Tüketici Güven Endeksi’nin (TGE) değeri ağustos ayında 74,4 olarak gerçekleşti. Bu değer temmuz ayında 67 düzeyindeydi. Buna göre ağustos ayında TGE’de 7,4 puanlık artış yaşandı. TGE’de 100’ün altındaki değerler kötümser duruma işaret ediyor.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Dolayısıyla tüketici ekonominin geleceği konusunda hala umutsuz görünüyor. Ancak ağustos ayındaki artış bu endekste sık görülmeyen ölçüde yüksek ve sanki tüketici güveninde önemli bir toparlanma varmış gibi bir izlenim yaratıyor. 15 Temmuz’daki darbe girişimi sonrasında belirsizliğin bu kadar arttığı bir ortamda bunun nasıl olabildiği merak ediliyor.
Bunun tek açıklaması, TGE verilerinin derlendiği ankette bazı vatandaşların, vatanserlik duygularıyla hareket ederek, gerçekte olduğundan daha olumlu beyanda bulunmaları olabilir. Buna “vatanseverlik etkisi” diyebiliriz.
Normalde tüketici güvenindeki artış iç talepte toparlanma işaretidir. Ancak vatanserlik etkisiyle yaşanan yükselişi böyle yorumlamak pek doğru olmaz. Çünkü beyanda bulunmak bedava ama mevcut belirsizlik ortamında tüketicinin gerçekten harcamalarını arttırması kolay değil.
Tam tersine böyle dönemlerde tüketici genelde harcamalarını kısıp parasını elinde tutarak başına gelebileceklere karşı kendisini güvence altına almaya çalışır.
TGE verilerinin derlenmesi için düzenlenen anket her ayın ilk 15 gününde yapılıyor. Temmuz ayındaki TGE’de vatanseverlik etkisinin görülmemesi işte bundan kaynaklanıyor.
