Geçen yılın aynı dönemine göre ihracatta yüzde 13,13’lük gerileme yaşandığını ifade eden İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Selçuk Çevik, “İhracatın gerilemesinde; ana pazarlarımız olan Çin, ABD ve Avrupa’daki gelişmeler etkili oldu.. Şubat ayı başında yaşanan deprem felaketi ve İskenderun Limanı’ndan sevkiyatların gecikmesi de ihracatı etkileyen gelişmeler arasındaydı.” dedi.
Maden sektörünün 2023 yılı ilk çeyrek ihracat verileri açıklandı. 2023 yılının ilk üç ayında, geçen yılın aynı dönemine oranla maden sektörünün ihracatı yüzde 13,13 düşüş ile 1 milyar 524 milyon dolar seviyesinden, 1 milyar 323 milyon dolara geriledi. Sadece mart ayı dikkate alındığında ise maden sektörü ihracatı yüzde 12,75 düşüşle 483,9 milyon dolar oldu. 2023 yılının ilk üç ayında maden ihracatının alt kırılımlarına bakıldığında ise metalik cevherler ihracatındaki düşüş yüzde 22,02 seviyesinde gerçekleşti. 2022 yılının ilk 3 ayında 571 milyon dolar olan metalik cevherler ihracatı, 2023’ün aynı döneminde 445,2 milyon dolar oldu. Benzer bir durum doğal taşlar ihracatında da yaşandı. Geçen yılın aynı döneminde 479,6 milyon dolar olan doğal taşlar ihracatı yüzde 13,06 düşüşle 417 milyon dolara geriledi. 2022’nin ilk 3 aylık döneminde 288,6 milyon dolar olan endüstriyel mineral ihracatı, yüzde 1,08 gerileyerek 285,6 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
DÜŞÜŞE NEDEN OLAN FAKTÖRLER
Maden ihracatında 2023’ün ilk 3 aylık döneminde yaşanan gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulunan İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Selçuk Çevik, “Yılın ilk 3 aylık döneminde maden ihracatında düşüşe şahit olduk. Bu durumun ilk olarak ana pazarlarımız olan Çin, ABD ve Avrupa ülkelerindeki gelişmelerden kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Çin’de henüz inşaat sektörünün devreye girmemesi, ABD ve Avrupa ülkelerinde ekonomilerin henüz toparlanamaması gibi sebepler ihracatımızı etkiledi. Ayrıca, ABD’de yaşanan bankacılık krizi nedeniyle ABD’li birçok firma stoklu çalışmamaya başladı. Firmalar, ellerindeki stoklarla işlerine devam etmeye çalışıyorlar. Tüm bunların dışında, ülkemizde şubat ayı başında yaşanan deprem felaketinin de etkileri görülüyor. Deprem sonrasında İskenderun Limanı’nda yaşanan durum nedeniyle de ihracat sekteye uğradı. Sevkiyatlarda gecikmeler yaşandı.” dedi.
ÜRETİME ARA VERİLDİ
Madencilik sektörünün mevcut ekonomik şartlardan da etkilendiğine dikkat çeken Mustafa Selçuk Çevik, şunları söyledi: “2023 yılı için ‘Yeniden Değerleme Oranı’ yüzde 122,9 olarak belirlenmişti. Bu oran madencilerin ödediği Orman Arazi Bedelleri’ne de aynı şekilde yansıtıldı. O dönem, bu oranın çok yüksek olduğuna dair Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Maden Sektör Kurulu da bir açıklama yapmıştı. Ancak, bir değişiklik olmadı. İşçilik maliyetlerimiz yüzde 100’den fazla arttı. Enerji giderlerimiz yükseldi. Maliyetler bu şekilde artarken döviz kurları aynı seviyede kaldı. Burada bir örnekle konuyu anlatabiliriz. Bakır, çinko, demir gibi madenlerin fiyatları Londra Metal Borsası’nda belirleniyor. Yani, dünya çapında bu fiyatlar üzerinden ticaret yapılıyor. Örneğin, Türkiye’de metalik madenlerde geçen yıl 300 dolara satılan bir ürünün maliyeti 260 dolardı. Ancak, Türkiye’de yaşanan maliyet artışları nedeniyle 300 dolarlık ürünün maliyeti 320 dolara çıktı. İşte, bu yüzden birçok maden işletmesi üretimini durdurdu ya da ara verdi. Madenler ekonomikliğini yitirmeye başladı.” dedi.
