Dünyanın en önemli pırlanta laboratuvarlarından birisi olan HRD Antwerp ile ilgili iddiaların ardı arkası kesilmeyince mahkeme son olarak tüm dijital belgelere el koyulmasına karar verdi. Belçika basınında yer alan haberlere göre, mahkemenin kararında elmas değerlemesindeki yüzde 30’lara varan yolsuzluk yapıldığına ilişkin bilirkişi raporunun etkili olduğu belirtiliyor.
Polisin, Belçika’daki elmas merkezinin ortasındaki Antwerp binasına baskın düzenleyerek merkezdeki tüm bilgisayar, evrak ve belgelere el koymasıyla inceleme başlatıldı. Yetkililer, HRD Antwerp’in pırlanta sertifikalarında sonuç iyileştirme yaptığı iddialarını araştıracak.
3 yıl önce, bir gazetede HRD’nin Türkiye’deki şubesinde incelenen pırlantalara, gerçek olmayan raporlar verildiği haberleştirilmişti. İddialar, Türkiye’deki ofise ve Türk ortağa sorulmadığı gerekçesiyle hazırlanan açıklama daha sonraki gün gazetede yayınlanmıştı. Türk ortak gizlilik ve ticaret hukukuna saygısından ötürü gerçekleri açıklayamamış, ancak Belçika’da açtığı davada tüm bilgi ve belgeleri mahkemeye sunmuştu.
Mahkeme yaptığı araştırmada, HRD yöneticilerinin Türkiye şubesinde değerlemeye alınan taşların olduğundan daha yüksek kalitede gösterilmesini istediğini; ancak Türkiye’deki ortağın bunu kabul etmeyip, yaptığı incelemelerde HRD’nin farklı şubelerinde taşların olduğundan daha değerli gösterilerek tüketicilerin zarara sokulduğunu ortaya çıkarttığını belirledi. Bunun üzerinde dava süreci gelişti ve mahkeme son olarak HRD’deki tüm evraklara el konularak inceleme yapılmasını istedi.
Konuyu haber yapan De Tijd gazetesi, elmasların aşırı değerlenmesiyle ilgili soruşturmanın derinleştirildiğini ve polis dedektiflerinin, Antwerp'teki bir soruşturma hakimi adına, HRD Antwerp'in Belçika merkez binasının yer aldığı Hoveniersstraat'taki ofisine baskın düzenlediğini yazdı. Habere göre, HRD Antwerp şirketi, aynı binada bulunan AWDC (Antwerp World Diamond Center) kuruluşunun alt şirketi. Bu nedenle de dünya çapında HRD sertifikalı mücevher sahipleri açısından ciddi kaygılara neden olacağı belirtiliyor.
Araştırmacılar, HRD Antwerp'in müşterilerin sertifika istediği elmasları değerlendirmek için uluslararası olarak kullandığı on iki bilgisayarın içinde yer alan verilere el konulduğunu, HRD Antwerp CEO'su Ellen Joncheere de onayladı.
Elmasın değerlenmesi ne demek?
HRD Antwerp'in müşteriler tarafından getirilen elmaslara daha yüksek değerler atadığı iddialarına yönelik adli soruşturmanın bir parçası olan aramada elde edilecek olan sonuçların HRD Antwerp’in gerçekleştirdiği sonuç iyileştirme işinin boyutlarının belirlenmesi bekleniyor. Pırlanta değerlendirme sürecinde, uzmanların bağımsız bir şekilde analiz yapabilmesi ve pırlantaların sonuçlarının olduğundan daha iyi gösterilmemesi gerekiyor. Pırlantaların analiz sonuçlarının manipüle edilmesi durumunda, pırlantayı üretenler gerçek değerinden daha yüksek bir fiyata satabiliyorlar. Bu durumun da “Antwerp elmasına duyulan güvene büyük bir darbe vuracağı düşünülüyor”.
Elmas değerlemesinde yolsuzluk yapılmasına ilişkin adli soruşturma, HRD Antwerp'in halen Türkiye’deki şirketindeki Türk ortağının şikayeti üzerine başlatıldı. Şirketin Türk ortağı olan Mehmet Can Özdemir, Anvers mahkemesinin davayı derinlemesine araştırmak istememesine itiraz ederek ekstra soruşturma tedbirleri talep etti. Perşembe günü HRD Antwerp'te yapılan aramayla birlikte Antwerp mahkemesi, neredeyse bir yıldır küresel elmas ticaretini etkileyen hassas soruşturmayı sürdürdüğü anlaşılıyor.
Uzman Raporu etkili oldu…
2023 Ağustos ayında cezai soruşturmanın durdurulduğunu ve savcılığın kimseye dava açmama kararı verdiği açıklanmıştı. Ancak Eylül ayında, soruşturma hakimi tarafından atanan bir uzmanın, HRD Antwerp'in sertifikalarında çok fazla yüksek değer verdiğine hükmettiği ortaya çıktı. Bunun üzerine soruşturma hakimi, uzmandan HRD Antwerp tarafından incelenen bir grup elmasın yeniden değerlendirilmesini istedi. Uzmanın cevabı netti. 'HRD'nin tek bir hata yapması mümkündür. Ama orada gördüğüm şey artık bir hata değil. Elmas ticaretindeki 30 yıllık tecrübemde de bunu hiç görmedim. Dolayısıyla bu kesinlikle kabul edilebilir veya tolere edilebilir bir durum değildir. Ayrıca bu taşların, raporlardaki bazı taşlardan ve/veya renklerden en az yüzde 20 daha ucuz olduğunu da söyleyebilirim.”
De Tijd bu soruşturmayla ilgili haberlerinde HRD Antwerp'ten e-postalar, iç prosedürler, icra memurunun istismarı, slaytlar, denetim raporları ve yeni yönetim kurulu toplantıları gibi dahili dosyaları da elde ettiğini açıkladı. Haberde Elmas sertifikasyonu alanında önde gelen Avrupa otoritesi olan HRD Antwerp'in sertifika sonuçlarını 'yükseltilmesi' ile nasıl ilgilendiğini ortaya çıkardılar. HRD Antwerp, gizli verilerin sızdırılmasıyla ilgili olarak De Tijd'e karşı şikayette bulundu.
HRD Antwerp CEO’so Joncheere, cezai soruşturmanın iyi sonuçlanacağından emin olduğunu dile getirirken “Aslında bu dosya zaten reddedilecekti ama Türk tarafı ek soruşturma talebinde bulundu. Araştırmacılar perşembe günü kendi değerlendirme yazılımımız Eureka'dan veri topladı. Artık soruşturma kapsamında yetkili mercilerle tam olarak işbirliği yaptık ve her şey açıklığa kavuşacaktır.” diye konuştu.
