Yeme içme sektörünün önemli zincir oyuncularından Happy Moon’s Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aymutlu, “2020’de kâr etmedik ama zarar da etmedik. 2021’de büyüme hedefimiz var. Ama sektörde işletmelerin yüzde 30-40’ı bir daha açılmayacak” diyor.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Pandemi döneminde en büyük darbeyi yaklaşık 2 milyon kişiye istihdam sağlayan yeme-içme sektörü aldı. 2020 yılında defalarca açılıp kapanan restoranlar, kasım ayından bu yana sadece paket servis yapabiliyor.
Happy Moon’s, Manhattan Cafe ve Bob’s markaları bünyesinde barındıran Türkiye’nin önemli restoran zincirlerinden Happy Moon’s Grup, tüm bu olumsuz tabloya rağmen 2021’de büyümeye devam etmeyi hedefliyor. “Mekanlar açıldığı zaman müşteri gelir mi diye bir kaygımız yok.
İnsanlar sıkıldığı için gelecekler diye düşünüyoruz” diyen Happy Moon’s Grup Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aymutlu, bu yıl hem mağazalaşmaya hem de dijitalleşmeye 40-45 milyon TL kaynak ayıracaklarını söylüyor.
Fiziksel koşulları uygun restoranların açılmasına izin verilmesi gerektiğini söyleyen Hüseyin Aymutlu, buna karşın pandemi sonrasında sektördeki işletmelerin yüzde 30-40’ının bir daha açılmayacağını dile getiriyor.
Aymutlu’ya yeme içme sektörünün geleceğini ve grubun pandemi dönemi stratejilerini sorduk.
2020’nin önemli bir kısmında restoranlar kapalıydı. Ne kadar zarar ettiniz bu süreçte?
2019’la 2020’yi kıyaslayınca ciroda yüzde 60 kaybımız var. 2020’de hiç kar etmedik. Eylülde belli bir noktaya gelmiştik ki, kasımda tekrar kapandı restoranlar.
2021’de ne zaman açılacağı bizim için önemli. Biz grup olarak 2020’de kâr etmedik, zarar da etmedik. Bir seneyi dondurduk gibi düşünüyoruz. 2021’de de kâr etmeden devam etmeye razıyız. Bizi belirsizlik çok zorluyor.
Bu ortamda yatırımları durdurdunuz mu?
Happy Moon’s, Manhattan Cafe ve Bob’s markamızla birlikte 36 noktada varız. Bu yıl anlaşmasını yaptığımız ve tadilatları devam eden sekiz nokta var. Bob’s’la birlikte grup olarak 2021’de toplam 11 şube açacağız. Mekanlar açıldığı zaman müşteri gelir mi diye bir kaygımız yok.
İnsanlar sıkıldığı için gelecekler diye düşünüyoruz. Projelerin devam etme nedenide bu. 2020 yılını yaklaşık 170 milyon TL ile kapattık. 2021 yılı için mart ayında açılır ve kışın tekrar kapanmaz isek 200 milyon TL ciro öngörüyoruz.
2021 yılı için yatırım bütçeniz nedir?
40-45 milyon TL yatırım yapacağız. Dijital tarafta yatırımlarımız devam edecek. 2020’de QR menüye geçtik. Cepten sipariş verme sistemi üzerinde çalışıyoruz. Yeni bir projemiz var. Üç boyutlu menü yapıyoruz. 140-150 yemeğin hepsinin üç boyutlu modelleri yapıldı.
Müşterilerimiz QR kod okuttuğunda, masanın üstünde üç boyutlu görebilecekler siparişlerini. Tüm altyapı hazır, restoranlarımızın açılmasını bekliyoruz. Bir de hologram teknolojisi kullanılıyor. Bunu da hayata geçirmeyi planlıyoruz önümüzdeki dönemde.
Bu dönemde paket servise başladınız. Bunun katkısı oldu mu?
Sadece İstanbul’da Çekmeköy şubesinde, İzmir ve Antalya’da paket servisimiz var. Bunun cirodaki payı yüzde 5-6 civarında. Bizim kategorimiz paket servis için çok uygun değil. Pizza, lahmacun zaten paket servis yaptığı için müşterinin talebi var. Bizim ürünler pakete uygun değil. Müşteri konsept ve lokasyon için bizi tercih ediyor.
Kiralar ciddi bir maliyet kalemi sizin için. Kira anlaşmalarında nasıl ilerlediniz?
Mal sahipleriyle birebir görüşmeler yaparak anlaşmaya çalışıyoruz. Bazı AVM’ler kira almazken bazıları hepsini almak istiyor.
Her mağaza sahibine göre şartlar değişiyor. Şubelerimizin yüzde 50’sinde kira ödüyoruz. Zaten kira ve personel maliyeti çok zorluyor. Aylık 800 bin TL’lik yükümlülüğümüz var. Devamlı cepten ödeme yapıyoruz ve ne kadar daha ödeyeceğimizi bilmiyoruz.
Yeni bir konsept hayata geçirmeyi planlıyor musunuz?
Restoranlar artık açılmayacak denilse, yurtdışındaki hayalet mutfak modelini hayata geçirebiliriz. Konteyner veya bir apartman katında mutfak kurup sadece paket servis yapıyorsunuz. Almanya, Amerika ve İngiltere’de çok yaygınlaştı bu konsept-ler. Ama önümüzde öyle bir senaryo yok.
Cadde mağazamızda 150 bin TL kira ödüyoruz. Böyle bir yer olsa 3 bin TL kira ödeyeceğiz. Bir de içinde mutfak olan bir market planımız var.
Yiyecek ve içecek sektöründeki işletmelere Covid-19 salgını dolayısıyla verilecek ‘ciro kaybı desteğine’ ilişkin kararı nasıl değerlendiriyorsunuz, beklentileriniz nelerdir?
Bu destek küçük KOBİ’ler için bir şekilde can suyu olacaktır ancak orta ölçek ve daha büyük işletmeler için desteğin şartları uymuyor. Şöyle ki, şartlar arasında geçen seneden yüzde 50 düşük ciro yapmış olmak ve yıllık cironun 3 milyon TL olması bekleniyor.
Yıllık cirosu 3 milyon TL olan işletmeler genelde küçük KOBİ’ler. Bir de şahıs şirketi olması lazım. Bu şartlar bize uymuyor. Beklentilerimiz dernek olarak daha önce açıklandı. Restoranlar açıldıktan sonra vergi desteği bekliyoruz. Yüzde 1 KDV desteği haziran ayına kadardı; onun yıl sonuna kadar uzamasını talep ediyoruz.
SGK’lardan yıl sonuna kadar vergi alınmamasını istiyoruz. Stopaj indirimi yüzde 10’du, onun devam etmesini istiyoruz. Bunlar ileride işletmeler açıldığında hiç olmazsa can suyu olacaktır.
Yiyecek içecek sektörünün geleceğini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu krizden nasıl çıkacak sektör?
Bu pandemi süreci sona erdiğinde, işletmelerin yüzde 30-40’ının açılmayacağı tahmin ediliyor. Kapatma ya da devirleri bu kapanma dönemi sona erip de restoranlar çalışmaya başladığında duyacağız.
Öte yandan sadece sektör çalışanlarının değil, herkesin yiyecek – içecek sektörünü özlediğini gözlemliyoruz. Herkesin sabırsızlıkla restoranların açılmasını beklediğini düşünüyorum. Pandemi devam etmezse, gelecekte bir sıkıntı öngörmüyorum.
“FİZİKİ KOŞULLARI UYAN RESTORAN AÇILSIN”
“Oteller açık ve üstelik çok kalabalık. Kapalı olmasına rağmen otel restoranlarında herkes yan yana oturabiliyor. Bizim gibi restoranların çoğunun açık alanları var. Fiziksel koşulları uygun restoranların açılmasına izin verip, bunu denetleseler… Biz buna hazırız. Aradaki mesafe 2 metre olsun gerekiyorsa.
Mesela uçak, AVM, spor salonu gibi HES koduyla girilebilir restoranlara. Turizm Bakanlığı’nın onayladığı güvenli sertifika var. Bir dünya masraf yaptık ve bakanlığın istediği sertifikayı aldık.
Her ay bizi denetlesin diye para ödüyoruz. Bu sertifikayı alanlar açılabilir. Bir de aşı konusu var, çalışanlara öncelik verilmesini istiyoruz hizmet sektörü olduğu için. Bu müşterileri de rahatlatır.”
10 BİN AĞAÇLIK ORMAN OLUŞTURACAK
“Sosyal sorumluluk projelerimize devam ediyoruz. İş ortaklarımızdan Coca-Cola İçecek ve Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) ile yaptığımız iş birliği kapsamında Silivri’de Happy Moon’s & Coca-Cola Ormanı’nı hayata geçirmeyi planlıyoruz.10 bin ağaçlık bir orman olacak.
Müşterilerimiz geri dönüşümlü Coca-Cola şişelerinden birini aldığı zaman bir nevi ÇEKÜL Vakfı 7 Ağaç Ormanları’na bağışta bulunacak.”
