimine geçen şirket, yaklaşık iki yıldır yurtiçi ve yurtdışı pazarlara yüzde 90'ı yerli üretim parçalardan oluşan 600'den fazla yiyecek ve içecek otomatı sattı.
Macgal Gıda Dış Ticaret Müdürü Ferit Baykal, "Günde yaklaşık 650 bin öğrenciye, 150 bin son tüketiciye ve 50 bin beyaz ve mavi yakalıya ulaşıyoruz" diyor. 2020 yılında otomat sayısının 2 bin 500'e, ulaşılan nokta sayısının bin 100'e çıkarılması hedefleniyor.
Bir makine için gerekli yatırım bedeli tercihlere göre değişiklik göstermekle birlikte yaklaşık olarak 25 bin ile 30 bin TL arasında bulunuyor. Yüzde 60 kâr marjı sunuluyor.
PERAKENDE SEKTÖRÜNE GİRECEK
2015 yılında kurulan Vending Turkey, çocuklar için tasarlanmış oyuncak, sakız, top veren makineler, masaj koltukları, çok fonksiyonlu vücut terazileri, langırt, box, air hokey, sıcak ve soğuk otomat makineleri işletiyor.
Şu anda 2 bin 300 adet otomat makinesi işlettiklerini söyleyen Vending Turkey Kurucu Ortağı ve CEOsu Hakan Erorbay, 54 ilde hizmet verdiklerini belirtiyor. Şirket, 2020 yılında perakende sektöründe 7/24 satış yapabilecek dijital otomat makineleri konusunda yatırım yapmayı hedefliyor.
Erorbay, "Toplamda 750 adet daha makineyi hizmete sokmayı planlıyoruz" diye konuşuyor. Vending Turkey'de minimum 50 bin TL sermayesi olan ve belli bir networke sahip olan her girişimci bayilik alabiliyor. Kâr marjı otomat makinesinin türüne göre yüzde 25 ile yüzde 40 arasında değişiyor.
74 ÜLKE HEDEFLİYOR
Bursa merkezli Rulomatik Otomatik Satış Otomat-ları'nda mikro fiber otomobil kurulama havlusu ve araba içi paspasları, sporcu havluları, plaj havluları, ibadet ürünleri gibi birçok ürün bulunuyor. Şu anda 19'dan fazla ülkede 8 bin 500'ün üzerinde noktada kullanılan Rulomatik otomatları, hizmete sunulduğu ülkenin para birimi ve diline uyarlanıyor.
Rulomatik İhracat Birimi Yöneticisi Sinan Demir, 2021 yılının ikinci yarısında 74 ülkede ve 25 binin üzerinde noktada olmayı hedeflediklerini söylüyor. Demir, "Küresel olarak ülkelere göre değişen satış otomatları ve iç hazne ürünleri üretiyoruz. Distribütörümüzün veya bayimizin kârlılığını üst düzeye taşımak önceliğimiz" diyor.
KURUMSAL ŞİRKETLERE HİZMET
Bihter Koçum'un kurduğu Matik Otomat, 2017'nin mart ayında faaliyete başladı. Kısa sürede Mersin Şehir Hastanesi, Adana Şehir Hastanesi, Zorlu Tekstil, Eren Holding gibi şirketlerle çalışmaya başlayan şirket bin 800 makineye ulaştı. Her gün bu otomatlarla yaklaşık 1 milyon 200 bin kişinin bulunduğu alanlarda hizmet veriyor ve 10 kişiden birinin atıştırmalık ihtiyacını karşılıyor.
Bihter Koçum, Matik Otomat'ın en önemli farklarından birinin kurumsal hizmet vermesi ve otomatlarının son teknolojiye sahip bulunması olduğunu söylüyor.
Önümüzdeki yıl en az 2 bin 500 otomatla hizmet verir duruma gelmeyi hedeflediklerini de ifade ediyor. Koçum, "Üç yıl içerisinde de bu rakamın 5 binin altında kalmayacağı bir stratejik plana uygun olarak ilerliyoruz" diye konuşuyor.
NERGİS ASLAN / TUREKS ULUSLARARASI FUARCILIK GENEL MÜDÜRÜ
"PAZARI İYİ OKUYUN"
"Dünyada son derece gelişmiş bir tüketim aracı olan otomatlar ve otomat işletmeciliği yeni ve yükselen bir hızla büyüyen bir pazar yarattı. Vending makineleri yani otomatlarla otomatik olarak her şey pazarlanabilir.
Bu durum sektörde oldukça büyük bir potansiyel yaratıyor. Sektörde yerini almak isteyen girişimcilerin pazarı iyi okumaları ve mevcut potansiyeli iyi değerlendirmeleri oldukça önemli.
13-15 Şubat 2020 tarihlerinde İstanbul Fuar Merkezi'nde gerçekleşecek Türkiye'nin tek otomat teknolojileri ve self servis sistemleri fuarı olan VENDEX Fuarı oldukça yeni ve hızla büyüyen bir pazar olan vending pazarına yönelik potansiyeli büyütmeyi amaçlıyor. Fuar, sektörel ticari işbirliklerine yönelik güvenilir ve uluslararası iş platformu sunuyor."
