Ekonomist Haluk Bürümcekçi, "İşgücüne katılım oranının düşmesi, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin uygulamalarının uzatılması işsizlik oranının yükselmesini engelliyor" dedi.
Türkiye'de işsizlik oranı, Ekim 2020'de 2019'un aynı ayına göre 0,7 puan azalarak yüzde 12,7 oldu. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 391 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişiye geriledi.
Tarım dışı işsizlik oranı ise 0,9 puanlık azalışla yüzde 14,8 olarak hesaplandı.
İş gücü istatistiklerine ilişkin olarak AA muhabirine değerlendirmede bulunan AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, işsizlik oranındaki değişimin, mevsimselliğin gerektirdiği hafif artışın tersi yönde olduğunu belirterek, işgücüne katılım oranındaki düşüşün istihdam azalışına ağır basmasının bu düşüşte etkili olduğunu ifade etti.
Tarım dışı sektörlerde istihdam edilenlerin sayısında önceki aya göre 37 bin artış görülürken, inşaatta 9 bin ve sanayide 67 bin artışa karşılık hizmetlerde 40 bin azalış izlendiğini aktaran Bürümcekçi, şu ifadeleri kullandı:
"Arındırılmış veride ise, son bir yıllık dönemde gözlenen istihdam değişimi 679 bin düşüş ile kötüleşmeye işaret ederken, hizmetler sektöründe 634 bin ve sanayi sektöründe 82 bin azalış gözlendi, inşaat sektöründe ise 97 bin artış kaydedildi. Öte yandan, geçen ay açıklanan üçüncü çeyrek kamu istihdamı gerçekleşmeleri, geçen yılın aynı dönemine göre 167 bin istihdam artışı olduğunu yansıtırken, kamuda bu boyutta bir istihdamın olmaması durumunda Türkiye geneli tarım dışı istihdamın daha sert düşeceğini düşündürmüştü."
Bürümcekçi, işgücüne katılım oranının düşmesi, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin uygulamalarının uzatılmasının işsizlik oranının yükselmesini engellediğini belirtti.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısının nisanda 3,2 milyon iken ekim sonunda 927 bine gerilediğini dile getiren Bürümcekçi, "Ücretsiz izin nedeniyle nakit desteği alanlar Nisan-Ekim döneminde 2 milyon 82 bin kişiye ulaşmıştı. Dolayısı ile, 10 Mart’tan bugüne işten çıkarılanlar hariç diğer uygulamalardan kaynaklı istihdam kaybı veya eksik süre istihdamlar TÜİK’in işsizlik verisine yansımamaktadır." ifadelerini kullandı.
Bürümcekçi, bu desteklerin ilerleyen dönemde uzamaması ve pandemi etkilerinin görülmeye devam etmesi durumunda, işsizlik oranlarında daha belirgin sıçrama görülebileceğini söyledi.
"İşgücü istatistiklerinde Kovid-19 döneminde ortaya çıkan tablo devam ediyor"
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da işgücü istatistiklerinde Kovid-19 döneminde ortaya çıkan tablonun ekim ayı verilerinde de devam ettiğini belirtti.
İşgücüne katılımın düşmesi ve işten çıkarma yasaklarının verilerde yatay bir seyre yol açtığını ifade eden Aslanoğlu, sektörlere bakıldığında bir önceki yıla göre en fazla kaybın hizmetler sektöründe olduğunu kaydetti.
İşgücünde olmayan ama çalışmaya hazır olanlar katıldığında geniş işsizlik oranının yüzde 23'ün üzerine çıktığını söyleyen Aslanoğlu, "15-24 yaş grubunda olup ne eğitimde ne istihdamda olmayanlar yüzde 27,6. Pandemi sonrası döneme yönelik istihdam politikalarını bu verileri esas alarak yapmak daha doğru olacaktır. Sürdürülebilir büyümenin dinamiklerini oluşturmak ve sürekli eğitim politikası sorunun çözümüne katkı sağlar." değerlendirmesinde bulundu.
"İstihdam oranını olumsuz etkileyen pandemi faktörleri geçerliliğini koruyor"
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, kısmi açılmaların 2020'nin 3. çeyreğinden itibaren istihdamda belli ölçüde stabilite sağladığını ifade ederek, buna karşılık işgücü piyasası dinamiklerinde özellikle katılım oranı ve istihdam oranını olumsuz etkileyen pandemi faktörlerinin geçerliliğini koruduğunu aktardı.
İşten çıkarma yasağı, ücretsiz izin desteği ve kısa çalışma ödeneği gibi önlemlerin devam etmesinin işsizlik oranının artışına engel olduğunu belirten Erkan, "Özellikle aralık ayından sonraki süreçte, artan Kovid-19 vakalarının getirdiği kısıtlama önlemleri, hizmet sektöründe önemli ölçüde istihdam kaybına neden olacaktır. İstihdam piyasasındaki kısa vadeli dinamikler, pandeminin ve aşılamanın ekonomik faaliyet üzerindeki etkisine, uzun vadeli dinamikler ise orta ve uzun vadeli güven ile yatırım ortamına bağlı olacaktır." diye konuştu.
