BURCU TUVAY
[email protected]
27 Aralık 2020 - 10 Ocak 2021 tarihli sayıdan
Girişimcilik ekosistemi 2020 yılında pandemiye rağmen yatırımcı almaya devam etti. KPMG Türkiye tarafından hazırlanan Türkiye Start up Yatırımları Raporu'na göre, 2020'nin ilk çeyreğinde start up'lar toplam 19 milyon dolarlık yatırım alırken, ikinci çeyrekte bu rakam 28,3 milyon dolara ulaştı.
Rapora göre, start up yatırımları üçüncü çeyrekte 45,8 milyon dolara yükseldi. 2020'nin dokuz aylık döneminde oyun sektöründe gerçekleşen hisse satışı işlemlerinin yaklaşık 2 milyar dolarlık işlem hacmi yaratması, oyun sektörünü en fazla yatırım alan sektör konumuna taşıdı.
OYUN GİRİŞİMLERİ ÖNE ÇIKTI
Salgının etkisiyle dünyada evde geçirilen sürenin artmasına paralel dijital platformlara da ilgi yükseldi. Mobil oyunlara ve dijital eğlence platformlarına ilgi hiç olmadığı kadar arttı.
2020 yılında en büyük işlem ABD merkezli Zynga'nın haziran ayında Türk şirketi Peak Games'i 1,8 milyar dolara satın almasıydı. Peak Games 1 milyar dolar değerini aşarak, Türkiye'nin ilk 'unicorn' şirketi unvanına ulaştı.
İkinci en büyük işlem ise yine Zynga'nın ağustos ayında Türk şirketi Rollic Games'i 168 milyon dolara satın alması oldu. 2020'nin bir diğer büyük işlemi finansal teknoloji sektöründen geldi. Payguru'nun Ortadoğu ve Afrika bölgesinin en büyük mobil ödeme şirketlerinden biri olan Tpay'e satışı yılın öne çıkan işlemiydi.
Görme engellilere yönelik akıllı baston üreticisi WeWALK, üç boyutlu dijital vücut tarama girişimi Digime3D, kadın sağlığı takip ve analizi uygulaması PepApp, mikrobiyal biyopeptit üretimi ile gıdaların raf ömrünü artırmayı hedefleyen Nanomik ve dijital patoloji alanında faaliyet gösteren Virasoft'a yapılan yatırımlar da yine benzer şekilde öne çıktı.
Endeavor girişimlerinden Insider ve Firefly, pandemi döneminde ayrı ayrı 30 milyon dolar üzerinde yatırım aldılar. Meditopia 15 milyon dolar, Getir ise 10 milyon dolar yatırım çekti.
PANDEMİYİ AVANTAJA ÇEVİRDİLER
Pandeminin dünya genelinde tüm şirketleri etkilediği gibi start up ekosistemini de olumsuz yönde etkilediğini söyleyen Endeavor Yönetim Kurulu Başkanı Emre Kurttepeli, start up'ların sürece uyum sağlama avantajına sahip olduğunu belirtiyor.
Uzaktan eğitim, dijital ödeme sistemleri, pazar yerleri, sağlık gibi sektörlerde faaliyet gösteren bazı start up'ların bu süreci avantaja çevirebildiğini vurgulayan Kurttepeli, şöyle devam ediyor: "Özellikle mobil oyun sektöründe hareketlilik halen devam ediyor, bunun uzun bir süre daha devam edeceğine inanıyorum. Fintech, her zaman Türkiye için potansiyeli yüksek bir sektör. Pandemi dönemiyle odak noktasına oturan sağlık, uzaktan eğitim, uzaktan çalışmayı destekleyen kurumsal ve bireysel ürünler, dijital ödeme sistemlerinde büyük potansiyel var. Ben 2021'de de 2020'de olduğu gibi büyük yatırımlar olabileceğini düşünüyorum.
Özellikle hizmet verdiği müşterilerinin büyük bölümünün yurtdışında olduğu girişimler revaçta olacak. Başta Endeavor girişimleri olmak üzere pazarda halihazırda kendi başarı hikayelerini yazmakta olan yüksek potansiyelli şirketler var. Bu şirketler arasından doğru zamanda, doğru teklifle exit gerçekleştirebilecek olanlar da mevcut."
AKILLI KENTLER VE TARIM
Pandemi ile birlikte start up'ların çok ciddi sıkıntılar yaşadığını ancak iyi olanların ayakta kaldığını söyleyen Commencis CEO'su Fırat İşbecer, "Hayatta kalan her girişimci, boynuna '2020'yi atlattım' diye bir madalya asabilir" diyor.
ABD'nin yeni başkanı Joe Biden ile birlikte yenilenebilir enerji, çevre teknolojileri alanındaki girişimlerin büyük bir ivme kazanacağını ifade eden İşbecer'in öngörüleri şöyle:
"Türkiye'de akıllı kentler, tarım ve çiftçilik teknolojilerinde ilerleme bekliyorum. Yabancı yatırımcı çekmemiz gerekiyor. 2021 yılında yatırımcı ilgisi yüksek olur ama ne düzeyde yatırıma dönüşür bilinmez.
Oyun başta olmak üzere lojistik, emlak, otomobil ve ulaştırma alanında yatırımlar artacak. Oyun sektöründe exit bekliyorum. Getir.com çok büyük bir değerlemeye ulaşabilir. Insider exit yapabilir. Volt Lines ve Picus da iyi gidecek şirketler arasında."
FRANCHISE COMPANY ORTAĞI VE YÖNETİCİSİ AYCAN HELVACIOĞLU"ADRESE YEMEK KONSEPTLERİ ARTACAK"
"Franchise ekosisteminde özellikle yeni nesil kafe markaları, yatırımı küçük olan fast food gıda konseptleri, oto expertiz, oto bakım girişimleri, içinde tırnak protez, kaş kirpik uygulamaları yapılan güzellik merkezleri, tatlı ve dondurma konseptleri bu dönemde öne çıkacak.
Farklı ve özellikli girişim olması, tüketici ile kullanıcı bazında kabul görmesi önemli bir faktör. Bununla birlikte artan işçilik maliyetlerinden ötürü, daha az çalışanla yönetilebilen, aynı zamanda kaliteden ödün vermeyen gıda alanındaki yatırımlar dikkat çekiyor.
Paket servis ağırlıklı dünyada 'dark store' yani hayalet mutfak olarak adlandırılan, satış noktasının dekorasyonu ve görünürlüğü dışında, standartlarından taviz vermeden adrese teslim yemek konseptleri de çok hızlı artış gösterecek."
TÜRKİYE KADIN GİRİŞİMCİLER DERNEĞİ (KAGİDER) BAŞKANI EMİNE ERDEM"TEKNOLOJİ KADINLAR İÇİN BİR AVANTAJ"
"Covid-19 pandemisi herkesi etkiledi ama kadınlar erkeklerden çok daha fazla etkilendi. Salgın nedeni ile ağır darbe alan turizm, konaklama, perakende, eğlence ve danışmanlık gibi sektörlerde kadın girişimcilerin kurduğu işlerin sayısı ciddi boyutlara ulaşıyor.
Bunların çoğunu da krizden en ağır etkilenen mikro işletmeler oluşturuyor. Pandemi tüm iş dünyasında dijitalleşme sürecini son derece hızlandırdı ve bu altyapıya uygun iş yapma tarzlarının, iş modellerinin ortaya çıkmasına, yaygınlaşmasına zemin hazırladı. Teknolojinin iş süreçlerinde daha da fazla kullanılır hale gelmesi kadınlar için bir avantaj.
Bu durumun kadınlar ve erkekler arasında profesyonel alanda fırsat eşitliğinin sağlanmasına katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz. KAGİDER olarak bu zorlu süreçte özellikle ticarette, teknolojide, tarımda ve toplumsal hayatta kadının varlığını, temsilini destekleyecek çalışmalara ağırlık verdik.
Garanti BBVA ile Türkiye'nin farklı illerinde düzenlediğimiz 'Girişimci Kadın Buluşmaları'na dijitalde devam ediyoruz. Yine Garanti BBVA ile Ekonomist dergisinin de desteğiyle sürdürdüğümüz Türkiye'nin Kadın Girişimcisi Yarışması ile başarılı rol modelleri kamuoyuna sunmayı sürdürerek, kadın girişimcileri onurlandıracağız."
