Ekonominin giderek daraldığı günümüzde bacasız sanayii olarak adlandırılan ve ülkemize döviz girdisi sağlayan turizm sektörünün önemi daha da artmış durumda.
Ekonomist’in 11-24 Mayıs 2025 tarihli sayısından
2024’ü 62,3 milyon turist, 61,1 milyar dolar gelirle kapatan sektör, bu yıl da 65 milyon turist 64 milyar dolar gelir hedefiyle cari açığa merhem olmaya hazırlanıyor. İsrail-Filistin savaşı, Rusya-Ukrayna savaşı ve bölgemizdeki jeopolitik risklere rağmen Almanya, İngiltere ve Rusya gibi ana pazarlar başta olmak üzere rekor tazelenen bir yaz sezonu geçirilmesi bekleniyor. Sektör 2017-2024 döneminde turist sayısında yüzde 64, gelir artışında ise yüzde 95,5’lik bir artış yaşadı.
MEHMET NURİ ERSOY / T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI
Türkiye’nin ziyaretçi sayısında 2017’de dünyada sekizinci sıradan 2024’te dördüncü sıraya yükseldiğini açıklayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2025 turizm sezonunda geçen yıla göre ziyaretçi sayısında yüzde 4,4, gelirlerde yüzde 4,7 artış öngördüklerini ve 65 milyon ziyaretçi, 64 milyar dolar gelir hedeflendiğini kamu oyuna duyurmuştu. Son yıllarda giderek düşen kalış sürelerinin ilk çeyrek verilerine göre bu yıl yükselişe geçtiğini belirten Ersoy, bundan sonra ziyaretçi sayısı kadar nitelikli turiste de öncelik verileceğini vurguladı.
2024’te 6,7 milyon ile Rusya birinci, 6,6 milyon ile Almanya ikinci, 4,4 milyon ile Birleşik Krallık üçüncü, 3,3 milyon ile İran dördüncü ve 2,9 milyonla Bulgaristan beşinci sırada yer almıştı. 2025’in ilk çeyreğinde 2024’te 9,1 milyon olan turist sayısı Ramazan ayı etkisiyle 8,9 milyona gerilerken, Paskalya tatiline denk gelen nisanda bu açığın telafi edildiği 2025’in rekor tazeleme yılı olduğu kaydediliyor.
“BİRİNCİ LİGE YÜKSELDİK”
Akdeniz Çanağı’nın en popüler destinasyonlarından biri olan Türkiye, tarihi, doğal güzellikleri, modern tesisleri ve Türk misafirperverliği ile rakiplerine karşı avantaj sağlıyor. TGA’nın dünya çapında yaptığı tanıtımlar, THY’nin dünyanın dört bir yanından ülkemize olan uçuş ağları turizm sektörünün gelişimini destekliyor. Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı, Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, 2024’ün turizm sektörü açısından tüm zamanların en iyi yılı olduğunu hatırlatarak 2025 sezonunun en iyi sezonlardan biri olmasını beklediklerini söylüyor.
Turizmde geçmişte Mısır ile kıyaslanan Türkiye’nin günümüzde İspanya, İtalya, Fransa gibi ülkelerle kıyaslanır hale geldiğine dikkat çeken İşler, turizmde birinci lige çıktığımızı ve turistlerin vazgeçemediği bir destinasyon olduğunuzu vurguluyor. İşler, turizm sektöründe cirolar iyi gelse de baskılanan kurlar nedeniyle azalan kârlılığın turizmden kazanılan gelirin başka sektörlere gitmesini engellediğini belirtiyor.
Gıdanın giderek önem kazandığı günümüzde israfa neden olan “Her Şey Dahil” sistemine bir çözüm bulunması gerektiğini söyleyen İşler, şöyle devam ediyor: “Kurun baskılanması ve TL bazlı maliyetlerin giderek artması en büyük risk. Ancak kaçak alkol sorunu pimi çekilmiş bir bomba gibi. Alkoldeki yüksek vergiler nedeniyle bazı gruplar kaçak alkole yöneliyor. Bu konuda yaşanabilecek bir vaka turizme ciddi hasar verir. O nedenle kaçak alkolü engellemek için üretim kaynaklarının yok edilmesi gerekiyor. Bu konuda devletimizin ciddi tedbirler alması şart.”
KAAN KAVALOĞLU / AKTOB
ANTALYA’DA HEDEF 18 MİLYON TURİST
İşler, Kurban Bayramı’nın yüksek sezonun başlangıcı olan haziran ayına denk gelmesi, tatilin 9 güne çıkarılma beklentisiyle yerli ve yabancı turist ilgisinin birleşmesiyle yüzde 100’e ulaşan doluluklar beklediklerini vurguluyor. Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinin başında gelen Antalya’da, turizmciler 2025 sonuna kadar rekor turist sayısına ulaşmak için kolları sıvamış durumda. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu, 2024’te 17 milyon turist ağırlayan Antalya’nın bu yıl 18 milyon turist ağırlamayı hedeflediğini söylüyor.
2025 turizm sezonunda tek haneli büyüme hedeflendiğine dikkat çeken Kavaloğlu, Rusya ve Polanya’da yüzde 10, Almanya ve İngiltere pazarlarında yüzde 5-8 arası, Belçika, Hollanda, Romanya, Kazakistan pazarlarında yüzde 5’erlik büyüme beklediklerini vurguluyor.
Rusya-Ukrayna savaşının bitme ihtimalinin bile turizme olumlu yansıdığına dikkat çeken Kavaloğlu, sektörün önündeki tehditleri de şöyle sıralıyor: “Sabit kur politikası ve içeride giderek artan maliyetler bizi çok yoruyor rekabetçi olma özelliğimizi kaybedebiliriz. İstihdam konusunda da sıkıntılar bulunuyor. Nitelikli çalışan bulmakta zorlanıyoruz, Uzakdoğu ve Türk Cumhuriyetleri’nden çalışan getirmek zorunda kalıyoruz. İstihdamı 12 ay koruyabilmemiz için kış döneminde devlet desteği sağlanmasını bekliyoruz.”
KORHAN ALŞAN / ELA HOSPITALITY
FİYATLAR NE KADAR ARTTI?
Turizm sektörü konaklamalara bu yıl döviz bazında yüzde 4 ila 7 arasında değişen oranlarda zam yapmış durumda. 2024 yılı turizm verilerinin tüm zamanların en iyi verileri olduğuna dikkat çeken Ela Hospitality Turizm Koordinatörü Korhan Alşan, “2023’e oranla yaklaşık yüzde 9 büyüme ile 2024 rakamları 62,3 milyon turist ile 61,1 milyar dolar şeklinde revize oldu. Türkiye 2025’te bu büyüme trendini devam ettirecek güçte. Özellikle yaz-aile odaklı tatilde rakiplerine göre çok daha çekici bir ürün hizmet gamı sunmamız önemli avantaj” diyor.
Maliyet artışlarına paralel olarak fiyatlama yaptıklarını söyleyen Cornelia Diamond Golf & Resort Spa Genel Müdürü Zafer Alkaya, “Türkiye turizm sektörü, üstün hizmet kalitesiyle rakiplerinin bir adım önünde. Ancak artan maliyetler ve enflasyonun altında seyreden döviz kuru, sektörü zorluyor. Kalifiye personel konusu da sektörü zorluyor. Zorluklara rağmen sektör olarak verilen hedefleri tutturma adına gayretlerimiz sürüyor” diyor. Alkaya, Kurban Bayramı’ndan itibaren dolulukların maksimum seviyeye gelmesini de bekliyor.
TURİZMİN ÖNÜNDEKİ TEHDİT VE FIRSATLAR
- Sabit kur politikası ve TL bazında artan maliyetler rekabetçiliği tehdit ediyor.
- Nitelikli iş gücü açığı nedeniyle Uzakdoğu ve Türk Cumhuriyetleri’nden çalışan getiren sektör, istihdamı 12 ay koruyabilmek için kış döneminde devlet desteği bekliyor.
- Kaçak içki nedeniyle yaşanabilecek bir sorun turizme telafisi zor bir darbe vurabilir. Devletin kaçak içki imalathanelerini kapatması bekleniyor.
- Rusya ve Ukrayna savaşının bitme ihtimali bile turizme olumlu yansıyor.
- Yaşanabilecek yangınlar konusunda tedbir alınması gerekiyor.
