Bankaların araç kredilerine sınırlandırma getirmesi ve faizlerin artmasının ardından piyasada senet devri başladı. Galeriler, bankaların yapmadığı taksidi senetle yapıyor. Faiz oranı peşinata göre değişiyor.
Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadele çerçevesinde bankacılık sektörünün kredilerine getirdiği sınırlamalar ve yükselen faizler piyasada senet devrini yeniden başlattı.
Sabah gazetesinden Betül Alakent'in haberine göre, taşıt kredisinde faizler geçtiğimiz bir haftada yüzde 7.89 artarak 47.93'e çıktı. Bu kadar yüksek faize rağmen bir de bankalar kredi vermeyince özellikle ikinci el ve ticari araçlarda senetle satış arttı.
Sektör temsilcileri, kredi musluklarının kısılmasıyla birlikte özellikle ticaret yapan kişilerin bu alternatiflere yöneldiğini belirterek, "Kredi bulamayan ancak işi için araç almak zorunda olanlar senede yöneldi. Evini ya da işini ipotek gösteren dahi var" diyor.
FAİZ ORANI PEŞİNATA GÖRE DEĞİŞİYOR
Senetle satışlar online sitelerin satışlarına da yansıdı. Hatta İSTOÇ'ta yer alan Galericiler Sitesi'ndeki bazı dükkânların camlarına dahi senetle satış yapıldığına dair ilanlar asılmaya başlandı. İlan başlıklarında "Senetle-çekle" satış yapılır ibareleri dikkat çekerken, bankaların da üzerinde uygulanan faiz oranlarının yüksekliği dikkatlerden kaçmadı.
Ortalama 24 ay vadeli senetlerde genellikle aracın yüzde 50'si peşinat olarak isteniyor. Kalan yüzde 50'lik ödeme için de kimi galeri yüzde 50, kimi galeri ise yüzde 60 faiz oranı işletiyor. Eğer peşinat araç fiyatının yüzde 20'lerindeyse senetle ödenecek tutarda yüzde 100'e kadar faiz uygulayan dahi oluyor.
Bazı galeriler de senetle satış yapacağı kişiden KKB puanı talep ediyor. Örneğin 2014 model 928 bin TL'lik bir aracın ilanında, şöyle deniliyor: "Erken ödeme ve kapamada geriye kalan ayların komple vade farkı silinir.
Borç bitmeden aracı geri bize satabilir ya da takas yolu ile model yükseltip, düşürebilirsiniz. Vadeli satışlarda yüzde 20 peşinatla 1.250 üstü KKB puanı olanlara özel 24 ay senetle satış yapılmaktadır. Puanı düşük olanlarda yüzde 30 peşinatla, kalanı 24 aya kadar senetli taksitli olabilmektedir."
Dükkân sahibi, "Senetle satış hep vardı ancak daha çok bankadan kredi çekemeyenler bu yola başvuru yapıyordu. Son dönemde ise bankalar deyim yerindeyse ne kızı veriyor ne dünürü küstürüyor.
1 milyon TL'lik arabaya en fazla 300 bin TL kredi veriyor. Ancak kişinin işi için arabaya da ihtiyacı ar. Hal böyle olunca senetle almaya yöneliyor" dedi. En fazla 12 ay taksit yapabildiklerini anlatan galerici, "Bazı galeriler 24 ay taksit yapıyor. Biz de eskiden yapıyorduk ancak şimdi bütçemiz buna müsaade etmiyor" diye konuştu.
İSTOÇ'ta faaliyet gösteren bir başka galerici de, kredilerde yaşanan daralma nedeniyle ikinci el araç satışlarının da gerilediğini belirterek, şunları anlattı: "Üç aydır araç fiyatları geriledi ancak satışlarımız yüzde 50'den fazla düştü.
Senetle satışlar biraz piyasayı hareketlendirdi. 24 ay taksit yapıyoruz. Bazı galerilerde çek de var ancak kabul etmiyoruz. Faiz oranı peşinata göre değişiyor. Eğer aracın yüzde 70'i peşin kalan yüzde 30'una senet istiyorsa zaten faiz oranında da yardımcı oluyoruz ancak banka faizlerinin altına inemeyiz."
