M. FATİH KÖPRÜ
fatih.kopru@tr.ey.com
www. vergidegundem. com
Bu bilgilerin tamamının beyannamede yer alması bazı firmalar açısından gizlilik sorunu yaratacak gibi görünüyor.
Muhtasar ve SGK bildirgelerinin birleştirilmesi konusu gündemde. Bütün işletmeleri yakından ilgilendiren bu uygulamaya 2018 yılı başından itibaren geçilecek. Süre yaklaştıkça hazırlıkların hızı da artıyor.
Şu anki uygulamada, yanlarında işçi çalıştıran işverenler işçi ücretleri ile varsa diğer ödemeler (kira, serbest meslek gibi) üzerinden yaptıkları gelir vergisi kesintilerini muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan ediyorlar. İşverenler aynı zamanda çalıştırdıkları işçilerden kestikleri ile kendi paylarına düşen sosyal güvenlik primlerini de aylık olarak “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) beyan ediyorlar.
2018 başından itibaren SGK bildirgesi ve muhtasar beyannamenin birleştirilerek “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” adlı tek bir beyanname verilmesi öngörülüyor. Aslında bu uygulama pilot il olarak seçilen Kırşehir’in merkez ve ilçelerindeki işverenler için 1 Haziran’da başlamıştı.
Birleştirilmiş beyannamede; personel bazında ayrı ayrı prime esas kazançlar, kesilen primler ve prim ödeme gün sayıları gibi bilgilerin yanında yine her bir çalışan için ayrı ayrı olmak üzere gelir vergisi matrahları ve kesilen vergilere ilişkin bilgiler yer alacak.
ÜÇ AYLIK MUHTASAR
Muhtasar beyannameler, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olan işverenler tarafından üç ayda bir, diğer işverenler tarafından ise aylık olarak veriliyor. İşçi çalıştıran ve üç ayda bir muhtasar beyanname veren mükelleflere, zorunluluk kapsamına girdikleri tarihten itibaren ücretlere ilişkin SGK ve vergi kesintilerini Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile aylık dönemler halinde beyan etme zorunluluğu getiriliyor.
Ücret dışında yapılan kesintiler ise yine üç aylık olarak dikkate alınacak, mart, haziran, eylül ve aralık dönemlerine ilişkin olarak verilen birleştirilmiş beyannameye dahil edilecek.
Üç aylık muhtasar vermekle birlikte yanında işçi çalıştırmayan mükellefler ise eskiden olduğu gibi beyannamelerini üçer aylık dönemler halinde ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarının 23’üne kadar vermeye devam edecekler. Ancak onlar da muhtasar beyanname yerine Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi’ni kullanacaklar.
BEYAN SÜRESİ AYNI
Bildirge ve muhtasar beyannamenin birleştirilmesinden oluşan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi vergi dairesine, internet vergi dairesi üzerinden elektronik olarak verilecek. Süresinde de bir değişiklik yok. Ertesi ayın 23’ünde saat 23.59’a kadar sistem üzerinden onaylanması gerekiyor.
ŞUBELER
Birden fazla vergi dairesinde gelir (stopaj) vergisi mükellefiyeti bulunanların, ücretlilerden yapılan vergi kesintileri ve SGK prim bilgilerini içeren birleştirilmiş beyannameyi, çalışanların ücret ödemeleri üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisinin beyan edileceği yer vergi dairesine vermeleri gerekiyor.
Merkez ve ayrı yerlerde şubeleri olan bir kurum tarafından bütün ücretler merkezden ödeniyorsa, tüm personelin ücretlerine ilişkin vergi ve SGK primleri merkezden verilen Muhtasar ve Prim Hizmet Beyanna-mesi’ne dahil edilecek.
Ücretler merkezden ödenmekle birlikte, bir veya birkaç şubenin ücret dışında yapılan kesintiler (kira gibi) dolayısıyla muhtasar mükellefiyeti varsa, bu ödemeye ilişkin kesintiler merkezin beyannamesine dahil edilmeyecek, şube tarafından kendi vergi dairesine verilecek olan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan edilecek. Şubeye ilişkin ücret ödemelerini şubenin kendisi yapıyorsa o durumda birleştirilmiş beyannamenin şubenin vergi dairesine elektronik ortamda gönderilmesi gerekiyor.
BANKALAR
Bankaların genellikle çok sayıda -bazen binlerce- şubesi olduğundan onlar için özel bir düzenleme yapılmış. Buna göre bankalar, Türkiye genelindeki tüm şubelerine ait kesilen vergiler ile çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini tek bir Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na beyan edecekler.
Bu beyannamede her bir şubeye ait kurum işyeri sicil numarasının ayrı ayrı belirtilmesi gerekiyor. Banka ve aracı kurumların GVK geçici 67. madde kapsamında menkul kıymet işlemleri üzerinden yaptıkları vergi kesintilerini beyan ettikleri beyannameler açısından ise herhangi bir değişiklik yok, eskiden olduğu şekilde ayrıca verilmeye devam ediliyor.
APARTMAN YÖNETİMİ
Apartman yönetimleri tarafından kapıcılara ödenen ücretler üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmıyor. Ancak apartman yönetimleri, çalıştırmış oldukları sigortalılar için, bildirilmesi gereken prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile elektronik ortamda gönderecekler. Bu beyanname apartman hangi vergi dairesinin yetki alanı içerisindeyse o vergi dairesine verilecek.
NELER GETİRİYOR?
Düzenleme kayıt dışıyla mücadelede etkinliğin artırılması açısından önemli. Getirdiği en büyük kolaylık ise her işyeri için farklı prim ve hizmet belgesi verilmesi uygulamasının sona ermesi. Örneğin bankalar ya da mağazacılık sektöründe faaliyet gösteren işletmeler şu anda her bir şube ya da mağazası için ayrı ayrı prim ve hizmet belgesi vermek durumunda iken, yeni uygulamada çoğu işletme için tek bir birleştirilmiş beyanname verilmesi yeterli olacak.
Yeni, birleştirilmiş beyannamenin kullanılmaya başlaması, bazı işletmelerin operasyonel yüklerini azaltacak olmakla birlikte, birçok işletmede yönetilmesi güç süreçlerin ortaya çıkmasına da sebebiyet verecek gibi görünüyor.
Yeni beyannamede özellikle insan kaynakları ve muhasebe bölümleri ayrı olan ve bordro süreçleri ile vergi beyannamelerinin hazırlanması ve verilmesi süreçleri bu bölümler tarafından ayrı ayrı yürütülen kurumsal firmaları ilgilendiren bir husus var ki şimdiden finans ve insan kaynakları yöneticilerinin ajandalarında üst sıralarda yerini almış durumda.
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi’nde, her bir çalışana ilişkin sosyal güvenlik primine esas kazançların yanı sıra yine her bir çalışanın o aya ilişkin gelir vergisi matrahı ve hesaplanan gelir vergisi tutarları da yer alacak.
Ücret bilgilerinin gizli ve sadece insan kaynakları departmanınca bilindiği kurumlarda söz konusu bilgilere artık şirket içerisinde beyannamelerin hazırlanması ve internet ortamında gönderilmesi süreçlerinden sorumlu tüm kişi ya da kişiler de erişebilecek.
Brüt ücreti SGK tavanına kadar olan tüm çalışanların brüt ücretleri ile tavanı aşan ücret alan bazı personelin gelir vergisi matrahından hareketle yapılacak basit bir hesaplamayla bu kişilerin, örneğin şirketin üst düzey yöneticilerinin ücretini öğrenmek mümkün olabilecek.
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi’nin şirkete gelen denetçilere, bankalara veya diğer resmi kurumla-ra verilmesi neticesinde, bu bilgilere şirket dışından birçok kişinin ulaşabilecek olması da, daha önemli bir diğer sorun olarak karşımızda duruyor.
Düzenlemeler 1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girecek olmasına rağmen bu hususlarla ilk defa 2018/0cak dönemine ilişkin beyannamenin verileceği 23 Şubat 2018 tarihinde karşılaşacak olan şirketlerin, bir an önce ilgili bölümleri bir araya getirerek çözüm üzerinde çalışmaya başlamalarında fayda var.
