Emtia piyasası yükseliş eğilimini geçen hafta da devam ettirdi. Enflasyon ve resesyon ikilemi, önemli merkez bankalarına ilişkin politik belirsizlikler ve yetkililerden gelen "şahin" söylemlere karşın emtia piyasasında talep tarafı geçen hafta güçlü kaldı.
ABD Merkez Bankası (Fed) politika faizini yüzde 5,00-5,25 seviyesinde bıraktı. Fed, 10 toplantıdır aralıksız devam eden faiz artışlarına çarşamba günü itibarıyla ara verdi. Fed'den yapılan açıklamada, son göstergelerin ekonomik aktivitenin ılımlı bir hızda büyümesini sürdürdüğüne işaret ettiği belirtildi.
Fed Başkanı Jerome Powell, toplantı sonrası yaptığı sözle yönlendirmede, neredeyse tüm Fed yetkililerinin, enflasyonu zamanla yüzde 2'ye düşürmek için bu yıl bazı ek faiz artışlarının uygun olacağını düşündüğünü ifade etti.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), geçen hafta 3 temel politika faizini 25 baz puan artırdı. Yüksek enflasyonla mücadele kapsamında faiz oranlarını art arda 8. kez yükselten ECB, faiz artırımlarına gelecek dönemde de devam edeceğinin sinyalini verdi.
ECB Başkanı Christine Lagarde, toplantı sonrası yaptığı açıklamada Avro Bölgesi'nde fiyat baskılarının yüksek kalmaya devam ettiğini ve enflasyonla mücadele için parasal sıkılaştırmaya ara vermeyeceklerini söyledi.
Geçen hafta Çin'deki parasal teşvik ve dolara olan talebin azalması, emtia piyasasındaki yukarı yönlü hareketlerin ana sebepleri arasında yer aldı.
Çin Merkez Bankası (PBoC), 7 gün vadeli ters repo operasyonunda faiz oranını yüzde 1,90'a çekti. Böylece Banka, kısa vadeli borç verme faiz oranını Ağustos 2022'den bu yana ilk kez düşürmüş oldu.
PBoC ayrıca, 1 yıllık kredi faizini 10 baz puan düşürerek yüzde 2,65'e indirirken, fonlama miktarını da artırdı. Öte yandan, bugün ülkede açıklanan verilere göre, sanayi üretimi yıllık yüzde 3,5, perakende satışlar da yüzde 12,7 arttı.
Banka'nın tarım sektörüne yönelik orta ve uzun vadeli kredi desteğini artıracağına yönelik haber akışı da takip edildi.
Ultra gevşek para politikasında bir değişikliğe gitmeyen Japonya Merkez Bankası da (BoJ) emtia piyasasındaki yükselişlere katkıda bulundu. Banka, politika faizini değiştirmeyerek eski yüzde 0,1'de, getiri eğrisi hedef aralığını da artı/eksi yüzde 0,5 düzeyinde korudu.
Söz konusu kararı oy birliğiyle alan BoJ, sınırsız miktarda devlet tahvili ve yıllık 12 trilyon yen borsa yatırım fonları (ETF) ile yıllık 180 milyar yen Japon gayrimenkul yatırım fonları (J-REIT) alımına devam edeceğini duyurdu.
Bu hafta açıklanacak İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) faiz kararı ve Fed Başkanı Powell'ın açıklamalarının da emtia piyasaları üzerinde etkili olması bekleniyor.
Arz endişeleriyle paladyum fiyatları yükseldi
Geçen hafta altın yüzde 0,2, gümüş yüzde 0,4 ve platin yüzde 2,6 değer kaybederken, paladyum yüzde 6,7 değer kazandı.
Fed Başkanı Powell'ın para politikası toplantısının ardından yaptığı açıklamada, "neredeyse tüm Fed yetkililerinin, enflasyonu zamanla yüzde 2'ye düşürmek için bu yıl bazı ek faiz artışlarının uygun olacağını" düşündüğünü dile getirmesi, değerli metalleri baskılayan unsurlardan biri oldu.
Rusya'nın Londra Metal Borsası tarafından yasaklara maruz kalacağı endişeleri, kısa vadeli arz endişeleri ve Güney Afrika'daki tedarik sıkıntılarıyla paladyumda bir toparlanma görüldü. Emtia piyasasında resesyon endişelerinin en fazla etkilediği ürünlerden bir tanesi olan paladyumda, kısa vadeli bir toparlanma olsa da devam eden resesyon endişelerinin fiyatları etkileyebileceği belirtildi.
Gümüşün haftalık bazda değer kaybetmesine karşın ay başına göre yüzde 3 civarında kazanç sağladığını ifade eden analistler, "Paladyumda yükseliş eğiliminin sürekli olabilmesi için de erken olabilir." ifadesini kullandı.
Bu arada, geçen hafta 24 doların üstüne çıkan gümüşün 25-26 dolar seviyelerini görebileceği tahmin ediliyor.
Nikel piyasasındaki yükseliş
Baz metallere bakıldığında, geçen hafta bakır yüzde 3, kurşun yüzde 6,2, alüminyum yüzde 0,2, nikel yüzde 9,5 ve çinko yüzde 3,1 artış kaydetti.
Çin'deki faiz indirimleri özellikle nikel piyasasındaki yükselişleri tetikledi.
İsveçli maden şirketi Boliden'in İrlanda'daki çinko madenindeki üretimi "sürdürülemez mali kayıplar" nedeniyle gelecek ay içinde durduracağına ilişkin haberlerle çinko fiyatları geçen hafta yükseldi.
Enerji emtialarında da pozitif bir seyir izlendi.
Geçen haftayı Brent petrol yüzde 1,8, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz ise yüzde 16,2 yükselişle tamamladı.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi, ABD'deki ticari ham petrol stoklarının bir önceki hafta yaklaşık 7 milyon 900 bin varil artarak 467 milyon 100 bin varile yükseldiğini bildirdi. Piyasa beklentisi stokların 1 milyon 291 bin varil azalacağı yönündeydi.
Kanada'da orman yangınlarının tekrar artması da petrol ve doğal gaz üretimine ilişkin endişelerin öne çıkmasına neden oldu.
Buğday ve mısırda sert yükselişler görüldü
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 11,3 ve mısır yüzde 12,7 artarken, soya fasulyesi yüzde 3,2 ve pirinç yüzde 6,5 değer kaybetti.
Intercontinental Exchange'de (ICE) pamuk yüzde 2,1 ve kahve yüzde 3,2 azalış kaydederken, şeker yüzde 2,4 ve kakao yüzde 1,9 değer kazandı.
Kakao, 3.271 dolarla Aralık 2015'ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Uluslararası Hububat Komisyonu'nun (IGC) raporuna göre, dünya buğday üretim tahminleri, önceki aya kıyasla 4 milyon ton azalarak 783 milyon ton seviyesinde gerçekleşirken, dönem sonu stok tahmini de önceki aya göre 6 milyon ton düşerek 271 milyon ton oldu.
Öte yandan, ABD'de haftalık mısır ihracatı, önceki haftaya göre azalarak 1,24 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Meksika ve Çin, en büyük alımı gerçekleştiren ülkeler oldu.
Mısır, biyodizel üretimi için kullanılan ham maddelerden biri olması sebebiyle mısır fiyatları, petrol fiyatlarındaki belirgin artışın ardından yukarı yönlü ivme kazandı.
Kahve
Kahvede Fitch Solutions'un 2022-2023 sezonunda 7 milyon torba üretim fazlası beklemesi ve ABD Tarım Bakanlığı'nın da 2022-2023 sezonunda 8 milyon torba üretim fazlası olacağını tahmin etmesi, kahve fiyatlarının düşüş eğiliminde hareket etmesine neden oldu.
El Nino hava olayına ilişkin endişeler tarım emtialarını yukarı yönlü etkilemesine karşın resesyon endişelerinin etkileri de geçen hafta görüldü.
Brezilya realinin dolara karşı değer kazanmasıyla şeker piyasasında yükselişler söz konusu olurken, Fildişi Sahili'nde kakao teslimatlarının azaldığı ve Nijerya'nın kakao ihracatının düştüğüne yönelik haberler kakaoda arz endişelerini öne çıkardı.
