Esnek yan haklar son dönemde hem çalışanların hem de şirketlerin gözdesi haline geldi. Çalışan memnuniyetini artırması ve şirketlerin etkin ve verimli bütçe yönetimini gerçekleştirebilmesini sağlayan esnek yan haklara geçiş yapan şirket sayısı hızla artıyor.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
[email protected]
Değişen nesil ve ihtiyaçlarla birlikte insan kaynağına yönelik stratejiler de değişmeye başladı. Pek çok alanda olduğu gibi artık çalışanların yan haklarında da kişisel ihtiyaçlara yönelik uygulamalar öne çıkıyor.
Pek çok şirket, çalışanın mevcut yan hak paketini kendi istek ve beklentilerine göre şekillendirebilmesine imkan sağlayan esnek yan haklara geçiş yapmaya başladı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Korn Ferry Türkiye'nin Korn Ferry Ücret ve Yan Haklar Raporu'na göre, 2014 yılında şirketlerin yüzde 10'u esnek yan haklar politikası uygularken, 2018'de bu oran yüzde 20'ye yükseldi.
Bu eğilimin başlıca nedenleri, kişiselleşmiş yan hak uygulamalarının çalışan memnuniyetini, bağlılığını ve mutluluğunu artırması ve şirketlerin etkin ve aynı zamanda verimli bütçe yönetimini gerçekleştirebilmesi olarak açıklanıyor.
Esnek yan hak uygulamalarındaki farklılaşma yıldan yıla analiz edildiğinde özel sağlık sigortası en çok tercih edilen yan hak olmaya devam ederken, 2014'ten bugüne emeklilik planı, hayat sigortası ve check-up gibi yan hak tercihlerinin düştüğü görülüyor. Ek tatil, hediye çeki ve spor kulübü üyeliği gibi yan hak tercihleri ise artıyor.
BAĞLILIĞI ARTIRIYOR
Esnek yan hak uygulamaları yetenek savaşlarının yoğunlaştığı günümüz iş dünyasında yeteneği organizasyona çekme, organizasyonda tutma ve yeteneğin organizasyona bağlılığını artırma aracı olarak kullanılıyor.
Mercer Yan Haklar Proje Yöneticisi Gamze Çakar, esnek yan hakların işverenlere ücret ve yan haklar maliyetlerini daha etkin ve verimli
yönetmekte katkı sağladığını söylüyor.
Şirketin bütçelediği maliyetler içerisinde kalarak çalışan bağlılığına olumlu yönde etki ederken, rekabet avantajı sağlaması da önemli avantajlardan biri olarak görülüyor.
UZUN YILLARDIR UYGULUYOR
Esnek yan haklar uygulamasına yeni geçen şirketler olduğu gibi uzun yıllardır uygulayanlar da var. Bunlardan biri British American Tobacco (BAT) Türkiye. 2 bine yakın çalışanı olan şirket, 2007'den bu yana esnek yan hak imkanı sunuyor. Şirketin esnek yan haklar için dizayn edilen özel bir dijital sistemi bulunuyor.
Çalışanlar her yıl aralık ayında bir sonraki yıl için kendilerine tanımlanmış olan puanlar dahilinde esnek yan haklar sistemi üzerinden seçimlerini yapıyor.
BAT Türkiye İK Direktörü Gökçe Kulak, "Sağladığımız seçenekler arasında, kişinin kendisini ve/veya ailesini kapsayan farklı sağlık sigorta paketleri, çalışanlarımızın sık kullandıkları mağazalar ya da marketlerin alışveriş çekleri var" diyor.
13 ülkede 22 bine yakın çalışana istihdam sağlayan Şişecam, 2015 yılından bu yana esnek yan haklar sistemi uyguluyor. Şişecam Topluluğu İnsan Kaynakları ve Kurumsal İletişim Başkanı Şengül Demircan, şirketteki esnekyan hakların içinde kişinin kendi taleplerine göre esnetilebilen özel sağlık sigortası ve bireysel emekliliğin yer aldığını söylüyor. Demircan, "Çalışanlarımız ağırlıklı olarak sağlık sigortası paketlerini tercih ediyor" diye konuşuyor.
YENİ GEÇENLER DE VAR
3 bin 938 çalışanı bulunan Albaraka Türk, esnek yan hak modeline 2018'de geçti. Vitrin adı verilen uygulamada öncelikle çalışan ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla anket yapılıyor.
2018 yılında yapılan memnuniyet anketine göre, çalışanların yüzde 80'i esnek yan hak uygulamasına katıldı ve katılımcıların yüzde 84'ü bu programla yan haklardan memnuniyetinin arttığını ifade etti.
Koç Topluluğu'na bağlı Tat Gıda'nın yaklaşık bin 400 çalışanı bulunuyor. Şirket, Flextra isimli esnek yan haklar programını 2018 yılında devreye aldı. Bu programda bireysel emeklilik, Migros, Koçtaş, Gratis gibi mağazalardan hediye çeki,
Opet benzin kullanımı, Setur hediye çeki, Arçelik, Bilkom gibi markalardan teknoloji ve beyaz eşya ürünleri alımı, Divan otellerinde konaklama ve spa-bakım hizmetlerinden yararlanma olanağı, sağlık paketi/check-up gibi seçenekler sunuluyor.
Flextra esnek yan haklar programını 2018 yılında uygulamaya başladıklarını söyleyen Tat Gıda İK Direktörü Sertaç Erenmemişoğlu, çalışanların sisteme katılım oranının yüzde 70 olduğunu ifade ediyor.
MURAT ERGENE ERGENE CONSULTING GENEL MÜDÜRÜ
"İHTİYAÇLAR FARKLILAŞIYOR"
"Öncelikle esnek hakların çıkma sebebini iyi anlamak lazım. İhtiyaçlar ve çalışma koşulları farklılaşıyor.
Örneğin yeni mezun biri ile evli birinin, evli ve çocuksuz biri ile evli ve çocuklu birinin, 22 yaşındaki bir çalışan ile 50 yaşındaki bir çalışanın ihtiyaçları ya da hayattaki öncelikleri farklı.
O halde hepsine standart paket vermek yerine ihtiyaçları doğrultusunda esnek yan haklar temin edilebilir. Örneğin 22 yaşında biri daha fazla gezer ve tatil yapar diye ekstra olarak yazın erken çıkma izni verilebilirken, 45-50 yaşlarında çocuklu bir çalışana özel aile sigortası paketi daha cazip gelebilir.
Bu tip uygulamaları ilk başta oturtmak biraz zaman alabilir ama bir kez yerleşirse çalışan bağlılığı konusunda önemli bir ihtiyacı karşılamış olur."
