İkinci el araç alırken bir çok soru akıllara geliyor. Bunlar öncelikle hasar, aracın yürüyen aksamı gibi bilindik kontroller olsa da aslında araç alırken dikkat edilmesi gereken bir çok unsur var. İşte özellikle ikinci araç alırken gözden geçirmeniz gereken bir durumlar
1. Araç Bilgileri ve Geçmişi:
Ruhsat ve Belgeler: Aracın ruhsatını inceleyin, şasi numarasının (VIN) araç üzerindeki ve belgelerdeki numaralarla eşleştiğinden emin olun. Muayene geçerlilik tarihini kontrol edin.
Kilometre Sorgulaması: Aracın kilometresini PTT HGS, TÜVTÜRK web sitesi veya HGS mobil uygulaması üzerinden sorgulayın. Farklı kaynaklardan (servis kayıtları, muayene raporları) kilometre bilgilerini karşılaştırın. Düşürülmüş kilometre şüphesi varsa dikkatli olun.
Tramer Kaydı (Hasar Kaydı): Aracın hasar ve kaza geçmişini SMS (5664'e plaka veya şasi no göndererek) veya Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) üzerinden sorgulayın. Ağır hasar kaydı olan araçlar hakkında dikkatli olun.
Araç Kimin: "DETAY boşluk PLAKA" yazıp 5664'e göndererek aracın önceki sahiplik süresini ve kaskolu olduğu yılları öğrenebilirsiniz. Çok sık el değiştirmiş araçlara karşı temkinli olun.
Vergi ve Borç Durumu: Aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ve trafik cezası gibi borçlarının olup olmadığını kontrol edin. E-devlet üzerinden sorgulama yapabilirsiniz.
Çalıntı Kontrolü: Ruhsattaki şasi numarası ile araç üzerindeki şasi numarasının eşleştiğini kontrol ederek ve mümkünse yetkili mercilerden bilgi alarak aracın çalıntı olup olmadığını araştırın.
2. Fiziksel ve Mekanik Kontrol:
Kaporta ve Boya: Aracı gün ışığında ve temiz bir şekilde inceleyin. Çizik, ezik, paslanma, renk tonu farklılıkları veya dalgalanmalar olup olmadığını kontrol edin. Macunlanmış veya boyanmış bölgeleri anlamak için mıknatıs kullanabilirsiniz.
Motor ve Mekanik Aksam:
- Motoru çalıştırın ve sesler, titreme veya duman olup olmadığını dinleyin.
- Yağ ve diğer sıvı seviyelerini kontrol edin. Kaçak olup olmadığını inceleyin.
- Triger kayışı, akü, radyatör hortumları gibi parçaların durumunu gözle kontrol edin.
- Debriyaj, fren ve gaz pedallarının tepkilerini kontrol edin.
- Vites geçişlerini test edin, takılma veya ses olmamalı.
- Klima ve diğer elektronik aksamın (cam açma/kapama, silecekler, farlar, sinyaller vb.) çalışır durumda olduğundan emin olun.
İç Mekan:
Koltukların, döşemelerin ve iç trim parçalarının yıpranma düzeyini kontrol edin. Gösterge panelindeki uyarı ışıklarını inceleyin.
- Airbag (hava yastığı) ışığının yanıp yanmadığını kontrol edin.
- Kokpitin genel temizliğine ve sigara kokusu olup olmadığına dikkat edin.
- Lastikler: Lastiklerin diş derinliğini, genel durumunu ve üretim tarihlerini kontrol edin. Stepne, kriko ve bijon anahtarının eksiksiz olduğundan emin olun.
- Süspansiyon ve Alt Takım: Mümkünse aracı lifte kaldırarak alt takımını kontrol edin. Paslanma, darbe izi veya yağ kaçağı olup olmadığını inceleyin.
3. Test Sürüşü:
- Aracı mutlaka test edin. Farklı hızlarda ve yol koşullarında sürerek motorun performansını, vites geçişlerini, frenleri, direksiyon hakimiyetini ve süspansiyonu değerlendirin.
- Araçta sesler (uğultu, tıkırtı vb.) olup olmadığını dinleyin.
- Fren yaparken araçta titreme veya sağa/sola çekme olup olmadığını kontrol edin.
4. Ekspertiz:
Bağımsız Oto Ekspertiz: Güvenilir bir oto ekspertiz merkezinde araca detaylı bir ekspertiz yaptırın. Ekspertiz raporunda motor, mekanik, kaporta, boya ve iç aksamın durumu detaylı olarak belirtilir. 8 yaşın altındaki ve 160 bin kilometrenin altındaki araçlar için ekspertiz raporu zorunludur ve ücreti satıcıya aittir.
Ekspertiz Raporunu İnceleme: Ekspertiz raporunu dikkatlice okuyun ve anlamadığınız noktaları uzmana sorun. Raporda belirtilen kusurları ve hasarları göz önünde bulundurarak karar verin.
5. Satıcı ile İletişim ve Pazarlık:
Aracı neden sattığını, ne kadar süredir kullandığını ve varsa önemli bir kazası olup olmadığını sorun.
Aracın genel durumu ve son bakımları hakkında bilgi alın.
Ekspertiz raporunda çıkan kusurları ve piyasa değerini göz önünde bulundurarak pazarlık yapmaktan çekinmeyin.
6. Yasal İşlemler:
Satış sözleşmesini dikkatlice okuyun ve her iki tarafın haklarını koruyan maddelerin olduğundan emin olun.
Noter huzurunda satış işlemini gerçekleştirin ve aracın üzerinize tescil edildiğinden emin olun.
3 ÖNEMLİ KONU
İkinci el otomobil alırken karşılaşılan en büyük sorunlardan biri, aracın gerçek durumunu tam olarak tespit etmenin zorluğudur. Çünkü satıcı, aracın kusurlarını gizleyebilir veya olduğundan daha iyi gösterebilir. Bu durum, alıcı için önemli riskler taşır:
Gizli Hasarlar: Daha önce yapılmış kazalar, onarımlar veya mekanik sorunlar alıcıdan saklanabilir. Bu durum, kısa bir süre sonra beklenmedik masraflara yol açabilir.
Düşürülmüş Kilometre: Aracın kilometresinin düşürülmüş olması, motor ve diğer parçaların gerçektekinden daha az yıpranmış gibi görünmesine neden olabilir. Bu da uzun vadede sorunlara yol açabilir.
Yanıltıcı Bilgiler: Satıcı, aracın özellikleri, geçmişi veya durumu hakkında yanlış veya eksik bilgiler verebilir.
Güvenilir Satıcı Bulma Zorluğu: Piyasada dürüst olmayan satıcıların bulunması, alıcıların güvenilir bir kaynak bulma konusunda endişe duymasına neden olabilir.
