TEPAV, Covid-19’un tüketici alışkanlıkları üzerindeki etkisini anlamak için TCMB Banka Kartı ve Kredi Kartı Harcama Tutarları verisi inceledi. Verilere göre mayıs ayında banka ve kredi kartı ile yapılan harcamalar, nisan ayına kıyasla yüzde 44 arttı. 29 mayıs haftasında banka kartı ve kredi kartı kullanılarak 14,4 milyar TL tutarında harcama yapıldı. Bir önceki haftaya kıyasla harcama tutarı 2,3 milyon TL (yüzde 14) azaldı. İşlem adedi ise yüzde 23 azalarak 77 milyon oldu. Bir önceki yılın aynı dönemine (15 Mart – 31 Mayıs 2019) göre kıyaslandığında 13 Mart – 29 Mayıs 2020’de yapılan harcamaların tutarı yüzde 10, işlem adedi ise yüzde 18 azaldı.
29 mayıs haftası verilerinin açıklanmasıyla mayıs ayındaki harcamaların tutarı 80,2 milyar TL seviyesine ulaştı. Böylece mayıs 2020’de banka ve kredi kartı ile yapılan harcamaların tutarı nisan 2020’ye kıyasla yüzde 44 arttı. Mayıs ayında harcamalar, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla ise yüzde 11 azalış kaydetti. Mayıs ayı tüketici harcamaları, tüketici yönünde normalleşme algısının oluşmaya başladığını düşündürmekle birlikte hâlâ geçen yılki seviyesinin gerisinde kaldığı görülüyor.
EN ÇOK ELEKTRİK ELEKTRONİK SATILDI
Türkiye’de ilk COVID-19 vakasının görüldüğü mart ayında harcamalar, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 14 azalmıştı. İlk vaka mart ayının ikinci haftasında tespit edilmiş olmasına rağmen neredeyse tüm harcama kalemlerinde azalış görüldü. Okulların online eğitime geçtiği, uçuş seferlerinin durdurulduğu ve şehirlerarası ulaşımın valilik iznine bağlandığı mart ayında tüketiciler, panik tüketim ile temel ihtiyaçlara yöneldi.
Nisan ayında ise aktif vaka sayısının artışıyla birlikte önlemler artırıldı ve 8 hafta sürecek hafta sonları ve resmi tatil günlerinde yapılan sokağa çıkma yasakları başladı. Yine bu ayda bir önceki aya kıyasla market ve alışveriş ve elektrik-elektronik eşya, bilgisayar harcamalarındaki sınırlı artışların haricinde tüm harcama kalemlerinde azalış görüldü.
HARCAMALAR MAYIS 2019'UN GERİSİNDE
Aktif vaka sayısının azaldığı, normalleşme planının açıklandığı, AVM’lerin açıldığı, berber ve kuaför gibi işletmelerin faaliyetlerine başladığı ve çeşitli iller için şehir giriş-çıkış sınırlandırılması bitirildiği mayıs ayında ise tüketici harcamalarının toplamında ve tüm harcama kalemlerinde bir önceki aya kıyasla artış görüldü. En fazla artış kamu/vergi ödemeleri, havayolları, giyim ve aksesuar, kuyumcular, kulüp / dernek /sosyal hizmetler ve mobilya ve dekorasyon harcamalarında görüldü. Ancak bu harcama kalemleri mayıs 2019 seviyelerine ulaşamadı. Mayıs ayında yıllık bazda en fazla artış gösteren harcama kalemleri ise elektrik-elektronik eşya, bilgisayar, market ve alışveriş merkezleri, diğer, doğrudan pazarlama ve çeşitli gıda harcamalarıdır.
Harcama yöntemi açısından incelendiğinde ise bu süreçte tüketicilerin internet üzerinden ve mektupla/telefonla yaptığı alışverişleri arttırdığı görülüyor. Mart ayında hem yıllık hem de aylık bazda azalan internet üzerinden yapılan alışverişler, nisan ayında yıllık yüzde 14, mayıs ayında yıllık yüzde 30 artış gösterdi. İnternet üzerinden alışverişler, mayıs ayında yıllık yüzde 61 arttı ancak bu artışta yıllık yüzde 146 artış gösteren kamu/vergi ödemelerinin de etkisi olabileceği düşünülüyor. Mayıs ayında mektupla/telefonla yapılan alışverişler ise bir önceki aya kıyasla yüzde 34 arttı. Mart ve nisan aylarında hem yıllık hem de aylık azalış görülen gümrük vergisi ödemeleri, mayıs ayında aylık yüzde 67 artış gösterdi. Dolayısıyla yurtdışından yapılan alışverişlerde de hareketlilik görülmeye başlandı.
29 mayıs haftası verilerinin açıklanmasıyla mayıs ayındaki harcamaların tutarı 80,2 milyar TL seviyesine ulaştı. Böylece mayıs 2020’de banka ve kredi kartı ile yapılan harcamaların tutarı nisan 2020’ye kıyasla yüzde 44 arttı. Mayıs ayında harcamalar, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla ise yüzde 11 azalış kaydetti. Mayıs ayı tüketici harcamaları, tüketici yönünde normalleşme algısının oluşmaya başladığını düşündürmekle birlikte hâlâ geçen yılki seviyesinin gerisinde kaldığı görülüyor.
EN ÇOK ELEKTRİK ELEKTRONİK SATILDI
Türkiye’de ilk COVID-19 vakasının görüldüğü mart ayında harcamalar, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 14 azalmıştı. İlk vaka mart ayının ikinci haftasında tespit edilmiş olmasına rağmen neredeyse tüm harcama kalemlerinde azalış görüldü. Okulların online eğitime geçtiği, uçuş seferlerinin durdurulduğu ve şehirlerarası ulaşımın valilik iznine bağlandığı mart ayında tüketiciler, panik tüketim ile temel ihtiyaçlara yöneldi.
Nisan ayında ise aktif vaka sayısının artışıyla birlikte önlemler artırıldı ve 8 hafta sürecek hafta sonları ve resmi tatil günlerinde yapılan sokağa çıkma yasakları başladı. Yine bu ayda bir önceki aya kıyasla market ve alışveriş ve elektrik-elektronik eşya, bilgisayar harcamalarındaki sınırlı artışların haricinde tüm harcama kalemlerinde azalış görüldü.
HARCAMALAR MAYIS 2019'UN GERİSİNDE
Aktif vaka sayısının azaldığı, normalleşme planının açıklandığı, AVM’lerin açıldığı, berber ve kuaför gibi işletmelerin faaliyetlerine başladığı ve çeşitli iller için şehir giriş-çıkış sınırlandırılması bitirildiği mayıs ayında ise tüketici harcamalarının toplamında ve tüm harcama kalemlerinde bir önceki aya kıyasla artış görüldü. En fazla artış kamu/vergi ödemeleri, havayolları, giyim ve aksesuar, kuyumcular, kulüp / dernek /sosyal hizmetler ve mobilya ve dekorasyon harcamalarında görüldü. Ancak bu harcama kalemleri mayıs 2019 seviyelerine ulaşamadı. Mayıs ayında yıllık bazda en fazla artış gösteren harcama kalemleri ise elektrik-elektronik eşya, bilgisayar, market ve alışveriş merkezleri, diğer, doğrudan pazarlama ve çeşitli gıda harcamalarıdır.
Harcama yöntemi açısından incelendiğinde ise bu süreçte tüketicilerin internet üzerinden ve mektupla/telefonla yaptığı alışverişleri arttırdığı görülüyor. Mart ayında hem yıllık hem de aylık bazda azalan internet üzerinden yapılan alışverişler, nisan ayında yıllık yüzde 14, mayıs ayında yıllık yüzde 30 artış gösterdi. İnternet üzerinden alışverişler, mayıs ayında yıllık yüzde 61 arttı ancak bu artışta yıllık yüzde 146 artış gösteren kamu/vergi ödemelerinin de etkisi olabileceği düşünülüyor. Mayıs ayında mektupla/telefonla yapılan alışverişler ise bir önceki aya kıyasla yüzde 34 arttı. Mart ve nisan aylarında hem yıllık hem de aylık azalış görülen gümrük vergisi ödemeleri, mayıs ayında aylık yüzde 67 artış gösterdi. Dolayısıyla yurtdışından yapılan alışverişlerde de hareketlilik görülmeye başlandı.
