Bist 100
9078,97
-0,01%
Bist 100
Dolar/TL
32,3826
0,1423%
Dolar/TL
Euro/TL
35,0484
-0,1448%
Euro/TL
Euro/Dolar
1,0798
0,0635%
Euro/Dolar
Altın/Gram
2324,97
0,14%
Altın/Gram
Piyasaları
İncele
USD/TRY
Döviz Çevirici
TRY
USD
EUR
Hesapla

Patent sayısı yüzde 11 artınca ekonomi yüzde 1 büyüyor

23 Ağustos 2020 | 14:15
Son Güncellenme: 27 Ekim 2022 | 16:31
Patent sayısı yüzde 11 artınca ekonomi yüzde 1 büyüyor
Pandeminin ekonomide yarattığı tahribata karşı en önemli çözüm AR-GE yatırımlarını artırmaktan geçiyor. Patent başvurularındaki artışın doğrudan ekonomik büyümeye katkı sağladığını kaydeden Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, "Başvuru sayılarındaki yüzde 11'lik artış, ülke ekonomisinde yüzde 1'lik büyüme anlamına geliyor" diyor.

Aram Ekin Duran
eduran@ekonomist.com.tr

Küresel ekonomi Covid-19 pandemisinin olumsuz etkilerinden henüz kurtulabilmiş değil. Salgın süreci hem iş yapma biçimlerinde hem de üretimde pek çok geleneksel yöntemin rafa kaldırılmasına neden oluyor. Şirketler açısından yeni dönemde AR-GE'ye yapılacak yatırımların önemi daha da artmış durumda.

Özellikle tıp, gıda, ulaşım gibi sektörler AR-GE açısından büyük bir potansiyel taşıyor. Türkiye'nin önde gelen danışmanlık şirketlerinden Destek Patent'in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz ile şirketler için yeni dönemde AR-GE'nin önemini konuştuk. Sorularımız ve yanıtlarımız şöyle:

Kısaca şirketinizden bahsedebilir misiniz?

Destek Patent 37 yıl önce sınai haklar alanında hizmet vermek için kuruldu. Bu süreçte, tescil haklarının korunması konusunda vekillik ve danışmanlık hizmeti verirken, bir taraftan da ülkemizde sınai haklar bilincinin yerleşmesi ve sektöre ait bir sistemin kurulmasına dair birçok çalışmanın içinde etkin olarak yer aldık. Bugüne kadar ulusal ve uluslararası alanda 250 binden fazla marka, 45 binin üzerinde patent/ faydalı model, 320 bine yakın tasarıma danışmanlık ve vekillik hizmeti verdik.

Şirket olarak müşterilerinize ne gibi hizmetler veriyorsunuz?

Hizmetlerimizi dönemin ihtiyaçlarına göre çeşitlendiriyoruz. Değişime ayak uydurmanın çok önemli olduğuna inanıyoruz. Müşterilerimizin markalaşma yolculuğunda A'dan Z'ye tüm ihtiyaçlarına cevap vermek birinci önceliğimiz. Çapraz satış ve sinerji oluşturacak ürünlerin yanında, büyümemizi hızlandıracak fikri mülkiyet destek hizmetleri ve uzmanlaşmış teknolojilerle markalara destek oluyoruz. Özellikle alanlarında seçici potansiyel ve ortalamalarının üzerinde karlılık düzeyi sunabilen işletmeler veya fikri mülkiyet desteği ve diğer hizmetlerindeki hakim konumunu pekiştirebilen tamamlayıcı işletmelerle de iş ortaklığı yapıyoruz. Bu sebeple yurt dışındaki yatırımlarımızı sürdürmeye devam ediyoruz. Birincil odağımız dünya çapında organik bir büyüme.

Türkiye'de 2019 yılında ne kadarlık AR-GE harcaması yapıldı? 2020 yılında ne kadarlık artış bekleniyor?

2019 yılında AR-GE faaliyetleri için, merkezi yönetim bütçesi üzerinden gerçekleştirilen hesaplamalara göre bir önceki yıla oranla yüzde 14,6 artarak, 14 milyar 924 milyon TL harcama yapıldı. Bu sonuca göre 2019 yılı AR-GE faaliyetleri için gerçekleştirilen harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı yüzde 0,35 olarak gerçekleşti. Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini sonuçlara göre ise 2020 yılı merkezi yönetim bütçesinden AR-GE için tahsis edilen başlangıç ödeneği 14 milyar 307 milyon TL oldu.

AR-GE'ye yapılan yatırımların artırılması için ne gibi destekler veriliyor? Yeni destekler var mı gündemde?

AR- GE'ye yapılan yatırımların artırılmasına yönelik, TÜBİTAK ve KOSGEB destekleri veriliyor. En son temmuz ayında, "1501-Sanayi AR-GE" ve "1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç" Destek Programları 2020 yılı ikinci çağrıları açıldı. Ancak TÜBİTAK'ın yerli patent başvurularını destekleme uygulamasından vazgeçmiş olması, hem üniversitelerin hem de KOBİ'lerin yaptıkları AR-GE çalışmalarının patentle korunması konusunda kararsızlığa düşmelerine neden oldu. Ülkemizin AR-GE yatırımlarını artırıp, çıkan yenilikçi teknolojilerin patentlenmesi çok önemli. Patentlenmiş teknolojiler ve ticarileşmiş patentler sürdürebilir kalkınmanın temel taşlarını oluşturuyor.

AR-GE yatırımlarında öne çıkan sektörler hangileri oldu?

TÜİK verilerine göre, merkezi yönetim bütçesinden AR-GE harcamaları sosyoekonomik hedeflere göre [Bilimsel Programların ve Bütçelerin Analizi ve Karşılaştırılması Sınıflaması (NABS)] sınıflandırdığında, 2019 yılı için en çok harcama yüzde

43.6 ile genel bilgi gelişimi (Genel Üniversite Fonlarından finanse edilen) için yapıldı. Bunu yüzde 18,7 ile savunma, yüzde 10.6 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 7,1 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve yüzde 5,1 ile ulaşım, telekomünikasyon ve diğer altyapılar takip etti.

Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak 2020 yılı için yapılan tahmine göre; en çok ödenek yüzde 46,6 ile genel bilgi gelişimine (Genel Üniversite Fonlarından finanse edilen) ayrıldı. Bunu yüzde 20,8 ile savunma, yüzde 8,6 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 6,1 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve yüzde 4,7 ile eğitim takip etti.

Önümüzdeki dönemde desteklenecek sektörler hangileri olacak?

Pandemi sonrası özellikle pandemi esnasında olmazsa olmaz olan medıkal ve tıbbi cihazlar, gıda, tarım, ambalaj, ulaşım, lojistik, bilgisayar destekli teknoloji ve uygulamalar gibi sektörlerin ön plana çıkacağını öngörüyoruz.

Pandemi sonrasında AR-GE yatırım ve desteklerinde bir değişiklik oldu mu? Yeni döneme göre desteklerde değişiklik olacak mı?

Pandemi süreci şu an hala devam ediyor, Ama bu dönemde, yaşanan tecrübe özellikle iş birliklerini ön plana çıkardı diyebiliriz. Pandemi sonrasında, başta akademik kurumlarla olmak üzere çeşitli kuruluşlarla iş birlikleri üzerine kurulu bir AR-GE modelinin ön plana çıkacağını düşünüyorum.

Solunum cihazı, test kiti, aşı ve ilaç çalışmaları, böyle olağan üstü durumlarda işbirliği ve hızlı hareket edebilmenin ne kadar önemli olduğunu görmemizi sağladı. Bu çalışmalar ilgili bakanlıklar tarafından direk olarak koordine edilmekte ve desteklenmekte.

AR-GE'ye verilen devlet destekleri ile birlikte yatırım harcamalarındaki artış, patent başvuru sayısında da artış elde edilmesini sağlıyor. Patent başvurularındaki artış ise doğrudan ekonomik büyümeye katkı sağlıyor. Başvuru sayılarındaki yüzde 11'lik artış, ülke ekonomisinde yüzde 1'lik büyüme anlamına geliyor.

Şirketlerin özellikle dikkat etmesi gerekenler var mı bu süreçte?

Dünyada kayıtlı teknik bilginin yüzde 80'i patent dokümanlarında bulunuyor. AR-GE çalışmaları konusunda patent dokümanlarında faydalanılmadığı için her yıl 4 milyar dolar Amerika'yı yeniden keşfetmeye harcanıyor. Sanayiciler, AR-GE merkezleri ve üniversiteler yapacakları araştırmalarda başlangıç noktasını önce o sektörle ilgili 'hangi patentler var' aşamasında oluşturması gerekiyor. Bu konuda AR-GE merkezlerindeki personellerin patent dokümanlarını iyi okuması ve yorumlaması gerekir. Dolayısıyla AR- GE merkezlerinin donanımlı personele ihtiyacı bulunuyor.
“AR-GE’YE BÜTÇE AYIRAN KAZANIR”
“Şirketlerin dünya standardı olan cironun yüzde 3-4’lük kısmına yakın bir bedelin AR-GE bütçesi olarak ayrılması çok önemli. AR-GE’yi bir kültür haline getirecek iklimin oluşturulması gerekiyor. Bu bütçe ile bilançomuzun gayri maddi duran varlıklar kısmında yer alan marka-patent-tasarım-knowhow kavramlarına yatırım yapmamız şart. Yapılan AR-GE’nin çıktısı olacak olan marka-patent-tasarım çalışmaları sürdürülebilir rekabet ve yüksek kârlılıkları beraberinde getirecektir.”
0

  • ALTIN GRAM - TL 2324,97 0,14%
  • ALTIN ONS 2233,04 1,74%
  • BIST 100 9078,97 -0,01%
  • DOLAR/JAPON YENI 151,233 -0,095%
  • DOLAR/KANADA DOLARI 1,35443 0,02917%
  • DOLAR/RUS RUBLESI 92,4075 -0,347%
  • DOLAR/TURK LIRASI 32,3826 0,1423%
  • EURO/DOLAR 1,0798 0,0635%
  • EURO/TURK LIRASI 35,0484 -0,1448%
  • STERLIN/DOLAR 1,26418 0,14576%
Günün En Çok Okunanları
EKONOMİST YENİ SAYI
Ekonomist Dergisini takip etmek için abone olun.
ABONE OL