Çanakkale Boğazı sularında büyüyen uzun yol gemi kaptanı Ayşe Aslı Başak, Ekonomist Dergisi, Garanti BBVA ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği tarafından bu yıl 19’uncusu gerçekleştirilen Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’nda “2025 Yılı Türkiye’nin Teknoloji’de Gelecek Vadeden Kadın Girişimcisi” seçildi. Denizcilik alanında gemi operasyonlarını hem ofis hem de sahada yönetirken optimizasyon hataları, yanlış hesaplamalar gibi sorunlar yüzünden maddi kayıplar yaşandığını gören Başak, bu sorunlardan yola çıkarak denizcilik şirketlerine navlunda tasarruf sağlayan yeni bir algoritmik metodoloji geliştirdi.
Ekonomist’in 25 Mayıs - 7 Haziran 2025 tarihli sayısından
Singapur’da denizciliğin ilk venture stüdyosunda geliştirdiği iş fikrini Türkiye’ye dönüp Shipsider ile şirketleştiren kadın girişimci, şimdi rotasını tekrar Asya pazarına çevirdi. Başak, “Güney Kore ve Singapur’daki önemli bir gemi yapım tersane ve teknoloji firması ile yapacağımız iş birliği bizim aslında yola çıktığımız Asya pazarına büyüme odaklı geri dönüşümüz olma niteliğini taşıyor. Avrupa’da önemli bir denizcilik noktasında yeni bir ofis açma durumu da gündemimizde” diyor. Başak, girişimcilik hikayesini ve büyüme planlarını Ekonomist’e anlattı.
“Denizci ruhum beni diri tutuyor”
“Misyon olarak denizcilik operasyonlarını yapay zeka ile dönüştürmeye odaklandım ve her gün bu motivasyonla herkese ve her şeye rağmen ilerliyorum. Şöyle diyorum, okyanusun ortasında bir gemide tek kadın olarak aylarca seyrüsefer yaparak fırtınalara rağmen hayatta kaldıysam, bunu da başarırım diyorum. İçimdeki denizci ruhum beni diri tutuyor.”
Girişimcilik yolculuğunuzda ilk adımı nasıl attınız? Shipsider’a giden yolu nasıl inşa ettiniz?
Son uluslararası görevim liman kaptanlığından sonra, daha önce geliştirdiğim bir sosyal proje dolayısıyla globalde beş büyük denizcilik firmasının gerçekleştirdiği dünyada ilk denizcilik teknolojileri venture studiosu’na katılmak için Singapur’a davet edildim. Yaklaşık üç aylık bir iş geliştirme ve Singapur denizcilik pazarı validasyonundan sonra tam Singapur’da şirketimi kuracakken, Türkiye’de bir denizcilik start up’ının olmadığını global bir raporda fark ederek, ülkeme geri döndüm. Şirketimi 2024’te kurdum. Daha önceki deneyimlerimde armatör, kiracı, gemi operatörü gibi müşterilerimin ne kadar büyük kayıplar yaşadığını gördüm ve bunu bir sistemle tüm denizcilik şirketleri için değiştirmek, onların süreçlerdeki kayıplarını azaltmak, operatörlerin iş yüklerini azaltmak motivasyonuyla yola çıktım.
Denizcilik sektöründeki faaliyetlerinizden bahseder misiniz?
Shipsider tamamen denizcilik ve lojistik yazılım ve optimizasyon teknolojilerine odaklı bir teknoloji firması. Denizcilik alanında gemilerin ticari navlun operasyonlarının uçtan uca yönetildiği, liman kalış sürelerinden oluşan cezaların, demorajların yapay zeka ile anında hesaplanıp görüntülenebildiği ve aynı zamanda EU ETS dediğimiz gemilerin karbon emisyonu kaynaklı vergilendirmesini anlık izleyen ve raporlayan, navlun operasyonu optimizasyon yazılımları üretiyoruz. Ekibimiz yıllarca sektörde elde ettikleri bilgi birikimiyle gemi kiracılarının tüm operasyonel süreçlerini yapay zeka destekli sistemlerle ulaşılabilir ve yönetilebilir kılıyor. Buna ek olarak denizcilik şirketlerinin ticari yönetimdeki iş süreçlerini ve gemi seferlerinin maliyet hesaplarını basitleştiriyor, operatörlere zaman ve hız tasarrufu sağlıyoruz.
Bu, denizcilik şirketlerine nasıl bir avantaj sağlıyor?
Bu bir denizcilik şirketinin yeni navlun arayışında rekabetini artırıyor ve operatörlerin 7/24 takip etmeleri gereken komplike iş yüklerini tamamıyla azaltıyor. Ayrıca her bir gemi seferinin karbon emisyon hesabını yaparak, raporlamayı ilgili otoritelere sunulacak hale getirdiğimiz anlık karbon izleme modülümüzle armatörler, gemi kiracıları ve operatörler için 2025 itibariyle zorunlu hale gelen karbon emisyon takiplerini kolaylaştırıyoruz.
Tam olarak sektöre nasıl bir inovasyon kattınız?
Dünyadaki rakiplerimizden ayrılmak için son üç senedir geliştirdiğimiz yapay zeka modüllerimizi de sisteme entegre ettik. Şu anda dünya üzerinde ticari operasyon alanında kendi yapay zeka tasarruf algoritmamızla, gemi navlunu ve demorajı hesaplama, karbon emisyonu hesaplama ve gemi seferi son kira hesaplarını optimize eden, karşılaştıran tek operatör yazılım olarak yer alıyoruz.
Operasyonel verimliliğe ne kadarlık bir katkı sağlıyorsunuz?
Bir gemi kiracısı şirketin ortalama senede 100 taşıma yaptığını varsayarsak, kendi tasarruf metodolojimizle şirket başına navlun ve demorajdan yıllık 300 bin dolar ile 2 milyon dolara kadar bir tasarruf sağlıyoruz. Bir operatör normalde bir demoraj hesabını ortalama 30 dakikada yaparken, eğittiğimiz yapay zeka modülümüz ortalama 2,5 dakikada bir hesabı yüzde 85 doğruluk oranıyla verebiliyor.
Şu an kullanıcı tabanınız ne kadarlık büyüklüğe ulaştı? Bu konudaki hedefleriniz neler?
Şu anda 200’den fazla kullanıcı ve platformda 25 denizcilik şirketi mevcut. 2025 yılı sonuna kadar Güney Kore’de yapacağımız bir stratejik iş birliği ile 100 şirketi geçmeyi ve kullanıcı sayımızı binin üzerine çıkarmayı hedefliyoruz.
Hangi ülkelere hizmet veriyorsunuz?
Singapur ilk yurt dışı marketimiz. 2024 yılı sonu itibarıyla da Katar’da bir ofis açarak Katar’daki çok önemli bir denizcilik filosunu bünyemize kattık. Hollanda, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Amerika, Güney Kore, İngiltere’den müşteri portföyümüz bulunuyor.
Hangi yeni ülkelere açılmayı hedefliyorsunuz?
Katar’da denizcilik alanında önemli oyunculara hizmet verme odağındayız. Bölgedeki LNG ve konteyner gemi lerinin yönetim sistemleriyle ilgili dijital ihtiyaçların arttığı yönünde talepler alıyoruz. Güney Kore ve Singapur’daki önemli bir gemi yapım tersane ve teknoloji firması ile yapacağımız iş birliği bizim aslında yola çıktığımız Asya pazarına büyüme odaklı geri dönüşümüz olma niteliğini taşıyor. Avrupa’da önemli bir denizcilik noktasında yeni bir ofis açma durumu da gündemimizde.
Erkek egemen olan denizcilik sektöründe cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesinde önemli bir rol üstleniyorsunuz. Bu konuda yaptığınız çalışmalardan bahseder misiniz?
Şirket ortaklarımla kuruluşumuzdan beridir en mutabık olduğumuz konu kadın denizcilerin ve genç denizci yeteneklerin desteklenmesi, özellikle denizcilik teknolojilerine odaklı genç denizcilerin yetişmesi yönünde. Biz şirketimizin tüm yönetim kadrosu olarak SheFarers, GEMİMO, Women Offshore gibi global denizcilik ve lojistik meslek örgütlerinde gönüllü mentörlüklerimize devam ediyoruz. Bununla birlikte şirketimiz karının bir bölümünü kadın denizcilerin liderliği ve teknolojik yetkinlikleri projelerine ayırıyor.
“Ödül büyük farkındalık oluşturdu”
“Bu ödül benim için bir denizcinin sesini duyurma farkındalığıydı. Bu ödül ile ülkemiz denizciliğinin teknoloji tarafında da globalde nasıl büyük bir oyuncu olabileceği ile ilgili büyük bir farkındalık oluştu. Bu ödülü alırken dünya denizlerinde seyreden denizci kız kardeşlerime ithaf etmiştim. Benim için bu ödülün en büyük anlamı, deniz tutkunu bir gencin teknoloji alanına yönelmesine ilham olma potansiyeli.”
