Eski parlak günlerine dönmeye hazırlanan turizme Rusya-Ukrayna savaşı gölge düşürdü. Turizmciler, olumsuz koşullara rağmen ana pazarlarda yaşanacak kayıpları Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail gibi alternatif ülkelerle telafi etmeye çalışacak.
20 Mart – 2 Nisan 2022 tarihli sayıdan
Covid-19 salgınında dibe vuran turizm sektörü, aşı çalışmalarıyla birlikte geçtiğimiz yıl toparlanma sürecine girmişti.
Kısıtlamaların kaldırılması, salgında bunalan insanların tatil yaparak ferahlama planlarıyla turizmciler, 2022 yılında turizmde zirve yılı olan 2019'daki 52 milyon turist ve 35 milyar dolarlık turizm geliri hedefine odaklanmıştı.
Ancak en önemli turizm pazarımız olan Rusya'nın, üçüncü büyük turizm pazarımız olan Ukrayna'yı işgal girişimi tüm moralleri ve planları bozdu.
Dünya turizmine gölge düşüren bu savaştan en büyük darbeyi Türk turizmi alacak. Çünkü bu yıl Rusya'dan 7 milyon, Ukrayna'dan 3- 3,5 milyon turistin ülkemize gelmesi bekleniyordu. Avrupa ülkelerinin Rusya'ya yaptırımları çerçevesinde uçuşların sekteye uğrayacak olması Rusya'da turizm hareketini olumsuz etkileyecek.
Almanya, İngiltere ve yakınlaşmanın başladığı Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve İsrail'in bu yılın yükselen pazarları olması bekleniyor. Ancak Rusya ambargolarına katılmayan Türkiye'nin Avrupalı turistler tarafından protesto edilmesinden endişe ediliyor.
YAPTIRIMLAR DA ZORA SOKTU
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, Rusya'ya yapılan yaptırımların uçuşları etkilediğini, havayolu şirketlerinin yaptırımlar nedeniyle uçuşlarını durdurmak zorunda kalmasının turizmin önündeki en büyük engel olduğunu vurguluyor.
Turizmde pazar çeşitliliğinin önemini vurgulayan Bağlıkaya, Avrupa ve BDT ülkeleri gibi ana pazarların yanı sıra Ortadoğu ve Balkanlar'a yoğunlaşmayı öneriyor.
Bağlıkaya, "Almanya, İngiltere, Hollanda, İsviçre, Belçika ve Fransa pazarlarında yükseliş beklentisi devam ediyor. Yapılan erken rezervasyonlardan bunu görmek mümkün. Polonya, Romanya, Moldova ve Litvanya gibi ülkeler de potansiyeli yüksek pazarlarımız" diyor.
Gürallar Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Harika Güral, sezon başında Rusya ve Ukrayna'dan alınan rezervasyonların fazla olmadığını ancak savaş etkisiyle düşüşler halinde kısa sürede telafi edilecek pazarlar olmadıklarını vurguluyor.
En kısa sürede savaşın bitmesi ve uçak yaptırımlarının geri çekilmesini dilediklerini belirten Güral, şunları söylüyor: "Uçaklara bir çözüm bulunması durumda yaklaşık 1,5 milyon Rus misafiri ağırlamak yaşadığımız bu ortamda güzel bir hedef olacaktır. Savaşın uzaması halinde bu iki önemli pazarı bu yıl tamamen unutmak zorunda kalacağız. Bu durumun önümüzdeki sezonlara da olumsuz yansımaları olacaktır."
TOPARLANMA BAŞLAMIŞTI
Cornelia Diamond Genel Müdürü Zafer Alkaya ise bu sezon beklentilerin yüksek olduğu Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın moralleri bozduğunu vurguluyor. Alkaya, bu pazarların alternatif pazarlarla telafisinin güç olduğunu belirtiyor.
Öte yandan pandemiye göre ciddi toparlanmanın başladığı Antalya'da 300-500 kişi arası medikal kongrelerle ilaç firmalarının etkinlik planlamaları başlamış duruma. Golf turizminde bu yıl 50-55 bin oyunun yakalanması planlanırken, Orta Avrupa, İngiltere açık ara önde.
Alkaya, şu bilgileri veriyor: "Ekonomileri düzelen Doğu Avrupa, Slovakya, Polonya'dan hareketlenme var. Özellikle çocuklu aileler her şey dahil konseptinde rahat ediyorlar. Futbol turizminde geçen yıl bin 500 takımı ağırladık. Bu yılki hedef ise bin 500 takımı aşmak.
Danimarka'dan takımların gelmesi gelecek sezon için umut verdi. 2022-2023 sezonunda Avrupalı marka takımları Antalya'ya getirmeye çalışıyoruz."
PAZARLARDA DURUM
Almanya'dan bu yıl 1,5-2 milyon, İngiltere'den 1 milyonu geçen oranda turist bekleniyor. İngiltere'de Ukrayna'nın Türkiye'ye çok yakın bir yer olduğu düşüncesi İngiliz turistlerin Türkiye'ye tercihini zorlaştırıyor. Ancak bu algıyı ortadan kaldıracak tanıtım yapılmasıyla bu yıl İngiltere pazarının Antalya'da kapasite artırabileceği vurgulanıyor.
TÜROFED Başkan Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu, turizmin önündeki en büyük sorunun uçuşlar olduğunu söylüyor. Bülbüloğlu, "Hava sahasının kapanmasıyla Moskova-Antalya arası uçuş süresi altı saate çıktı. Bu ekonomik değil. Rusya'da birçok havayolu da uçuşlarını durdurdu.
Operatörler uçamayacakları için şu an satış da yapmıyor, Rusya pazarı durdu" diyor. TUROFED eski Başkanı Osman Ayık da Rusya tarafında şu anda iptaller olmamakla birlikte uçuşlardaki sorunlar ve maliyetler artışları nedeniyle olası iptallere dikkat çekiyor.
ALMANYA'DAN TALEP YÜKSEK
Ukrayna'dan savaştan kaçanlardan Marmaris'e gelenler olduğunu belirten Bülbüloğlu, gelenlerin otellerde ücretsiz ağırlanacaklarını vurguluyor. Avrupa pazarlarında genel olarak savaş öncesine göre yaklaşık yüzde 30 gerileme olduğu hesaplanıyor.
Öte yandan Hollanda, İngiltere ve Almanya satışları beklenenden iyi gidiyor. Almanya'nın tüm ülkeleri kırmızı listeden çıkarması Türkiye için avantaj oldu çünkü aşı olmayanlar ve çocuklu aileler Türkiye'ye seyahat edebilecek.
Bentour CEO'su Deniz Uğur, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanacak kaybın yüzde 35'inin Almanya pazarından telafi edilebileceğini vurguluyor. Uğur, rezervasyonlarının geçen yıla göre yüzde 200 arttığını, 2019'a göre pazar ortalamasındaki artışın yüzde 20'lerde olduğunu söylüyor.
Uğur, "Rusya-Ukrayna krizi etkisiyle otellerde Alman pazarına daha fazla kontenjan açılacak, kaybı telafi etmeye çalışacağız. Müşterilerimiz de bizim gibi krizlere alıştı" diyor.
UÇUŞLAR NE OLACAK?
Rusya Tur Operatörleri Birliği'ne (ATOR) göre, yaptırımlar nedeniyle Rusya'ya hava sahasını kapatan ülkelerin turizm gelirlerinde büyük düşüş yaşanacak. 24 Şubat itibarıyla takip eden altı ay boyunca Rusya'dan yapılan düzenli uçuşlar dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre, bu dönemde Rusya'dan en çok uçuş yapılan ülkenin Türkiye olabileceği belirtiliyor.
ATOR, hava sahasını kapatmayan Türkiye'ye yaklaşık iki milyon Rus turistin gelebileceğini açıkladı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sebebiyle Rus uçaklarına Avrupa hava sahası kapatılsa da güney koridoru şu anda açık. THY rahatlıkla Moskova ve diğer kentlere sefer yapıyor.
Bir yaptırım kararı yok ancak asıl sorun Rus turisti ağırlıklı olarak Türkiye'ye getiren charter uçaklarına artık sigorta yapılmaması, tedarikçilerin yedek parça yardımını kesmesi. THY, üyesi olduğu Star Alliance sistemi ile Lufthansa'nın kurduğu bir sigorta havuzuna dahil, sigortalar da kasım ayında yenileniyor.
THY'nin turizm sezonu sonunda kadar sigorta sorunu yok. Charter seferlerle turist taşıyan çoğu Avrupalı şirketin ise eli kolu bağlı. Rus charter uçakları Türk bayrağına geçerek sorunu aşılabilir. Ancak sigorta ve leasing sorunları çözülmeden bunun yapılması da mümkün değil.
SEZONU KURTARABİLECEK ÜÇ GELİŞME
- Ana pazarlar olan Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın bitmesi.
- Rusya’ya yaptırımların kaldırılması ve charter uçuşlarının açılması.
- Doğu Avrupa, BAE, İsrail gibi ülkelerden turizm hareketinin artması.
