Sanayide vasat performansa geri döndük

Sanayi üretimi kasım ayında yıllık bazda yüzde 3,6 arttı. Sanayi üretimi kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artış gösterdi. Oysa ekim ayında yıllık artış yüzde 14,8’i bulmuştu. Çift haneli bu artıştan sonra yeniden vasat performansa geri döndük.

DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr

Esasında sanayi üretimde ekim ayında yaşanan çift haneli artışın geçici olduğu zaten belliydi. Çünkü bu artışta “bayram etkisi”nin büyük rolü vardı. 2014 yılında ekim ayına denk gelen Kurban Bayramı tatilinin 2015’te eylül ayına kayması, bu aydaki işgünü sayısını önceki yıla göre 2,5 gün artırmıştı.

İşgünü sayısındaki bu artış da sanayi üretimindeki yükselişi normalin çok üzerine çıkarmıştı. Nitekim takvim etkisinden arındırılmış veriler ekim ayındaki yıllık artışı çok daha düşük ve yüzde 4,7 olarak gösteriyor. Gözlemlerimize göre, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) takvim etkisinden arındırılmış verileri bayram etkisini tam olarak gidermese de epey törpülüyor.

Kasım ayında işgünü sayısı önceki yıldan sadece yarım gün fazlaydı. Bu nedenle bu aydaki üretim artışını sanayinin normal performansı olarak kabul edebiliriz. Bu artış ihracattaki ve iç talepteki durumla da daha uyumlu görünüyor. İhracatta gerileme yaşanırken ve iç talepteki zayıflık sürerken sanayide vasatın üzerinde bir performans yakalamak pek mümkün değil.

Geçici faktörlerle bazı aylarda yüksek artışlar yaşansa da hemen geri dönülüyor. Bu arada geçici faktörler bazen eylül ayında olduğu gibi büyük düşüşlere de yol açabiliyor. Doğru yorumlar yapabilmek için bu geçici faktörleri iyi analiz etmek gerekiyor.