MALİ MÜŞAVİRİ İLE İLİŞKİSİ!
KOBİ’ler şirket olarak kurulduklarında ilk karşılaştıkları meslek mensubu mali müşavirleridir. Bu mali müşavir ile şirketin kuruluşu, sözleşmelerin imzalanması ve çalışmaya başlamasını takiben faaliyetleri devam ettiği sürece birlikte çalışacaklardır.
Volkan Demir Galatasaray Üniversitesi İİBF,
İşletme Bölümü, Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
vdemir@gsu.edu.tr
KOBİ patronları ve yöneticileri; mali müşavirleri ile ilişkilerini belirlerken önceliği hizmet ücreti yerine meslek mensubunun sağlayacağı kaliteli hizmete vermeleri gerekmektedir. Çünkü yapılacak yanlışlıklar veya eksiklikler ileride şirkete daha fazla maliyet olarak dönebilmektedir.
Sadece ücret odaklı mali müşavir seçimi; ileride ödenecek vergi ve SGK cezaları, kötü banka ilişkileri gibi sonuçlar doğurabilmektedir. KOBİ’ler mali müşavirlerini; vergi ve SGK işlemlerini yürüten meslek mensubu olarak görmek yerine; belirli dönemlerde toplanıp finansal durumlarını görüştükleri, vergi planlamalarını yaptıkları ve şirket ile ilgili stratejileri belirlemelerinde hizmet alacakları kişi ve kuruluşlar olarak görmelidirler.
KAYITDIŞINA YÖNELME!
KOBİ’ler kurulduklarında; personel ücretlerini tam göstermeyerek, belgesiz alış veya satışa yönelerek veya başkaca yollarla kayıtdışına yönelebilmektedirler. Aslında iyi analiz edildiğinde kısa sürede büyük riskler alınarak yapılan bu yöneliş, orta vadede işletmeye köklü ve çözülmesi zor sorunlar olarak geri dönebilmektedir.
Bu nedenle işletmeler daha yeni kuruluş aşamalarında vergi kanunlarının kendilerine tanıdığı avantajlar dışında başka arayışlara girmemeli ve işletmelerini finansal olarak şeffaf bir şekilde yönetmelidirler.
İŞLETME SERMAYESİNİ NEGATİFE ÇEVİREN ALIŞ VE SATIŞ POLİTİKALARI!
Yeni kurulan KOBİ’ler pazarda kendilerine yer edinmek, daha fazla satış yapmak adına, alış ve satış politikalarını zaman zaman dengelemekte zorluk çekmektedirler.
Satışta vade uzatımları, taksit seçenekleri ve iskonto politikaları; alış şartları ile dengeli olmadığı sürece işletmenin sürdürülebilirliği tehlikeye girebilmektedir. Bu durum; kârlı ama parasız KOBİ’ler yaratmaktadır. Bazı durumlarda işletmeler “satarak batmaktadırlar”. Sattıkça batan işletme hesabını bilmeyen işletmedir.
İŞLETME SERMAYESİNİ İŞLETMEDEN ÇIKARMA!
Muhasebedeki kişilik kavramı burada ön plana çıkmaktadır. KOBİ patronları, kurdukları şirketin elde ettiği nakitlerle kendi kişisel yatırımlarını finanse edebilmektedir. Böylece hem şirketin işletme sermayesi işletmeden çekilmekte hem de şirketin borçlarına karşı güvence ortadan kalkmaktadır.
Bu durum piyasada meydana gelebilecek ufak bir krizde şirketin iflasına kadar gidebilmektedir. Çünkü para genellikle gayrimenkul gibi likit olmayan kişisel varlıklara bağlandığından bu varlıkların değerinde ve anında paraya çevrilmesi zor olabilmektedir.
ÖZKAYNAĞIN DEVAMLI ZAYIF OLMASI!
Özkaynağın güçlü olması şirketin faaliyetlerini yabancı kaynak finansmanı yapmadan ya da daha az gereksinim duyarak devam ettirebilmesini sağlar. Ayrıca özkaynaklar; bankalar, satıcılar ve üçüncü kişi alacaklılar nezdinde güvence teşkil etmektedir.
Özkaynağı güçlü olan işletmeler daha az fona gereksinim duyacağından finansman giderlerinden de o ölçüde kaçınacaklar ve bu durum da beraberinde kârlılık artışı olarak finansal tablolara yansıyacaktır.
ÖZKAYNAK/BORÇ DENGESİNİ KURAMAMA!
Şirketler genellikle borçlanma ve özkaynak arasındaki dengeyi kurmakta zorlanmaktadırlar. Aslından hangi durumun işletmelere daha fazla avantaj getireceği her işletme için değişebilmekte veya farklı riskleri beraberinde getirebilmektedir. İşletme finansman yapısını ağırlıklı olarak borç üzerinde kurduğu taktirde bu borç için katlandığı finansman giderlerini vergi kaldıracı olarak
kullanabilmektedir. Ancak böyle bir durum devamlılık arz ettiğinde işletmenin borç sarmalına girme olasılığı artmakta, kredi ve finansman olanakları, limitler gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Finansman yapısı özkaynak üzerine kurulduğunda, işletmeye kredi itibarı ve bununla birlikte birçok avantajı da beraberinde getirecektir. Ancak özkaynağı sağlayan ortakların da en az alternatif maliyetleri kadar özkaynak karlılığı beklentisi olabileceği de göz ardı edilmemelidir.
BÜTÇE YAP(A)MAMA!
Genellikle bütçenin sadece büyük işletmeler tarafından yapıldığına dair yanlış bir algı söz konusudur. Halbuki bütçe işletmenin satışından tahsilatına kadar tüm faaliyetlerinin en az bir yıl için planlanması ve sistematik olarak izlenmesi sürecidir.
Bu nedenle de işletme büyüklüklerine bakılmaksızın bütçe yapılmasında işletme yönetimi için birçok fayda vardır. Bunların başında vergi planlaması, nakit planlaması gibi konular gelmektedir.
MALİYETLERİNİ HESAPLAYAMAMA!
KOBİ’ler maliyetlerini hesaplayabilme konusunda bazen yeteri kadar özen göstermemektedir. Özellikle hizmet ve mamul üreten KOBİ’lerde maliyetlerin hesaplanması dinamik bir süreç gerektirmektedir.
İşletme yönetimi bu dinamikliğin farkına varmazsa maliyetler yönetilemez aşamaya gelmektedir. KOBİ’lerini maliyetlerini azaltabilmeleri için;
- Maliyetlerini tanımaları,
- Maliyetlerini hesaplamaları,
- Maliyetlerini yönetmeleri gerekmektedir.
YANLIŞ İNSAN (KAYNAĞI) POLİTİKASI!
KOBİ’ler tanımları itibariyle yeni kurulduklarında az sayıda işçi çalıştıran işletmelerdir. Faaliyetlerine başlarken az sayıdaki işçi ile güvene ve kişisel iletişime dayalı bir insan politikası yürütülürken; işletme büyüdüğünde bu durum içinden çıkılamaz bir hal almaktadır.
Bu nedenle KOBİ’lerin daha ilk işçilerini çalıştırmaya başladıklarında; personel özlük dosyası hazırlamaları, ücret politikası belirlemeleri, izin, fazla mesai ve diğer yasal hakları konusunda sosyal güvenlik mevzuatına ve iş hukukuna uygun olarak hareket etmeleri KOBİ’leri gelecekteki ceza ve hukuki davalardan koruyacaktır.
Ayrıca artık, çalışana insan kaynağı yerine “insan” olarak ya da “yetenek” olarak yaklaşılması gerekmektedir. Kitaplarda sayfalarca yazan, “odağında insan” olmayan, şirketlerin de büyük maliyetlerle hazırladıkları insan kaynakları politikalarının başarılı olma şansı yoktur.
Her çalışan bir yetenek her yetenek de ayrı bir değerdir. Girişimcilere ve KOBi’lere; odaklarına insanı almalarını, hesaplarını iyi yapmalarını ve iyi bir mali müşavir ile çalışmalarını öneririm.
