DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) verilerine göre, ocak ayında 6 bin 275 şirket kuruldu. Geçen yılın aynı ayında 6 bin 894 şirket kurulmuştu. Buna göre şirket kuruluşları 2017 yılına yüzde 9'luk düşüşle başlamış durumda.
Şirket kuruluşlarında işler geçen yılın bahar aylarından beri kötü gidiyor. Şirket kuruluşları üç yılı aşkın (38 ay) aradan sonra ilk kez geçen yıl nisan ayında önceki yılki seviyesinin altında kalmıştı.
Önceleri ılımlı seviyede olan düşüş askeri darbe girişiminin yaşandığı temmuz ayında yüzde 34,1’e kadar çıkmıştı. Ekim ve kasım aylarında az da olsa artış yaşanınca işlerin toparlanmakta olduğu sanılmıştı ama aralık ayında düşüş geri döndü.
Ocak ayında yaşanan gerilemeyle birlikte ise bu düşüş yeni yıla da sarkmış oldu. Üstelik ocak ayında yaşanan düşüşün sınırlı kalmasında “takvim etkisi”nin de rolü var. Bu yıl ocak ayında geçen yıldan iki gün daha fazla işgünü vardı.
Aylık şirket kuruluşlarını işgünü sayısına bölerek basit bir düzeltme yaptığımızda, ocak ayındaki düşüşün gerçekte yüzde 16,6’yı bulduğu görülüyor.
Benzer düzeltmeyle aralık ayındaki düşüş ise yüzde 19,8 çıkıyor. Bu da ocak ayında şirketleşme eğiliminde aralık ayına göre önemli bir değişim olmadığı anlamına geliyor.
Şirket kuruluşları ekonomideki yatırım eğiliminin göstergelerinden biri olarak kabul ediliyor. Şirket kuruluşlarının yıllık bazda yüzde 24,2 düştüğü geçen yılın üçüncü çeyreğinde yatırımlar da reel olarak yüzde 0,6 gerilemişti.
Şirket kuruluşlarındaki düşüşün devam etmesi yatırım eğilimindeki zayıflığın da devam ettiği anlamına geliyor. Bu da ekonomideki büyüme açısından kötü bir sinyal oluşturuyor.
