Esasında kapasite kullanım oranı sadece son iki yıldır değil, son beş yıldır yerinde sayıyor. Kapasite kullanımı 2011 yılından beri yüzde 75 dolayına demir atmış bulunuyor.
DR. ORHAN KARACA
[email protected]
Kapasite kullanım oranı 2007 yılından beri Merkez Bankası tarafından hesaplanıyor. 2007 yılında ortalama kapasite kullanım oranı yüzde 80,2’yi bulmuştu. Küresel krizin başladığı 2008’de yüzde 76,7’ye inen bu oran, bu krizin derinleştiği 2009 yılında ise yüzde 65,2’ye kadar gerileyip dibi bulmuştu.
Ekonominin tekrar hızlı büyüdüğü 2010 ve 2011 yıllarında ise kapasite kullanımı toparlanmış ve sırasıyla yüzde 72,6 ile yüzde 75,4 olarak gerçekleşmişti.
Kapasite kullanımındaki yatay seyir, son dört yıldır ekonomide gözlenen yavaş büyüme eğilimiyle uyumlu görünüyor. Ekonomideki yavaş büyüme işletmelerin kapasitelerini zorlamasına gerek bırakmazken, kapasitenin çok altına inilmesine de izin vermiyor.
Yapılan yeni yatırımlar aşırı bir kapasitenin ortaya çıkmasına imkan vermeyecek kadar zayıf kalıyor. Öte yandan talepteki artış da yeni kapasitenin kullanılmasına yetecek düzeyin altına inmiyor. Yani kapasite kullanımında bir denge kurulmuşa benziyor.
Ancak bu denge vasat bir kapasite kullanımına karşılık geliyor. Bu nedenle pek de arzu edilen bir şey değil. Canlı bir ekonomide kapasite kullanım oranının yüzde 80 dolayında olması gerekiyor.
