Fransızca pompon kelimesinden gelen ponpon Türk Dil Kurumu'na göre süs olarak kullanılan yuvarlak püskül anlamına geliyor. Ponponlar bugün modanın sevimli bir detayı olarak görülse de, aslında oldukça eski bir geçmişe sahip. Birçok kişi bu küçük süs toplarının sadece estetik amaçla kullanıldığını düşünür, ancak berelerin tepesindeki ponponlar yüzyıllardır ilginç roller üstlenmiş. İşte ponponla ilgili bilinenler:
1 Kökeni denizcilere mi uzanıyor?
Bazı kaynaklara göre ponponun kökeni, 18. yüzyılda Fransız denizcilere uzanıyor.
2 Ordulara da yayıldı
Aynı dönemde, Avrupa ordularında da ponponlu şapkalar yaygınlaşmıştı. Özellikle Macar süvarilerinde, İskoç Highland alaylarında, Fransa'da Napolyon süvarilerinin taktığı (şako) uzun başlıkların tepesinde büyük ponponlar bulunurdu. Bu ponponların rengi askerlerin rütbesini veya bağlı oldukları birliği belirtirdi.
İskoçya’da tepesi kırmızı “toorie” ponponla süslenen şapkalar milli simgelerden biri hâline geldi.
Bazı kaynaklara göre Roma Katolik din adamları biretta adı verilen şapkalarda, hangi işi yaptıklarını belirtmek için kullanmıştı.
3 Vikinglere mi dayanıyor?
Bazı kaynaklara göre ponponun tarihi, Fransız denizcilerden bile eskilere, Viking dönemine kadar gider. 1904 yılında İsveç’te bulunan bir Freyr heykelinin başlığında, tepesinde ponpona benzer bir kabarıklık tespit edilmiş. Bu bulgu, ponponun bilinen en eski kullanımının Viking Çağı’na (800-1066) uzandığını gösteriyor.
Fotoğraf: Fransa
4 Büyük Buhran Yılları
Bazı kaynaklara göre 1930’ların Büyük Buhran yıllarında, süsleme malzemeleri oldukça pahalı hale gelmişti. Bu dönemde insanlar, örgülerden artan ipleri değerlendirerek ponpon yapmaya başladılar. Böylece ponpon, ekonomik sıkıntıların ortasında yaratıcı bir süsleme aracı hâline geldi. Özellikle İskoçya’da, tepesinde kırmızı ponpon bulunan bereler moda oldu.
Bazı kaynaklara göre Büyük Buhran döneminde (1929–1939) İskoçya’da tepesinde “toorie” adı verilen parlak kırmızı ponpon bulunan gevşek bereler popüler hâle geldi. Püsküller veya taşlı süsler gibi pahalı aksesuarlarla karşılaştırıldığında, ponpon daha ekonomik bir süslemeydi; çünkü artan ipliklerden kolayca yapılabiliyordu.
Ponponun öne çıktığı iki Avrupa şapkasından daha bahsedilebilir: İskoç Balmoral şapkası ve Tam o’ Shanter şapkası.
Ponponun kullanım alanı zaman içinde moda endüstrisi ile beraber yayıldı. Büyük Buhran yıllarında başlayan popularite yıllar içinde artmış görünüyor.
