Dört kıtada organik gıda ürünlerine ilişkin tedarik zincirini yöneten Tiryaki Agro, Anadolu 500 Araştırması’nda en büyük ikinci şirket oldu.
Tiryaki Agro CEO’su Süleyman Tiryakioğlu, Kazakistan’da organik bezelye proteini, buğday gluteni ve nişasta üretimi yapacaklarını söylüyor.
Türkiye'nin lider, dünyanın ise önde gelen tarım ürünleri tedarik zinciri şirketlerinden Tiryaki Agro, dört kıta, 11 ülkedeki faaliyet noktaları ile bakliyat, tahıl, yem, yağlı tohumlar, kuruyemiş ve organik gıda ürünlerine ilişkin tedarik zincirini şekilde yönetiyor.
10-23 Aralık 2023 tarihli sayıdan
Tiryaki Agro, Anadolu 500 Araştırması'nda 2022 verilerine göre en büyük ikinci şirket oldu. 2023 yılında 56 ülkeye ihracat gerçekleştiren şirket, toplamda 2 milyar dolar ciroya ulaştı. Tiryaki Agro'nun yurtdışı şirketlerinin cirosu ise 1,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
25 yıl önce başladıkları organik tarım tedarikinde dünyanın en büyük şirketi haline geldiklerini söyleyen Tiryaki Agro CEO'su Süleyman Tiryakioğlu, Ortadoğu ve Afrika'daki yatırımlarının dışında Kazakistan'da dünyanın en büyük ölçekli tesisinde, organik bezelye proteini, organik buğday gluteni ve bunların yan ürünü olan nişasta ve nişasta bazlı şeker üretimi yapacaklarını belirtiyor.
Toplam 220 milyon doları bulacak bu yatırımı, 2026 yılında tamamlamayı hedeflediklerini ifade eden Tiryakioğlu, şirketin yeni dönem planlarını Ekonomist'e anlattı.
Tiryaki Agro'nun faaliyet alanlarından bahseder misiniz?
Tiryaki Agro olarak, dört kıtada 11 ülkedeki faaliyet noktalarımız ile bakliyat, tahıl, yem, yağlı tohumlar,
kuruyemiş ve organik gıda ürünlerine ilişkin tedarik zincirini en verimli şekilde yönetiyoruz. 35'ten fazla ülkeden yaptığımız kaynaklama ile 50'den fazla ülkeye ulaşıyor ve tarım tedarik zincirinin üretimden depolamaya, lojistikten ticarete her halkasını titizlik ve ustalıkla yöneterek değer katıyoruz.
Türkiye'de işlettiğimiz 60 bin dekar arazi ile ülkenin en büyük özel sektör çiftçisiyiz. Bunun yanında başta Rusya Ukrayna, ABD, Kanada ve bazı Batı Afrika ülkelerinde de tarımsal ürünler kaynaklama faaliyetlerimiz var. Bu yıl farklı coğrafyalardan yaklaşık 3 milyon ton tarım ürününü tedarik ettik.
Sürdürülebilir bir dünya için tarımın kimya ve enerji ile entegrasyonuna, fonksiyonel gıda üretimine odaklanıyor, bitkisel atıklara ve tarım ürünlerine katma değer kazandırarak; gelecek için tarım, tarım için gelecek yaratıyoruz.
Bugün Tiryaki Agro'nun ulaştığı büyüklük hakkında bilgi verir misiniz?
11 ülkede faaliyetimiz var, bu ülkelerden ikisinde de toplam 25 üretim tesisimiz bulunuyor. Üretim tesislerimizin büyük bir kısmı Türkiye'de bulunsa da global çapta yönettiğimiz operasyonlarımızla dünyanın her yerinde iş yapma kabiliyetine sahibiz.
Türkiye dışında Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa, Afrika ve Ortadoğu'da kurulu toplam 39 şirketimiz var. 2023 yılında 56 ülkeye ihracat gerçekleştirdik. Toplamda 2 milyar dolar ciro yaptık, yurtdışı şirketlerimizin cirosu 1,2 milyar dolar oldu. Tarımsal ürün yetiştirme ve tedarik etme gücümüz geniş bir coğrafyaya yayılıyor.
Birçok farklı coğrafyadan alım yapan, dünya çapında 21 limanda aktif faaliyet gösteren global bir oyuncu olarak her zaman çözüm odaklı stratejimizle ileriye bakıyoruz. İş hacmimizle birlikte çalışan sayımızı da her geçen gün artırıyor ve birlikte büyümeye devam ediyoruz. Bugün bin 500 arkadaşımız şirketimize değer katmak üzere bizimle çalışıyor.
Bu yıl ne gibi yatırımlar yaptınız?
Önemli bir paya sahip olduğumuz Irak yem pazarında gücümüzü artırmak için ülkenin güneyindeki Umm Qasr Limanı'nda soya kırım tesisi ve mısır depoları yatırımına 2022 yılında başlamıştık. 2023'ün ilk yarısında da bu yatırımımız ile ilgili çalışmalarımız hızla devam etti. Toplam 100 milyon doları bulacak yatırımımızın yeni yılda tamamlanmasını ve üretime başlamayı hedefliyoruz.
Yurtdışında başka yatırımlarınız var mı?
Irak'ta tamamlanacak yatırımımızın dışında, Sahra altı Afrika'da da yatırım planlamalarımız devam etti. Afrika, tarım alanları, su imkanları ve iklimi ile ciddi bir potansiyele sahip. Afrika'da büyük bir açılım yaparak bu potansiyeli değerlendirmeyi hedefliyoruz. Batı Afrika'da yer alan tedarik odaklı şirketlerimizi, bu pazara da satış yapacak şekilde büyütüyoruz.
Bu doğrultuda Gana ve Nijerya'da çoklu kırma ve yağ tesisi yatırımı yapacağız. Tüm bunların yanı sıra, 2023 yılında özellikle sürdürülebilirlik ve organik tarım konusundaki önemli çalışmalarımıza da devam ettik. Tarımsal gıda ürünlerine katma değer kazandıracak gıda inovasyonuna yönelik yatırımlarımız da olacak.
Gelecek dönem planlarınız hakkında bilgi verir misiniz?
Tiryaki Agro olarak 25 yıl önce başladığımız organik tarım tedarikinde dünyanın en büyük şirketi haline geldik. Kuzey Amerika'daki pazar payımız bazı ürünlerde yüzde 35'i geçiyor. Şimdi, global ölçekte lider olduğumuz organik tarım pazarında gücümüzü perçinleyecek önemli bir yatırıma daha başlıyoruz.
Kazakistan'da dünyanın en büyük ölçekli tesisinde, organik bezelye proteini ve organik buğday gluteni ile bunların yan ürünü olan nişasta ve nişasta bazlı şeker üretimi yapacağız. Bu projenin en önemli adımlarından biri olan arazinin tahsis edilmesi sürecini yakında tamamlamış olacağız.
Arazi tahsisinden sonra başlayacak ve toplam 220 milyon doları bulacak bu yatırımı, 2026 yılında tamamlamayı hedefliyoruz. Buna ek olarak, tarımsal dönüşüm sürecinde işimizin merkezine aldığımız rejeneratif tarım tedariğinde de dünya liderlerinden biri olmayı hedefliyoruz.
Bu alanda nasıl bir yatırım yapacaksınız?
Yaklaşık 60 bin dekar arazimizde rejeneratif tarım uygulamalarına başladık, bunu 2030 yılına kadarsahip olduğumuz arazilerin tamamında uygulamak istiyoruz. Bir diğer odağımız da bitki bazlı proteinler ve alternatif protein kaynakları. Ayrıca bio jet yakıtı ve selüloz bazlı yakıtlara önümüzdeki yıllarda 160 milyon dolar tutarında yatırım yapacağız. Bu alan, 2030 yılına kadarki büyüme stratejimizin en önemli parçalarından birisi olacak.
“İKİ YENİ ALANA ODAKLANDIK”
"İki yeni odak alanımız var; gıda olarak tüketilemeyecek atık ve kalıntı yağların biyoyakıt ham maddesi olarak kullanımı ve tarım-orman atıklarından oluşan biyokütlenin enerji ve kimya sektöründe değerlendirilmesi. Tiryaki Agro olarak atık yağların değerlendirilmesi konusunda hedef ülkelerde kaynaklama ve etkin toplama süreçleri ile ilgili iş geliştirme çalışmaları yapıyoruz ve bu konuda bize değer katan global oyuncularla iş birliği içerisindeyiz.
Yine tarımsal atıklardan ikinci nesil etanol ve yeşil kimyasallar üretilmesi konularına önem veriyoruz, orta vadede gelişecek yeni teknolojilerin biyokütlenin daha etkin kullanımına olanak sağlayacağına inanıyoruz. Bu alanlarda kaynaklarımızı geliştirmeyi ve yeni teknolojik yatırımlar ile büyümeyi hedefliyoruz.”
