Tarımsal üretimin önemine rağmen, tarımsal üreticilerin ve çiftçilerin gelirinin tarım dışı sektörlerle kıyaslandığında ortalama yüzde 40 daha düşük olduğu ifade ediliyor. Düşük kârlılık ve yüksek risklerse çiftçilerin tarım arazilerini terk etmesine, kırsaldan kentlere kitlesel göçlerin yaşanmasına sebep oluyor. Genel arz açısından bakıldığında, bu sorunlar gıda güvenliğini de doğrudan etkiliyor.
07 Ocak 2024 - 20 Ocak 2024 tarihli sayıdan
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO) verilerine göre, dünya üzerindeki yaklaşık beş milyar hektarlık tarım arazisi, global arazi yüzeyinin yüzde 38'ini kapsıyor.
Söz konusu arazinin yaklaşık üçte biri tarımsal üretim için geri kalan üçte ikisi ise hayvancılık endüstrisinde mera ve çayır olarak kullanılıyor. Öte yandan dünya nüfusunun katlanarak armasıyla birlikte gıda ihtiyacı da büyük hızla artıyor. Bu durum da sınırlı kaynaklar olan toprak ve su kullanımı konusundaki kaygıları da beraberinde getiriyor.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (UNDP) 2030 vizyonunda önemli bir yere sahip olan sürdürülebilir tarım, mevcut kaygıları ortadan kaldırmanın en önemli yolu.
Bu ise ancak tarım endüstrisinde teknolojiden güç alan, yenilikçi uygulamaların geliştirilmesiyle mümkün. İşte, tarımsal girişimciliğin önemi de bu noktada ortaya çıkıyor. Türkiye'de start up ekonomisinde tarımda teknolojiyi kullanarak verimliliği artıran girişimcilerin sayısı artıyor.
MERT DEMİREL / GÖRSENTAM KURUCUSU
“Türki Cumhuriyetlere açılacağız”
“Tarımsal işletmelere yapay zekâ destekli tahmin ve erken uyarı sistemi sunan bir girişimiz. Patentli G-AGRISTATION ürünümüz ile araziden toplanan iklim verileri ve tuzak görüntülerini derin öğrenme modelleri ile işliyoruz. Tarımsal hastalık zararlılarına karşı mücadele zamanını, mücadele zamanı geldiğinde hangi pestisiti kullanması gerektiğini web ve mobil üzerinden bildiriyoruz.
Sahada bulunan aktif 70 istasyonumuz ile 240 bin hektar alanda 240 kullanıcı ile hizmet veriyoruz. Şirketortağım’dan aldığımız tohum yatırım ile gelir modelimizi tamamen cihaz kiralama modeline dönüştürmeyi planlıyoruz. Bu sayede ürünü her kesimin kullanımı uygun hale getirmeyi hedefliyoruz. Hedefimiz Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan ve Türkmenistan bölgelerinde bayi ağları kurarak hizmet vermek.”
YÜZDE 97 SU VERİMLİLİĞİ
Örneğin Sabancı Arf girişimlerinden Uptech Labs Kurucu Ortağı Mert Kalaycı tarafından geliştirilen ultra performanslı akıllı LED aydınlatma ve hidroponik bitki yetiştirme sistemleri ile istenilen aroma ve kalitede iki kat daha az enerji harcayarak yüzde 97 su verimliliği ile zirai ilaç kullanmadan 12 ay boyunca bitki yetiştirme imkanı sunuyor.
Bu kapsamda 139 farklı türün aroma ve tat verisi bulunuyor. Sekiz ülkede kullanıcılarının bulunduğunu söyleyen Kalaycı, "Öncelikli olarak Kuzey Avrupa ve Körfez ülkelerinde M-Garden ürünleriyle yeni nesil dikey tarım tesisleri kuracağız. Mevcut seralarda verimlilik artırma amacıyla U-Pro destek aydınlatma sistemleri geliştireceğiz" diyor.
DİJİTAL PLATFORM KURDU
Keiretsu Forum Türkiye'nin yatırım yaptığı tarım start up'lardan Agrovi-sio'nun Kurucu Ortağı Emre Tunalı da uydu ve drone gözlemlerini kullanarak çiftçilere ve tarım işletmelerine veriye dayalı karar almalarında yardımcı olan dijital bir tarım platformu kurdu.
Çiftçilere ve tarım işletmelerine yüksek teknolojili tarımsal üretim araçlarını uygun maliyetlerle sağlayarak sürdürülebilir tarımı desteklemeyi hedefleyen platform, tarım alanlarını uydu ve drone görüntüleri kullanarak yıl boyunca gözlemliyor. Tunalı, "Agrovisio'da yarattığımız dijital tarım platformumuzdan 40 milyon hektarda kesintisiz olarak tarım alanlarını gözlemleyebiliyoruz. G
özlem yaptığımız ülkeler arasında Türkiye, Azerbeycan, Kıbrıs, Moldova, Sırbistan, İtalya ve İngiltere mevcut. Aldığımız yatırımla özellikle Avrupa pazarında daha aktif hale gelmeyi hedefliyoruz" diye konuşuyor.
ORGANİK TARIMA KATKI
BTM girişimlerinden Orbiba Robotics ise temiz tarım alanında katkı sunmak isteyen her birey için karşılanabilir, yapay zeka ile veri işleyen akıllı robot platformları üretmek üzere kuruldu. 2022 yılında İlker Bektaş tarafından kurulan Orbiba Robotics, özellikle organik tarım sektöründeki şirketlere veya çiftçilere hizmet sunuyor.
Bunlar arasında organik tarım uygulayıcıları, küçük, orta ve büyük ölçekli tarım işletmeleri bulunuyor. Bektaş, "Organik tarım teknolojilerindeki liderliğini pekiştirmeyi amaçlayan girişimimiz, farklı coğrafyalarda organik tarımda yerel ihtiyaçlara uygun çözümler sunmayı planlıyor.
Aynı zamanda, organik tarımı destekleyen uluslararası ortaklıklar kurarak yerel bilgi birikiminden faydalanmayı, yurtdışındaki yeni pazarlara giriş yaparak etkili bir büyüme stratejisi oluşturmayı hedefliyoruz" şeklinde konuşuyor.
TARIM MAKİNELERİ PAYLAŞIMI
Tarım makinelerinin paylaşımı konseptini oluşturan İzmirli çiftçi bir ailenin çocuğu Ne Ekersen Kurucu Ortağı Emre Taşkıran, bugün Türkiye genelinde birçok çiftçiye ulaşıyor. Çiftçiler, Ne Ekersen'in sunduğu çeşitli hizmetlerle tarımsal işlerini daha akıllıca yönetebiliyor, makineleri paylaşabiliyor ve birbirleriyle iletişim kurarak deneyimlerini paylaşabiliyorlar.
Çiftçiler platformdan, tarım makinelerini paylaşarak ekonomik açıdan daha sürdürülebilir bir tarım modeline geçiş yapabiliyor. Farmgy.com markasıyla Portekiz, İspanya, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkelerde faaliyete geçme planlarının bulunduğunu söyleyen Taşkıran, "Yurtdışındaki benzer platformlarla iş birliği yaparak, karşılıklı öğrenme ve deneyim paylaşımıyla küresel tarım topluluğuna katkıda bulunmayı amaçlıyoruz" diyor.
UNICORN OLMAYI HEDEFLİYOR
Move On, sürdürülebilir bir tarım için yapay zekâ tabanlı teknolojiler geliştiren çiftçi ve mühendislerden oluşan bir tarım girişimi. Tarımsal otonomi için sahada uç cihazlarla, bulutta ise tarım platformu ile hizmet veriyor. Türkiye'de ilk ve tek traktörler için yapay zekâ destekli otonom sürüş kitlerini tarım bulut platformu destekli geliştiren Move On, çiftçi ve bilgisayar yüksek mühendisi girişimci Ömer Faruk Koç tarafından kuruldu.
Koç, tarımsal otonomi pazarında önümüzdeki beş yıl içerisinde 1 milyar dolarlık pazara erişerek unicorn olmayı hedefliyor. 2024'te AB'de bir satış ofisi açarak ürün ve hizmetlerini globalleştirirken 2025 yılı içerisinde Türkiye'de bir üretim tesisi açmayı planladıklarını söyleyen Koç, "Uzun vadede ise Amerika pazarına ulaşmayı ve Türkiye'de geliştirdiğimiz derin teknoloji çözümlerimizi globalleş-tirmeyi planlıyoruz" diye konuşuyor.
SERA YETİŞTİRİCİLİĞİNE ÇÖZÜM
Hextech Green, iç mekân tarım teknolojisi ürünleri sektöründe faaliyet gösteriyor. Profesyonellik gerektiren serada bitki yetiştirme sistemlerinde, hataları ortadan kaldırmak için hazır çözümler sunuyor. Zirai bilgisi olmayan kişiler bile bu çözümler sayesinde dış iklimden zarar görmeden, tüketimin en yoğun olduğu şehir merkezlerinde, az kaynak kullanılarak, küçük alanlarda çok miktarda tarımsal gıda üretebiliyor.
Şirketin sunduğu teknoloji ile hızlandırılmış süreç makineler tarafından yönetiliyor, kimyasal kirliliği olmayan gıdalar üretiliyor. Yapay zeka yazılımı uygulamasını devreye alarak işletme ve yetiştiricilik kararları için daha etkin bir bilgi akışı sağlamayı başardıklarını söyleyen şirketin kurucu ortağı Bilge Akgün; Afrika, İran, Umman, Özbekistan, Irak ve Suudi Arabistan'ın yanı sıra AB ülkelerine de en kısa zamanda açılacaklarını belirtiyor.
FATMA AKTAŞ-ERHAN SANDAL / ESULAR KURUCU ORTAKLARI
“Akıllı sulamada liderlerden biriyiz”
"esular, tarım, su ve gübre yönetimi sektörlerini dijitalleştirerek, sürdürülebilir tarıma öncülük etmeyi amaçlayan bir yapay zeka destekli su ve enerji yönetim platformu.
Sensörlerimiz ve bu sensörleri yöneten yapay zeka destekli çözümlerimiz ile birlikte geniş tarım alanları, şehir içi park bahçe alanları ve endüstriyel tesisler ve sistemlerde sulamanın, su ve gübre yönetiminin ve su kaynaklı harcanan enerjinin optimizasyonunun daha verimli yapılması için altyapı sağlıyoruz. Bugün Türkiye'nin akıllı sulama sektöründeki liderlerinden biriyiz.
Bayi satış partner ağımızı Azerbaycan'da da başarıyla genişletmeye başladık. Bundan sonraki yol haritamızda Özbekistan, Kazakistan gibi Türki Cumhuriyetler var. sonrasında ise Romanya, Bulgaristan, Moldova, Fransa gibi ülkelere girmeyi planlıyoruz.”
