İstanbul'da görülen kar yağışı sonrası İSKİ verilerine göre 12 Mart 2022 itibarıyla barajlardaki doluluk oranı 1 günde yüzde 0.3, son bir haftada ise 0.23 oranında artmış görünüyor. Barajlar, su ihtiyacı ve dolaylı olarak enerji için, havanın temizlenmesi için kar yağışı oldukça önemli. Peki, kar yağışının faydaları nelerdir? İşte karın bazı faydaları
Kar yağışının bazı faydaları şöyle:
1-Kar, Toprağı ve Bitkileri Yalıtıyor
Lanchester Üniversitesi'nden Don Janssen "Kar, çoğunlukla biraz donmuş suyla çevrili havadır ve toprağın mükemmel bir yalıtkanıdır" diyor ve şu yorumları yapıyor: Kar, aşırı soğukların bitkilere zarar vermesini önler. İyi bir kar örtüsünün en büyük faydalarından biri, karın mükemmel bir toprak yalıtkanı işlevi görmesidir. Kar olmadan, çok soğuk sıcaklıklar toprağı daha derinden dondurabilir. Bu, ağaçların ve çalıların kök sistemlerinin zarar görmesine neden olabilir. Karın yalıtım etkisi ayrıca çok yıllık bitkilerin, çiçek soğanlarının, yer örtülerinin ve çilek dikimlerinin değişen donma ve çözülme döngülerinden korunmasına da yardımcı olur. Kar ayrıca kış boyunca toprak nemini korumaya yardımcı olur.
2-Kar Sıcaklık Dalgalanmalarına Karşı Korur
Kar, topraktaki geniş sıcaklık dalgalanmalarına karşı koruma sağlar. Kar altında çok yıllık bitkilerin, çiçek soğanlarının, yer örtülerinin ve çilek bitkilerinin kökleri, donma-çözülme döngüsünden korunur. Kar olmadan, daha ılıman sıcaklıklar ve güneş toprak yüzeyini ısıtarak toprak kabarmasından kaynaklanan hasara yol açarak kökleri kırabilir ve bitki parçalarını kurutabilir. Kar ayrıca kış boyunca toprak nemini korumaya yardımcı olur.
3-Kar Nem ve Azot Sağlar
Kar ayrıca kış boyunca toprak nemini korumaya yardımcı olur. Artı, kar atmosfere düşerken nitrojen kar tanelerine yapışır. Doğa, bitkilere bir tür gübre desteği sağlar.
4-Tohum yayıcı
Kar yağdıkça tohumların toprakla daha iyi temas kurmasına da yardımcı olur.
5-İklim değişikliği düzenleyicisi
Kar örtüsü, uzun ömürlü bitkileri ve soğanları kışın sıcak bir gün olduğunda büyümekten uzak tutar. Bir kar örtüsü ağaçların bir tür kış koruması olabilir. Kışın alışılmadık derecede sıcak günlerde, odunsu bitkiler gölgeliklerinde daha sıcak hava sıcaklığını hissedebilir ve topraktan nem almaya çalışabilir. Toprak donarsa, kar izolasyonu olmazsa, bu bitkiler ciddi şekilde zarar görebilir.
6- Bitkilerin su ihtiyacı
Tokat Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Cengiz Dertli ise kar yağışının tarım arazileri için önemi için şu yorumları yapıyor: Bitkilerin ihtiyacı olan su yağışlar sayesinde sağlanır ya da sulama şeklinde ama kar çok önemli burada çünkü yağmurla oluşan sular yüzey akışıyla kaybolabiliyor ama kar yağışı yavaş yavaş sızmak suretiyle yer altına indiği için daha önemli. İhtiyacı olan zamanlarda bitkilere verilebiliyor. O yüzden kar yağışı çok önemli.
7- Kalsiyum, magnezyum, demir, azot
Dertli karın diğer yararlarını da şöyle sıralıyor: Kar yağışı sayesinde kalsiyum, magnezyum ve demir gibi elementler çözülmesiyle toprağın ihtiyacı olan element karşılanmış oluyor. Bunun yanında karın yapısında bulunan amonyak toprakta bulunan azot bakterileri tarafından çözülerek azot haline getiriliyor ve bitkinin azot ihtiyacı karşılanmış oluyor. Kar yağışı sayesinde sıcaklık biraz düştüğü için soğuğun bitkiler üzerindeki zararları ortadan kalkmış oluyor. Kar, tarım arazisini yorgan gibi kaplayarak ekili bitkileri soğuktan koruyor.
8- Zararlı haşeratlar
Dertli karla ilgili bir diğer durumu da şöyle anlatıyor: Ayrıca toprakta bulunan fareler ve bunun gibi zararlı haşeratlar galerilerin suyla dolması yoluyla yok oluyor. Bitkilere verdikleri zararlar da ortadan kalkıyor.
9-Mikropları temizlemesi
Genel olarak kar yağışının havayı temizlediği ve mikropları kırdığına inanılıyor. Medical Park Kocaeli Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. L. Derya İnal bu görüşün kısmen de olsa doğru olduğunu söylüyor ve şu uyarıyı da yapıyor: Kış hastalıklarına neden olan mikroorganizmalar soğuk havada yaşamlarını sürdüremezler. Diğer yandan kar yağdıkça havadaki kirliliği de beraberinde yeryüzüne indirerek daha temiz bir havanın oluşmasını sağlar. Ancak biz genellikle soğuk havada yaşamıyoruz. Bilâkis sürekli ev, is yeri ve okul gibi sıcak ve kapalı ortamlarda bulunuyoruz. Soğuk havada yaşam fırsatı bulamayan mikroorganizmaların çoğalması ve bulaşması için oldukça elverişli bir durum ortaya çıkıyor. Dolayısıyla kar yağınca mikropların kırılmasının maalesef bize çok da faydası olmuyor.
İnternette karla ilgili merak edilen sorular arasında 'kar yenir mi' sorusu da var.
Cornell Üniversitesi'nin Dünya ve Atmosfer Bilimleri Bölümü'nde yardımcı doçent olan Angeline Pendergrass, Health'e verdiği demeçte kar temelde sudur. Ancak hava kirliliği sayesinde, su dışındaki maddelerin kar düşmeden kara bulaşması mümkündür" diyor. Kanada'daki McGill Üniversitesi'ndeki Atmosferik ve Arayüzey Kimya Laboratuarları müdürü Parisa Ariya ise "Çoğunlukla, kentsel bölgelerde kar yemeyi teşvik etmem çünkü nanoparçacıklardan, metal ve organik kirleticilerden, hatta mikro ve nano plastiklerden gelen çeşitli hava kirleticilerine maruz kalabilirler. Kirli bölgelerin yakınında yaşamıyor olsanız bile, üzerinize yağan kar, diğer bölgelerden kirletici maddeler almış olabilir. Bazı gaz veya küçük havadaki partiküller veya aerosoller yalnızca yerel olarak değil, aynı zamanda bölgesel ve küresel olarak da taşınabilir. Dolayısıyla uzak bir bölgede olabilir ve yine de kar yağışında çeşitli toksik maddeleri gözlemleyebilirsiniz" diyor.
KAR YAĞIŞININ FAYDALARI NELER?
Kar yağışının bazı faydaları şöyle:
1-Kar, Toprağı ve Bitkileri Yalıtıyor
Lanchester Üniversitesi'nden Don Janssen "Kar, çoğunlukla biraz donmuş suyla çevrili havadır ve toprağın mükemmel bir yalıtkanıdır" diyor ve şu yorumları yapıyor: Kar, aşırı soğukların bitkilere zarar vermesini önler. İyi bir kar örtüsünün en büyük faydalarından biri, karın mükemmel bir toprak yalıtkanı işlevi görmesidir. Kar olmadan, çok soğuk sıcaklıklar toprağı daha derinden dondurabilir. Bu, ağaçların ve çalıların kök sistemlerinin zarar görmesine neden olabilir. Karın yalıtım etkisi ayrıca çok yıllık bitkilerin, çiçek soğanlarının, yer örtülerinin ve çilek dikimlerinin değişen donma ve çözülme döngülerinden korunmasına da yardımcı olur. Kar ayrıca kış boyunca toprak nemini korumaya yardımcı olur.
2-Kar Sıcaklık Dalgalanmalarına Karşı Korur
Kar, topraktaki geniş sıcaklık dalgalanmalarına karşı koruma sağlar. Kar altında çok yıllık bitkilerin, çiçek soğanlarının, yer örtülerinin ve çilek bitkilerinin kökleri, donma-çözülme döngüsünden korunur. Kar olmadan, daha ılıman sıcaklıklar ve güneş toprak yüzeyini ısıtarak toprak kabarmasından kaynaklanan hasara yol açarak kökleri kırabilir ve bitki parçalarını kurutabilir. Kar ayrıca kış boyunca toprak nemini korumaya yardımcı olur.
3-Kar Nem ve Azot Sağlar
Kar ayrıca kış boyunca toprak nemini korumaya yardımcı olur. Artı, kar atmosfere düşerken nitrojen kar tanelerine yapışır. Doğa, bitkilere bir tür gübre desteği sağlar.
4-Tohum yayıcı
Kar yağdıkça tohumların toprakla daha iyi temas kurmasına da yardımcı olur.
5-İklim değişikliği düzenleyicisi
Kar örtüsü, uzun ömürlü bitkileri ve soğanları kışın sıcak bir gün olduğunda büyümekten uzak tutar. Bir kar örtüsü ağaçların bir tür kış koruması olabilir. Kışın alışılmadık derecede sıcak günlerde, odunsu bitkiler gölgeliklerinde daha sıcak hava sıcaklığını hissedebilir ve topraktan nem almaya çalışabilir. Toprak donarsa, kar izolasyonu olmazsa, bu bitkiler ciddi şekilde zarar görebilir.
6- Bitkilerin su ihtiyacı
Tokat Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Cengiz Dertli ise kar yağışının tarım arazileri için önemi için şu yorumları yapıyor: Bitkilerin ihtiyacı olan su yağışlar sayesinde sağlanır ya da sulama şeklinde ama kar çok önemli burada çünkü yağmurla oluşan sular yüzey akışıyla kaybolabiliyor ama kar yağışı yavaş yavaş sızmak suretiyle yer altına indiği için daha önemli. İhtiyacı olan zamanlarda bitkilere verilebiliyor. O yüzden kar yağışı çok önemli.
7- Kalsiyum, magnezyum, demir, azot
Dertli karın diğer yararlarını da şöyle sıralıyor: Kar yağışı sayesinde kalsiyum, magnezyum ve demir gibi elementler çözülmesiyle toprağın ihtiyacı olan element karşılanmış oluyor. Bunun yanında karın yapısında bulunan amonyak toprakta bulunan azot bakterileri tarafından çözülerek azot haline getiriliyor ve bitkinin azot ihtiyacı karşılanmış oluyor. Kar yağışı sayesinde sıcaklık biraz düştüğü için soğuğun bitkiler üzerindeki zararları ortadan kalkmış oluyor. Kar, tarım arazisini yorgan gibi kaplayarak ekili bitkileri soğuktan koruyor.
8- Zararlı haşeratlar
Dertli karla ilgili bir diğer durumu da şöyle anlatıyor: Ayrıca toprakta bulunan fareler ve bunun gibi zararlı haşeratlar galerilerin suyla dolması yoluyla yok oluyor. Bitkilere verdikleri zararlar da ortadan kalkıyor.
KAR HAVAYI TEMİZLER Mİ, MİKROPLARI ÖLDÜRÜR MÜ?
9-Mikropları temizlemesi
Genel olarak kar yağışının havayı temizlediği ve mikropları kırdığına inanılıyor. Medical Park Kocaeli Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. L. Derya İnal bu görüşün kısmen de olsa doğru olduğunu söylüyor ve şu uyarıyı da yapıyor: Kış hastalıklarına neden olan mikroorganizmalar soğuk havada yaşamlarını sürdüremezler. Diğer yandan kar yağdıkça havadaki kirliliği de beraberinde yeryüzüne indirerek daha temiz bir havanın oluşmasını sağlar. Ancak biz genellikle soğuk havada yaşamıyoruz. Bilâkis sürekli ev, is yeri ve okul gibi sıcak ve kapalı ortamlarda bulunuyoruz. Soğuk havada yaşam fırsatı bulamayan mikroorganizmaların çoğalması ve bulaşması için oldukça elverişli bir durum ortaya çıkıyor. Dolayısıyla kar yağınca mikropların kırılmasının maalesef bize çok da faydası olmuyor.
KAR YENİR Mİ? ZARARI VAR MI
İnternette karla ilgili merak edilen sorular arasında 'kar yenir mi' sorusu da var.
Cornell Üniversitesi'nin Dünya ve Atmosfer Bilimleri Bölümü'nde yardımcı doçent olan Angeline Pendergrass, Health'e verdiği demeçte kar temelde sudur. Ancak hava kirliliği sayesinde, su dışındaki maddelerin kar düşmeden kara bulaşması mümkündür" diyor. Kanada'daki McGill Üniversitesi'ndeki Atmosferik ve Arayüzey Kimya Laboratuarları müdürü Parisa Ariya ise "Çoğunlukla, kentsel bölgelerde kar yemeyi teşvik etmem çünkü nanoparçacıklardan, metal ve organik kirleticilerden, hatta mikro ve nano plastiklerden gelen çeşitli hava kirleticilerine maruz kalabilirler. Kirli bölgelerin yakınında yaşamıyor olsanız bile, üzerinize yağan kar, diğer bölgelerden kirletici maddeler almış olabilir. Bazı gaz veya küçük havadaki partiküller veya aerosoller yalnızca yerel olarak değil, aynı zamanda bölgesel ve küresel olarak da taşınabilir. Dolayısıyla uzak bir bölgede olabilir ve yine de kar yağışında çeşitli toksik maddeleri gözlemleyebilirsiniz" diyor.
