İçişleri Bakanlığı tarafından 81 il valiliğine, 23, 24, 25 ve 26 Nisan'da 31 ilde uygulanacak sokağa çıkma kısıtlamasıyla ilgili genelge gönderildi. Genelgeye göre, ramazanın başlayacak olması nedeniyle 21 ve 22 Nisan günleri market ve bakkalların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlendi. 23 ve 24 Nisan'da market ve bakkallar 09.00-14.00 arasında faaliyet gösterecek, vatandaşlar ikametlerine yakın market ve bakkallara gidip gelebilecek. Peki, sokağa çıkma kısıtlaması hangi illeri kapsıyor? Kısıtlama kimleri kapsamıyor? Hangi işyerleri açık olacak? İşte detaylar:
HANGİ İLLERİ KAPSIYOR?
İçişleri Bakanlığı'nın genelgesi şöyle:
1. 22.04.2020 tarihi saat 24.00 ile 26.04.2020 tarihi saat 24.00 arasında aşağıda belirtilen istisnalar hariç olmak üzere Büyükşehir statüsündeki 30 ilimiz (Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van) ile Zonguldak il sınırları içinde bulunan tüm vatandaşlarımızın sokağa çıkmaları kısıtlanacaktır.
AÇIK OLACAK İŞYERİ, KURUM VE KURULUŞLAR
a) Sokağa çıkma kısıtlama/yasaklamanın günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla;
a.1- Ramazan ayının başlayacak olması münasebetiyle, sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olacağı günlerin öncesinde, 21.04.2020 Salı ve 22.04.2020 Çarşamba günleri market ve bakkalların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlenmiştir.
a.2- Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri marketler ve bakkallar 09.00-14.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, vatandaşlarımız (65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunanlar hariç olmak üzere) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması ile sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın market ve bakkallara gidip gelebilecektir. Aynı saatler arasında marketler ve bakkallar evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabileceklerdir.
a.1- Ramazan ayının başlayacak olması münasebetiyle, sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olacağı günlerin öncesinde, 21.04.2020 Salı ve 22.04.2020 Çarşamba günleri market ve bakkalların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlenmiştir.
a.2- Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri marketler ve bakkallar 09.00-14.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, vatandaşlarımız (65 yaş ve üzeri ile 20 yaş ve altında bulunanlar hariç olmak üzere) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması ile sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın market ve bakkallara gidip gelebilecektir. Aynı saatler arasında marketler ve bakkallar evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabileceklerdir.
CUMARTESİ VE PAZAR MARKET VE BAKKALLAR KAPALI
a.3- 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri marketler ve bakkallar kapalı olacaktır.
b) 23.04.2020 Perşembe, 24.04.2020 Cuma, 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı işyerleri ile bu işyerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı işyerleri (Bu işyerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilir.) açık olacaktır.
b) 23.04.2020 Perşembe, 24.04.2020 Cuma, 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı işyerleri ile bu işyerlerinin sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı işyerleri (Bu işyerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılabilir.) açık olacaktır.
TATLI SATIŞI YAPAN İŞYERLERİ
23.04.2020 Perşembe, 24.04.2020 Cuma günleri vatandaşların dışarı çıkamadığı saatler ile 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri tatlı satış amaçlı işyerleri sadece evlere/adrese servis şeklinde satış yapabileceklerdir.
LOKANTALARDAN EVE SERVİS
c) Ramazan ayı münasebetiyle, sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olacağı günler olan 23.04.2020 Perşembe, 24.04.2020 Cuma, 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri, sadece evlere paket servis şeklinde olmak üzere lokanta ve restoran tarzı işyerleri,
ç) İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten işyerleri,
d) Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri,
e) Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT vb.),
f) Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50.000 nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 km için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemi ile belirlenecektir ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacaktır.),
g) Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi),
ğ) Su, gazete ve mutfak tüpü dağıtım şirketleri,
h) Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri,
ı) Sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar,
i) Bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamüller, süt, et, balık üretimi gibi gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kâğıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler,
j) Yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar,
k) Oteller ve konaklama yerleri,
l) Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri,
m) Çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (Bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır.),
n) Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları,
o) Daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (istisna olarak mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla),
ö) Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri sebze-meyve halleri,
d) Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri,
e) Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT vb.),
f) Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50.000 nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 km için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemi ile belirlenecektir ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacaktır.),
g) Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğalgaz çevrim santralleri gibi),
ğ) Su, gazete ve mutfak tüpü dağıtım şirketleri,
h) Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri,
ı) Sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar,
i) Bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamüller, süt, et, balık üretimi gibi gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kâğıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler,
j) Yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar,
k) Oteller ve konaklama yerleri,
l) Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri,
m) Çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler (Bu madde kapsamında inşaat ve konaklama aynı şantiye alanı içinde ise izin verilir, başka bir yerden çalışanların gelmesine ve şantiyede kalanların başka bir yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inşaat alanı/maden sahaları ile sınırlıdır.),
n) Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları,
o) Daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler (istisna olarak mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan şartlara uymaları kaydıyla),
ö) Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri sebze-meyve halleri,
SOKAĞA ÇIKMA KISITLAMASI KİMLERİ KAPSAMIYOR?
a) Bu Genelgenin (2) numaralı başlığında yer alan “Açık Olacak İşyeri, İşletme ve
Kurumlarda” yönetici, görevli veya çalışanlar,
b) 23.04.2020 Perşembe günü ile sınırlı olmak üzere TBMM çalışanları,
c) Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (Özel güvenlik görevlileri dahil),
ç) Acil Çağrı Merkezleri, AFAD, Kızılay ve Vefa Sosyal Destek Birimlerinde görev alanlar, d) Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri
vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar,
e) Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar,
f) Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar,
g) Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları,
ğ) Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi “Özel Gereksinimi” olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri,
h) Demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten işyerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar,
ı) Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla),
i) Bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar,
j) Küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, sokak hayvanlarını besleyecek kişiler ile ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkacaklar,
k) Veteriner hekimler,
l) Ekmek dağıtımı ile marketler ve bakkalların evlere servis hizmetinde görevli olanlar,
m) Zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılay'a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil),
n) Yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar,
o) İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle işyerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi vb.),
ö) Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları,
p) Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenler,
r) Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel,
s) Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri 06.00-09.00 saatleri arasında marketler ve bakkallar ve 26.04.2020 Pazar günü saat 18.00'dan sonra geçerli olmak üzere tedarik zincirinin aksamaması amacıyla; marketler ve sebze- meyve hallerine mal, malzeme ve ürünlerin nakli, depolanması, mal kabulü ve satışa hazırlanması aşamasında görevli olanlar (Bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz.), Belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalması esas olacak.
Kurumlarda” yönetici, görevli veya çalışanlar,
b) 23.04.2020 Perşembe günü ile sınırlı olmak üzere TBMM çalışanları,
c) Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (Özel güvenlik görevlileri dahil),
ç) Acil Çağrı Merkezleri, AFAD, Kızılay ve Vefa Sosyal Destek Birimlerinde görev alanlar, d) Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri
vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar,
e) Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar,
f) Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar,
g) Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları,
ğ) Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi “Özel Gereksinimi” olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri,
h) Demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten işyerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar,
ı) Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları (asgari sayıda olmak kaydıyla),
i) Bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar,
j) Küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, sokak hayvanlarını besleyecek kişiler ile ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkacaklar,
k) Veteriner hekimler,
l) Ekmek dağıtımı ile marketler ve bakkalların evlere servis hizmetinde görevli olanlar,
m) Zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılay'a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil),
n) Yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar,
o) İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle işyerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi vb.),
ö) Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları,
p) Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenler,
r) Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel,
s) Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri 06.00-09.00 saatleri arasında marketler ve bakkallar ve 26.04.2020 Pazar günü saat 18.00'dan sonra geçerli olmak üzere tedarik zincirinin aksamaması amacıyla; marketler ve sebze- meyve hallerine mal, malzeme ve ürünlerin nakli, depolanması, mal kabulü ve satışa hazırlanması aşamasında görevli olanlar (Bu madde kapsamında hiçbir şekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz.), Belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalması esas olacak.
SEYAHAT İZİN BELGESİ GEÇERLİ Mİ?
-Seyahat izin belgeleri sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklaması süresince geçerli olacak.
-Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi amacıyla görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacak.
-Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla Vali ve Kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluşacak komisyon tarafından, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak, bu planda il/ilçedeki ekmek üreten işyerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri (mahalle/cadde/sokak ölçeğinde) ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listeleri belirlenecek. Bu şekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek Birimleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebilecek.
Sokağa çıkma kısıtlaması/yasaklamasının olduğu 23.04.2020 Perşembe ve 24.04.2020 Cuma günleri gazete dağıtımı/satışı marketler ve bakkallar aracılığı ile yapılacak. 25.04.2020 Cumartesi ve 26.04.2020 Pazar günleri ise gazete dağıtımı, sadece gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak kendi dağıtım araçları, tespit edilecek içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla yapılacak (Gazete dağıtımının evlere servis şeklinde yapılması esastır.).
KARARLARA UYMAYANLARA ADLİ İŞLEM
Alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282 nci maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılması, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanununun 195 inci madde kapsamında gerekli adli işlemler başlatılacak.
