QNB eFinans Kanal Satış ve İş Ortakları Bölüm Müdürü
İLKE ALTIN
E-ARŞİV'E GİRİŞ
Taslak'la değişmesi hedeflenen bir konuda piyasada da adedi artan "kağıt e-arşivlere" nam-ı diğer "esnaf e-Arşivi"nde. 509 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin IV.2.4.3 alt bendinde tariflenen durum, tümüyle e-dönüşüme dahil olmayan vergi mükelleflerinin 2020 yılının başından beri, vergiler dahil toplam tutarının 30 bin TL ve üzeri faturaları GİB e-Arşiv portal sisteminde oluşturmasını sağlıyor.
Faturanın alıcısı bir vergi mükellefi ise hele bu sınır vergiler dahil toplam tutarı 5 bin TL'ye iniveriyor. e-Fatura kullanıcıları bu tip faturaları sistemlerine entegre etmekte zorlanabiliyor.
Değişiklik Taslağı'nda yer alan bir unsur bu konuda sık sık belirli satıcılardan bu tip e-Arşiv faturası alanları kısmen rahatlatacağa benziyor.
Değişiklik planına göre; e-Dönüşüme dahil olmayan vergi mükelleflerinin yıl içerisinde, GİB portalinden kesecekleri kendileri gibi e-dönüşümde olmayan mükellefler veya vergi mükellefi olmayanlara kesecekleri e-Arşiv faturaların toplamı vergiler dahil 30 bin TL'yi geçmesi halinde artık 509 sayılı tebliğdeki e-Fatura ve e-Arşiv zorunlusu mükellefler kapsamına girecekler.
Planlanan zorunluluğun başlangıç tarihi ise 1 Ocak 2020. Yanlış anlaşılmaması için tekrar etmek isterim ki, bu tarihten itibaren 30 bin TL sayacı işlemeye başlamış olacak ve bu kota dolduğunda derhal e-dönüşüme tamamiyle geçiş söz konusu olacak.
ADİSYON, BARDAKTAKİ O KAĞIT...
Zaman zaman çoğumuz lokantalarda yemek yerken genelde bardağın içine konan üzeri çentiklerle dolu belgenin varlığını basit bir sipariş takip sistemi olarak düşünürüz. Oysa, kelime karşılığı basitçe Fransızca'daki toplama kelimesinden gelen adisyonun arkasında bir çok detay var.
Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan gece kulüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar, meyhaneler, lokantalar, kafeteryalar ve pastane işletmeleri, adisyon düzenlemek ve kullanmak zorunda.
Başta bahsettik ama aslen lokanta, kafe, kahve, çay ocağı, çay bahçesi gibi işletmeler hatta kendi harcama kartı gibi çözümleri olan otel, tatil köyü gibi konaklama işletmelerinde de adisyon zorunluluğu mevcut değildir. Aklınız karışmış olabilir, çok doğal.
Aynı otel içerisinde bazen adisyon görüp bazen görmemeniz mümkün. Alkollü içecek servisi yapılması halinde adisyon zorunluluğu getiriyor. Bilanço esasına göre defter tutulması halinde ve masalara yiyecek servis yapılarak satış yapıldığı durumda adisyon yine devreye giriyor.
Yani self servis ile ürün alımı ve ödeme aynı anda ise adisyona gerek kalmıyor, ama garson işin içine giriyorsa adisyon mevcut. Sipariş alınınca adisyonunuz hazırlanıp masaya konmak zorunda.
Birim fiyatı ve toplamı belli olmayan çentikli adisyonlarla hesap ödemeyi sevmeyenler için Değişiklik Taslağı ile GİB tarafından belirlenmiş mükellef veya mükellef gruplarına bu matbu belgeyi artık elektronikleştirme zorunluluğu duyurulabilecek. Bu vesileyle sosyal medyada kullanıcılar arasında gezen şaşırtıcı hesaplar daha fazla görülür diye düşünebiliriz.
E-MUTABAKAT
Uzun yıllardır e-Dönüşüm piyasasında mükelleflerde soru işareti yaratan bu uygulama aslında GİB tarafından tebliğleştirilmiş yani zorunlu bir elektronik uygulama olmasa da firmaların gerçekleştirdiği bir işlemdir.
396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca verilmesi gereken Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form BA) ve "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form BA) bildirimlerinin sağlanması için firmaların düzenli şekilde aralarında form iletimi ile cari mutabakat yapılır. Bu mutabakatta amaç muhasebenin esaslarından kontrol unsurudur.
Firmalar burada aynı işleme dair bir tarafta alacak bir tarafta borç yaratan işlemleri eşleştirmeyi amaçlar. Burada vergi doğuran bir işlem yoktur. Gerçek usuldeki gelir vergisi mükelleflerle kurumlar vergisine tabi mükellefler her ay bu işlemleri yapmak zorundadır.
Ancak bu mutabakatı e-mutabakat adı altından pazarlaması yapılan yöntemlerle yapmak tamamen mükellefin tercihi olduğu gibi bu sistem BA ve BS formlarının beyan zorunluluğundan da bir muafiyet sağlamaz.
Diğer taraftan, planlanan değişiklik ile e-Fatura ve e-Arşiv faturaları kütük verisini merkezde bulunduran GİB mükelleflere artık hazır BA ve BS bildirim imkanı tanımayı amaçlamaktadır. e-Fatura, e-Arşiv Fatura gibi elektronik belge kullanımı arttıkça yaygınlaşması ile birlikte, mükelleflerin kestiği ve aldığı fatura verilerinin büyük kısmı zaten sistemlerde hesaplanabilir hale gelmekte.
GİB'e yapılan Form Ba ve Form Bs bildirimlerinin kolaylaştırılması, hızlanması ve doğruluğu için GİB bilgi sistemlerinde var olan e-Fatura ve e-Arşiv Fatura verilerinden hareketle otomatik olarak oluşturularabilecek beyanlar, her yeni e-dönüşüm kapsam büyümesiyle mükelleflerin onayına hatasız sunulabilir hale geliyor.
Tümüyle e-Belge ile işlerini idare eden mükellefler böylelikle kayda değer bir muhasebe iş yükünü hazır beyanlar ile atlatacaklardır.
SGK
Hal-i hazırda sadece elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin Sosyal Güvenlik Kurumu'na gönderecekleri faturaların e-fatura olması zorunluluk arz etmektedr. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflerinse Sosyal Güvenlik Kurumu'na elektronik fatura gönderme zorunlulukları bulunmamaktadır. Tabii ki gönüllü biçimde e-Fatura kullanımı halinde bu zorunluluk yine devreye girecektir.
Konumuz değişiklik taslağı ise bu durumu e-fatura zorunluluğundan ayırarak tüm sağlık hizmetleri sağlayan kurumları, yani; tüm eczaneler, tüm ecza depoları, tüm laboratuarlar, tüm hastaneler, tüm medikal malzeme satıcıları, tüm optikçiler, tüm modern tanı merkezleri, tüm diyaliz merkezleri gibi genel bir kapsama yaratarak matbu şekilde yapılan belge teslimi, kontrol ödeme ve muhasebe süreçlerinin tamamen elektronik bir sürece çevrilmesini planlamıştır. Taslak'la hedeflenen tarih şimdilik 1 Ocak 2021, gelişmeleri önümüzdeki aylarda takip edeceğiz.
Bu süreç kadar bahsedilen sağlık kuruluşlarının hastalara, yani; tüketiciye ilettikleri fiş gibi ödeme belgelerini etkilemiyor. Ancak zaman içerisinde özellikle 507 no'lu Vergi Usul Kanunu ile gelen ödeme kaydedici cihaz veya cep telefonu sanal POS uygulamaları gibi unsurların sahada kabulünün artması ile bu alanda da 507 no'lu tebliğin sağladığı tüketici sürecinin de elektronik belgelere dönüşümünü getirmesi işten dahi değil.
"E-DÖNÜŞÜME GEÇİRİLDİNİZ"
Bu uygulamaların yanında ilginç bir kuralın konması gündemde. Bugüne dek tebliğler yoluyla zorunluluk kriterleri tariflenen mükelleflerin e-dönüşüme geçmeleri için başvuyru süreçlerinden geçmesi gerekmekte. Bu sürecin bildirim ve mükellefin icap edip gereğini yapması söz konusu olan bu yöntemde, mükellef bir sebeple bu ödevini yerine getirmemesi halinde GİB tarafından denetleme yoluyla müeyyideye tabi tutulması gibi br süreç aktif durumda.
e-Dönüşümün başlangıcından itibaren gerek ciro kriterinin brüt oluşunun anlaşılmaması, gerek e-arşivin ilk döneminde internet yoluyla satış kriterinin ciro kıstasını anlaşılmaması gibi sebeplerle e-belge tiplerine tümden veya kısmen kullanım başlatılmamıştır.
Net bir örnek vermek gerekirse Şubat ayındaki yazımızda bahsettiğimiz üzere internet satış kriteri var-yok şeklinde bir kriter iken, 5 milyon TL toplam brüt satış kriteri firmalar veya danışmanlarınca "bizim internetten 5 milyon TL'lik satışımız yok, biz zorunlu değiliz" gibi yanış yorumlara sebep olmaktaydı.
Öngörülen değişiklikle, e-Belge uygulamalarına geçme zorunluluğu olan mükelleflerin, zorunluluklarının başlayacağı tarihe kadar e-Belge uygulamalarına dahil olmamaları halinde, GİB kendi sağladığı e-Belge Portalleri Aracılığı ile Kullanım res'en yani otomatikman başlatabilecektir.
Sağlık ve esenlikle...
