Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı yeni KDV uygulamaları kapsamında konutta ve arsalarda KDV oranında indirim yapıldı. Bu indirimin tüketiciye nasıl yansıyacağı merak konusu oldu. Yapılan KDV sadeleştirmesi net alanı 150 m2 üzerindeki daireler için bir indirim anlamına gelirken, 150 m2'ye kadar olan konutlar için %1'lik oran kentsel dönüşümde uygulanacak. KDV indirimi geniş konutlara ve villalara yarayacak...
Levent Gökmen Demirciler lgokmen@ekonomist.com.tr
Konut üretiminde artan maliyetler, arsa fiyatlarının yüksekliği, arzın talebi karşılayacak oranda olmaması gibi nedenlerle son dönemde konut fiyatları hızlı ti. Yeni düzenlemeye göre, konutların net alanının 150 metrekareye kadar olan kısmı için KDV oranı yüzde 8, 150 metrekarenin üzerindeki konutlarda, bu sınırı aşan kısım için yüzde 18 olarak belirlendi. Yapılan yeni düzenlemenin ev ve arsa fiyatlarında bir değişime sebep olup olmayacağı merak ediliyor. Konut fiyatlarının düşmesi için üretim maliyetlerinin düşmesi gerektiğine dikkat çeken uzmanlar KDV indirimi ile 160 metrekare ve üzeri konutlarda kısmı de olsa bir indirim olacağına vurgu yapıyorlar.
Örneğin, 1,5 milyon TL’lik 160 metrekare bir konut KDV indirimi öncesi 1 milyon 770 bin TL'ye alınırken, bu rakam 140 bin TL vergi avantajıyla 1 milyon 630 bin TL'ye düşecek. Peki bu düzenleme hangi konutları içeriyor?
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konuttaki KDV sadeleştirmesinin daha çok net alanı 150 m2 üzerindeki konutlar için etkili olacağını, geniş alanlı ve daha çok müstakil yapılarda bir indirim söz konusu olabileceğini söylüyor.
Maya, “Özelikle Pandemi sonrası geniş alanlı ve villa tarzı yapılaşmalara ilginin arttığını göz önüne aldığımızda bu tipler için olumlu olarak değerlendirilebilir. Özelikle Bodrum gibi son dönemde geniş alanlı müstakil villaların inşa edildiği bölgelere etkisinin olabileceğini değerlendiriyorum. Tabii şunu da unutmamak da fayda olur. Ülkemizdeki toplam konut stoğu içinde net alanı 150 m2 üzerindeki konutların ağırlığı daha azdır. Dolayısıyla konuttaki KDV sadeleştirmesinin fayda sağlayacağı stok miktarı toplam içinde daha az paya sahip olacaktır” yorumunu yaptı.
Yapılan KDV sadeleştirmesi net alanı 150 m2 üzerindeki daireler için bir indirim anlamına gelirken, 150 m2'ye kadar olan konutlar için %1'lik oran kentsel dönüşümde uygulanacak.
Maya, düzenleme konusunda şu bilgileri verdi:
“Konut teslimlerinde KDV konusu daha önce %1, %8 ve %18 gibi 3 farklı orana ve büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde olup olmamasına bir de arsa emlak rayiç değerinin ne olduğuna bağlı olarak değişmekte idi. Konutta KDV'nin sadeleştirilmesi anlamında %1 oranı sadece 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Binaların Dönüştürülmesi hakkındaki kanuna tabii olan kentsel dönüşüm projelerinde net alanı 150 metrekareye kadar olan konutlar için kaldığını anlıyoruz. Bu kanun kapsamında olsa dahi alan 150 m2'nin üzerine çıktığında 150 metrekarenin üzerindeki alan için %18 KDV söz konusu olacaktır. Diğer tüm konutlar için %8 ve %18 KDV söz konusu olacaktır. Dolayısıyla bu sadeleştirme ile net alanı 150 m2 üzerindeki daireler için bir indirim anlamına gelirken, 150 m2'ye kadar olan konutlar için %1'i yürürlükten kaldırılmıştır.”
Maya, arsa ve arazi teslimlerindeki KDV oranı %18'den %8'e indirildiğini de belirtti.
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, KDV yükünün azalmasının yeni projeleri tetikleyeceğini söylüyor.
KDV indiriminin pandemi ve çevremizde yaşanan savaşlar nedeniyle olumsuz etkilenen sektör için iyi bir haber olduğunu belirten Durbakayım, “Sektörümüzün uzun yıllardan beri gayrimenkullerde uygulanan KDV oranlarında beklediği iyileştirme haberi, sektörümüz için moral kaynağı olmuştur. Bu sayede üzerinde taşıdığı KDV finansman yükü azalan sektörümüz, KDV iadeleri için harcadığı zaman ve emeği asli işine yöneltebilecek” dedi.
Durbakayım, “Yıllardan beri Afet Riski Altındaki Alanlarda 150 m2 sınırını 1 m2 dahi aştığında yüzde 1 olan KDV oranının yüzde18 olarak uygulanması çok anlamsızdı. Sektörümüz, nihai tüketicinin yüzde18 KDV yükünün altına girmemesi için projelerdeki daire büyüklüğünün 150 m2‘yi geçmemesi için çok büyük uğraş veriyordu” yorumunu yaptı.
Yeni KDV düzenlemesiyle birlikte 150 m² altındaki daireler için arsa değerine göre uygulanan 3 kademeli KDV sisteminden, daire büyüklüğüne bağlı 2 kademeli KDV sistemi getirildi. Eski sistemde arsa değeri 1.000 TL’ye kadar olan projelerdeki 150 m²’den küçük dairelerin KDV’si yüzde 1; arsa değeri 1.000 – 2.000 TL arasında olan projelerdeki dairelerin KDV’si yüzde 8, arsa değeri 2.000 TL’nin üzerinde olan projelerdeki KDV oranı ise yüzde 18 idi. Riskli alanlarda (kentsel dönüşüm projelerinde) ise daire büyüklüğü 150m²’nin altındaki dairelerde yüzde 1 KDV uygulanırken, 150 m²’den büyük dairelerin tamamı için yüzde 18 KDV alınıyordu.
Düzenlemenin adil bir çözüm olduğunu belirten Durbakayım, şu bilgileri verdi:
“Yeni düzenleme ile birlikte Afet Riski Altındaki Alanlarda 150 m2’ye kadar olan dairelerdeki KDV oranının yüzde 1, bunun dışındakilerde yüzde 8 oldu. Her iki durumda da sadece 150 m2’yi aşan kısımlar için KDV’nin yüzde 18 olarak uygulanması son derece adil bir çözüm olmuştur. Diğer taraftan yüzde 18 KDV ödenerek alınan arazide geliştirilen projelerde, KDV’si yüzde1 olan gayrimenkul projeleri yapılabiliyordu. Bu da proje geliştirilmesinde büyük bir engel teşkil ediyordu. KDV oranının yüzde 8’e inmesi ile bu alanda da bir hareketlilik doğacaktır.”
Ticari gayrimenkullerde de KDV indirimi yapılması gerektiğini dile getiren Durbakayım, şunları söyledi:
“Sayın Reisicumhurumuzun, ticari gayrimenkullerde de yüzde 18 olan KDV oranını yüzde 8’e, gayrimenkul alım satım vergilerinin de yüzde 2’den yüzde 1’e indirilmesi yönünde değerlendirme yapmasını beklemekteyiz. Gerek KDV oranlarının inmesi, gerekse alım satım vergi oranlarının azaltılması ile kayıt dışılık azalacak, böylece devletin topladığı vergilerin matrahları artmış olacağından geliri de artacaktır. Gayrimenkul Sektörü olarak, haksız rekabetin önlenebilmesi için tüm işlemlerin gerçek bedeller ile kayıt dahilinde olmasını arzu ediyoruz.”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, konutta yaşanan KDV karmaşasının geride bırakılması ve kısmen vergi indiriminin sağlanmasıyla birlikte konut üretiminde öne çıkan arsa maliyetlerinin KDV üzerinden düşürülmesinin sektör açısından olumlu olduğunu söyledi.
Eren, “Sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkürlerimizi sunuyoruz. Konutun ardından kamu projelerinde artık taşınamaz hale gelen maliyetleri düşürecek adımların atılmasını bekliyoruz” dedi.
Kamu projeler için sözleşmelerin sonuna kadar uygulanacak dinamik fiyat farkı düzenlemesinin ve tasfiye hakkı tanınmasının gerekliliğini hatırlatan Eren, şunları söyledi:
“Mevcut şartlarda kamu projelerinin yürütülmesi imkânsız hale geldi. Salgının ardından şimdi de savaş kaynaklı ek maliyetler temel girdi maliyetlerine yansıyor. Kamu müteahhitlerine hiç başlamamış veya %50’den az ilerlenmiş işler için şartsız tasfiye hakkı tanınması zaruri hale gelmiştir. Hızla değişen şartlar nedeniyle de dinamik bir formül içerecek yeni bir fiyat farkı düzenlemesi çıkarılmalıdır.”
Konut üretiminde artan maliyetler, arsa fiyatlarının yüksekliği, arzın talebi karşılayacak oranda olmaması gibi nedenlerle son dönemde konut fiyatları hızlı ti. Yeni düzenlemeye göre, konutların net alanının 150 metrekareye kadar olan kısmı için KDV oranı yüzde 8, 150 metrekarenin üzerindeki konutlarda, bu sınırı aşan kısım için yüzde 18 olarak belirlendi. Yapılan yeni düzenlemenin ev ve arsa fiyatlarında bir değişime sebep olup olmayacağı merak ediliyor. Konut fiyatlarının düşmesi için üretim maliyetlerinin düşmesi gerektiğine dikkat çeken uzmanlar KDV indirimi ile 160 metrekare ve üzeri konutlarda kısmı de olsa bir indirim olacağına vurgu yapıyorlar.
Örneğin, 1,5 milyon TL’lik 160 metrekare bir konut KDV indirimi öncesi 1 milyon 770 bin TL'ye alınırken, bu rakam 140 bin TL vergi avantajıyla 1 milyon 630 bin TL'ye düşecek. Peki bu düzenleme hangi konutları içeriyor?
GENİŞ ALANLI MÜSTAKİL YAPILARA YARAYACAK
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konuttaki KDV sadeleştirmesinin daha çok net alanı 150 m2 üzerindeki konutlar için etkili olacağını, geniş alanlı ve daha çok müstakil yapılarda bir indirim söz konusu olabileceğini söylüyor.
Maya, “Özelikle Pandemi sonrası geniş alanlı ve villa tarzı yapılaşmalara ilginin arttığını göz önüne aldığımızda bu tipler için olumlu olarak değerlendirilebilir. Özelikle Bodrum gibi son dönemde geniş alanlı müstakil villaların inşa edildiği bölgelere etkisinin olabileceğini değerlendiriyorum. Tabii şunu da unutmamak da fayda olur. Ülkemizdeki toplam konut stoğu içinde net alanı 150 m2 üzerindeki konutların ağırlığı daha azdır. Dolayısıyla konuttaki KDV sadeleştirmesinin fayda sağlayacağı stok miktarı toplam içinde daha az paya sahip olacaktır” yorumunu yaptı.
150 M2 ÜZERİNE İNDİRİM GELDİ, 150 M2’NİN ALTININ %1’LİK ORANI YÜRÜRLÜKTEN KALKTI!
Yapılan KDV sadeleştirmesi net alanı 150 m2 üzerindeki daireler için bir indirim anlamına gelirken, 150 m2'ye kadar olan konutlar için %1'lik oran kentsel dönüşümde uygulanacak.
Maya, düzenleme konusunda şu bilgileri verdi:
“Konut teslimlerinde KDV konusu daha önce %1, %8 ve %18 gibi 3 farklı orana ve büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde olup olmamasına bir de arsa emlak rayiç değerinin ne olduğuna bağlı olarak değişmekte idi. Konutta KDV'nin sadeleştirilmesi anlamında %1 oranı sadece 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Binaların Dönüştürülmesi hakkındaki kanuna tabii olan kentsel dönüşüm projelerinde net alanı 150 metrekareye kadar olan konutlar için kaldığını anlıyoruz. Bu kanun kapsamında olsa dahi alan 150 m2'nin üzerine çıktığında 150 metrekarenin üzerindeki alan için %18 KDV söz konusu olacaktır. Diğer tüm konutlar için %8 ve %18 KDV söz konusu olacaktır. Dolayısıyla bu sadeleştirme ile net alanı 150 m2 üzerindeki daireler için bir indirim anlamına gelirken, 150 m2'ye kadar olan konutlar için %1'i yürürlükten kaldırılmıştır.”
Maya, arsa ve arazi teslimlerindeki KDV oranı %18'den %8'e indirildiğini de belirtti.
YENİ PROJELERİ TETİKLER
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, KDV yükünün azalmasının yeni projeleri tetikleyeceğini söylüyor.
KDV indiriminin pandemi ve çevremizde yaşanan savaşlar nedeniyle olumsuz etkilenen sektör için iyi bir haber olduğunu belirten Durbakayım, “Sektörümüzün uzun yıllardan beri gayrimenkullerde uygulanan KDV oranlarında beklediği iyileştirme haberi, sektörümüz için moral kaynağı olmuştur. Bu sayede üzerinde taşıdığı KDV finansman yükü azalan sektörümüz, KDV iadeleri için harcadığı zaman ve emeği asli işine yöneltebilecek” dedi.
Durbakayım, “Yıllardan beri Afet Riski Altındaki Alanlarda 150 m2 sınırını 1 m2 dahi aştığında yüzde 1 olan KDV oranının yüzde18 olarak uygulanması çok anlamsızdı. Sektörümüz, nihai tüketicinin yüzde18 KDV yükünün altına girmemesi için projelerdeki daire büyüklüğünün 150 m2‘yi geçmemesi için çok büyük uğraş veriyordu” yorumunu yaptı.
ÜÇ KADEMELİ SİSTEM
Yeni KDV düzenlemesiyle birlikte 150 m² altındaki daireler için arsa değerine göre uygulanan 3 kademeli KDV sisteminden, daire büyüklüğüne bağlı 2 kademeli KDV sistemi getirildi. Eski sistemde arsa değeri 1.000 TL’ye kadar olan projelerdeki 150 m²’den küçük dairelerin KDV’si yüzde 1; arsa değeri 1.000 – 2.000 TL arasında olan projelerdeki dairelerin KDV’si yüzde 8, arsa değeri 2.000 TL’nin üzerinde olan projelerdeki KDV oranı ise yüzde 18 idi. Riskli alanlarda (kentsel dönüşüm projelerinde) ise daire büyüklüğü 150m²’nin altındaki dairelerde yüzde 1 KDV uygulanırken, 150 m²’den büyük dairelerin tamamı için yüzde 18 KDV alınıyordu.
Düzenlemenin adil bir çözüm olduğunu belirten Durbakayım, şu bilgileri verdi:
“Yeni düzenleme ile birlikte Afet Riski Altındaki Alanlarda 150 m2’ye kadar olan dairelerdeki KDV oranının yüzde 1, bunun dışındakilerde yüzde 8 oldu. Her iki durumda da sadece 150 m2’yi aşan kısımlar için KDV’nin yüzde 18 olarak uygulanması son derece adil bir çözüm olmuştur. Diğer taraftan yüzde 18 KDV ödenerek alınan arazide geliştirilen projelerde, KDV’si yüzde1 olan gayrimenkul projeleri yapılabiliyordu. Bu da proje geliştirilmesinde büyük bir engel teşkil ediyordu. KDV oranının yüzde 8’e inmesi ile bu alanda da bir hareketlilik doğacaktır.”
TİCARİ GAYRİMENKUL İÇİN DE İNDİRİM İSTENİYOR
Ticari gayrimenkullerde de KDV indirimi yapılması gerektiğini dile getiren Durbakayım, şunları söyledi:
“Sayın Reisicumhurumuzun, ticari gayrimenkullerde de yüzde 18 olan KDV oranını yüzde 8’e, gayrimenkul alım satım vergilerinin de yüzde 2’den yüzde 1’e indirilmesi yönünde değerlendirme yapmasını beklemekteyiz. Gerek KDV oranlarının inmesi, gerekse alım satım vergi oranlarının azaltılması ile kayıt dışılık azalacak, böylece devletin topladığı vergilerin matrahları artmış olacağından geliri de artacaktır. Gayrimenkul Sektörü olarak, haksız rekabetin önlenebilmesi için tüm işlemlerin gerçek bedeller ile kayıt dahilinde olmasını arzu ediyoruz.”
KAMU PROJELERİ DÜZENLEME BEKLİYOR
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, konutta yaşanan KDV karmaşasının geride bırakılması ve kısmen vergi indiriminin sağlanmasıyla birlikte konut üretiminde öne çıkan arsa maliyetlerinin KDV üzerinden düşürülmesinin sektör açısından olumlu olduğunu söyledi.
Eren, “Sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkürlerimizi sunuyoruz. Konutun ardından kamu projelerinde artık taşınamaz hale gelen maliyetleri düşürecek adımların atılmasını bekliyoruz” dedi.
Kamu projeler için sözleşmelerin sonuna kadar uygulanacak dinamik fiyat farkı düzenlemesinin ve tasfiye hakkı tanınmasının gerekliliğini hatırlatan Eren, şunları söyledi:
“Mevcut şartlarda kamu projelerinin yürütülmesi imkânsız hale geldi. Salgının ardından şimdi de savaş kaynaklı ek maliyetler temel girdi maliyetlerine yansıyor. Kamu müteahhitlerine hiç başlamamış veya %50’den az ilerlenmiş işler için şartsız tasfiye hakkı tanınması zaruri hale gelmiştir. Hızla değişen şartlar nedeniyle de dinamik bir formül içerecek yeni bir fiyat farkı düzenlemesi çıkarılmalıdır.”
