Yabancı yatırımcılar, 2020 yılı 11 ayda 5,2 milyar dolarlık hisse satarken sayısı 1,8 milyona yaklaşan yerli yatırımcılar düşük mevduat getirisine karşı borsaya yöneldi. 2021’de ekonomi yönetiminin güven verici adımları ve dolar bazında ucuz borsa, yabancı alımlarını destekleyebilir.
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
10 Ocak 2021 tarihli sayıdan
Covid-19 kaynaklı global resesyon olasılığının yüksek görüldüğü ve belirsizlik temasının hakim olduğu 2020'nin ilk yarısında, fon hareketleri gelişmekte olan ülkelerin (GOÜ) aleyhine oldu ve GOÜ'lerde yüksek portföy çıkışları görüldü. Bu dönemde yabancı yatırımcılar Türk varlıklarında da satışa ağırlık verdi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Yılın sonlarına doğru ise bu eğilim değişti. Uluslararası Finans Enstitüsü (IFF), Covid-19 aşı haberleri ve ABD'deki iktidar geçiş sürecinin normalleşmesinin desteğiyle kasım ayında GOÜ piyasa hisse senetleri ve borçlanma kâğıtlarına 76,5 milyar dolarlık sermaye girişi olduğu bilgisini veriyor.
IIF'nin tahmini, 2020 son çeyreğin sermaye girişleri bakımından GOÜ grubu için 2013 ilk çeyrekten sonraki en iyi dönem olduğu yönünde.
Peki, 2020'de TL varlıklarda nasıl bir tablo oluştu? Türkiye hisse piyasasında 2018'de 2 milyar dolarlık, 2019'da 600,8 milyon dolarlık satışa imza atan yabancı yatırımcılar, 2020'yi de satışla geçirdiler. Son verilere göre, 2020 yılı 11 ayda hissede yabancı çıkışı 5,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Bu da son yılların en yüksek satış miktarı oldu. Bu 11 ayda yabancıların alım yaptığı az sayıda hisse arasında ilk beşte Aselsan, Petkim, Türk Traktör, Sasa Polyester ve Doğuş Otomotiv yer aldı. Alım tarafında banka hissesi bulunmazken satışta ise ilk 10 hisseden dördü bankalardan oluştu.
Garanti BBVA, yabancıların en çok sattığı ikinci hisse olurken listede bankalardan Akbank, Vakıfbank ve Yapı Kredi de yer aldı. Tüpraş, 631 milyon dolarlık satışla ilk sırada yer alırken Turkcell ve Erdemir'deki yüksek satışlar da dikkat çekti. Koç ve Tekfen Holding'in de satış yapılan hisseler arasında yer almasıyla ilk 10'un tümünün BİST-30 Endeksi hissesi olması dikkat çeken önemli bir nokta.
Kasım ayı ise GOÜ'ler ve Türkiye piyasaları için kötü gidişata dur denen bir dönemin başlangıcı oldu denebilir. Ak Yatırım analistleri, kasımda ABD seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, aşıyla ilgili olumlu haber akışı, yurtiçinde ekonomi yönetimindeki atamalar ile para politikası sadeleşme adımı sonrası yabancı yatırımcıların BİST'te alıma geçtiğini aktarıyor.
Yabancıların kasım ayında BİST'te yaptıkları 1,01 milyar dolarlık net alımın Mart 2016'dan beri en yüksek seviyesine ulaştığı bilgisini veren Ak Yatırım, 2020'nin genelinin aksine, kasımda yabancı alımlarının bankacılık ve holdinglerin önderliğinde BİST-30 hisselerinde oluştuğunu söylüyor. Nitekim kasım ayında BİST-30 hisselerinde toplamda 966 milyon dolarlık net alım meydana geldi.
Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, kasımın başında ekonomi yönetimindeki değişikliğin ardından yatırımcı dostu mesajların verildiğini, para politikalarında güven artıcı adımlarla yabancı yatırımcı ilgisinin olumluya dönmeye başladığını belirtiyor.
Demirtaş, "Hükümetin jeopolitik ve ekonomik konularda verdiği yapıcı mesajların somut adımlarla desteklenmesiyle ve güven ortamının sürdürülebilir hale gelmesiyle yabancı ilgisinin artacağını düşünüyoruz" diyor. Cemal Demirtaş, olağanüstü olumsuz bir gelişme yaşanmadığı sürece 2021'in geçen 7-8 yılın ardından yabancılar açısından olumsuz yargıların yıkılabileceği bir yıl olabileceğini kaydediyor.
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, üçüncü çeyrekte kredi büyümesi tabanlı düşük faiz uygulamalı ekonomi politikalarının yarattığı ekonomik türbülans etkisi, yükselen enflasyon ve azalan carry cazibesi nedeniyle yabancı yatırımcının yaklaşımının olumsuz olduğunu söylüyor.
Erkan, o dönemdeki türev işlem limitleri, aktif rasyosu gibi uygulamaların da piyasa dostu olarak görülmeyerek yabancının uzak durmasına neden olduğunun altını çiziyor.
Enver Erkan'a göre, kasımın başından beri Türkiye'ye yönelik yabancı akımlarının pozitife geçmesinde, ekonomi politikası dönüşümü ve reformist anlayış etkili oldu. Erkan, makroekonomik dengesizlikler ve jeopolitik riskler çekince unsuru olsa da enflasyona karşı uygulanan sıkı politikalar ile faizin yeterince yüksek olmasına izin verilmesinin Türk varlıklarının cazibesini artırdığını kaydediyor.
"Yabancı, para kazanabileceğini düşündüğü piyasaya giriyor. Bu nedenle ucuz kalan Türk hisselerine de yeniden ilgi gösteriyorlar" diyen Erkan, aralık ayının sonuna doğru tatil nedeniyle yavaşlayan bu eğilimin, 2021 ilk çeyrekte artarak devamını öngörüyor.
Yabancı yatırımcılar, 2020'nin neredeyse tamamında satış ağırlıklı işlemler gerçekleştirdi. 2020 Ocak'ta yüzde 66'lara kadar çıkan borsadaki yabancı payı da 2020 Ekim'de yüzde 47'lere geriledi. Yavaş yavaş artan yabancı alımlarıyla 2020 Kasım sonunda yüzde 51'e kadar çıkan yabancı payı, mevcutta
yüzde 49'larda seyrediyor. Yabancılar satışta kalsalar da BİST-100, 2020'nin özellikle son iki ayında rekor üstüne rekor kırarak yılı 1.477'den kapattı ve yüzde 27,4 getiri sağladı. Bu da bor-sayı sürükleyen ana unsurun yerli yatırımcılar olduğunu ortaya koyuyor.
Ahlatcı Yatırım Araştırma Uzmanı H. Emre Tavacı, borsadaki yükseliş rallisinde yerli yatırımcıların ön plana çıktığını söylüyor. Tavacı, Aralık 2019'da 1,1 milyon olan yerli yatırımcı sayısının 2020 sonunda 1,8 milyon adede yaklaştığı bilgisini paylaşıyor. H. Emre Tavacı, Covid-19'a bağlı yaşanan satışlarla hisse fiyatlarının aşırı iskontolu hale gelmesinin bu ilginin temel nedeni olduğu kanaatinde.
Tavacı; dolar/TL ile gram altındaki hızlı yükselişlerden sonra olası kâr satışı beklentilerinin ve 2020'nin 10 ayındaki faiz indirimleriyle mevduat getirisinin cazibesini kaybetmesinin de yatırımcıları alternatif yatırım araçlarına yönlendirdiğini düşünüyor. H. Emre Tavacı, "2019'dan beri artan yeni halka arzlar da borsaya ilgiyi artırırken bu ilginin 2021'de de sürmesini bekliyoruz" diyor.
"Yabancı kurumsal yatırımcılar 2020 Kasım ayı itibarıyla hisse senedi ve kamu iç borçlanma senedi pozisyonlarını artırmaya başladı. Ekonomi yönetimindeki değişiklikler ve faiz artırımıyla başlayan normalleşme adımları, yabancıların TL varlıklara ilgisini artırıyor.
2021 yılında ekonomi yönetiminin çizdiği patikaya uygun politikalar üretmeye devam etmesi durumunda TL varlıkların çekici getiri potansiyelinden daha fazla yabancı yatırımcının faydalanmak isteyeceğini öngörüyoruz."
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
10 Ocak 2021 tarihli sayıdan
Covid-19 kaynaklı global resesyon olasılığının yüksek görüldüğü ve belirsizlik temasının hakim olduğu 2020'nin ilk yarısında, fon hareketleri gelişmekte olan ülkelerin (GOÜ) aleyhine oldu ve GOÜ'lerde yüksek portföy çıkışları görüldü. Bu dönemde yabancı yatırımcılar Türk varlıklarında da satışa ağırlık verdi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
IIF'nin tahmini, 2020 son çeyreğin sermaye girişleri bakımından GOÜ grubu için 2013 ilk çeyrekten sonraki en iyi dönem olduğu yönünde.
11 AYDA 5,2 MİLYARLIK SATIŞ!
Peki, 2020'de TL varlıklarda nasıl bir tablo oluştu? Türkiye hisse piyasasında 2018'de 2 milyar dolarlık, 2019'da 600,8 milyon dolarlık satışa imza atan yabancı yatırımcılar, 2020'yi de satışla geçirdiler. Son verilere göre, 2020 yılı 11 ayda hissede yabancı çıkışı 5,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Bu da son yılların en yüksek satış miktarı oldu. Bu 11 ayda yabancıların alım yaptığı az sayıda hisse arasında ilk beşte Aselsan, Petkim, Türk Traktör, Sasa Polyester ve Doğuş Otomotiv yer aldı. Alım tarafında banka hissesi bulunmazken satışta ise ilk 10 hisseden dördü bankalardan oluştu.
Garanti BBVA, yabancıların en çok sattığı ikinci hisse olurken listede bankalardan Akbank, Vakıfbank ve Yapı Kredi de yer aldı. Tüpraş, 631 milyon dolarlık satışla ilk sırada yer alırken Turkcell ve Erdemir'deki yüksek satışlar da dikkat çekti. Koç ve Tekfen Holding'in de satış yapılan hisseler arasında yer almasıyla ilk 10'un tümünün BİST-30 Endeksi hissesi olması dikkat çeken önemli bir nokta.
KASIMDA İBRE DÖNDÜ
Kasım ayı ise GOÜ'ler ve Türkiye piyasaları için kötü gidişata dur denen bir dönemin başlangıcı oldu denebilir. Ak Yatırım analistleri, kasımda ABD seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, aşıyla ilgili olumlu haber akışı, yurtiçinde ekonomi yönetimindeki atamalar ile para politikası sadeleşme adımı sonrası yabancı yatırımcıların BİST'te alıma geçtiğini aktarıyor.
Yabancıların kasım ayında BİST'te yaptıkları 1,01 milyar dolarlık net alımın Mart 2016'dan beri en yüksek seviyesine ulaştığı bilgisini veren Ak Yatırım, 2020'nin genelinin aksine, kasımda yabancı alımlarının bankacılık ve holdinglerin önderliğinde BİST-30 hisselerinde oluştuğunu söylüyor. Nitekim kasım ayında BİST-30 hisselerinde toplamda 966 milyon dolarlık net alım meydana geldi.
Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, kasımın başında ekonomi yönetimindeki değişikliğin ardından yatırımcı dostu mesajların verildiğini, para politikalarında güven artıcı adımlarla yabancı yatırımcı ilgisinin olumluya dönmeye başladığını belirtiyor.
Demirtaş, "Hükümetin jeopolitik ve ekonomik konularda verdiği yapıcı mesajların somut adımlarla desteklenmesiyle ve güven ortamının sürdürülebilir hale gelmesiyle yabancı ilgisinin artacağını düşünüyoruz" diyor. Cemal Demirtaş, olağanüstü olumsuz bir gelişme yaşanmadığı sürece 2021'in geçen 7-8 yılın ardından yabancılar açısından olumsuz yargıların yıkılabileceği bir yıl olabileceğini kaydediyor.
REFORMİST EKONOMİ ANLAYIŞI
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, üçüncü çeyrekte kredi büyümesi tabanlı düşük faiz uygulamalı ekonomi politikalarının yarattığı ekonomik türbülans etkisi, yükselen enflasyon ve azalan carry cazibesi nedeniyle yabancı yatırımcının yaklaşımının olumsuz olduğunu söylüyor.
Erkan, o dönemdeki türev işlem limitleri, aktif rasyosu gibi uygulamaların da piyasa dostu olarak görülmeyerek yabancının uzak durmasına neden olduğunun altını çiziyor.
Enver Erkan'a göre, kasımın başından beri Türkiye'ye yönelik yabancı akımlarının pozitife geçmesinde, ekonomi politikası dönüşümü ve reformist anlayış etkili oldu. Erkan, makroekonomik dengesizlikler ve jeopolitik riskler çekince unsuru olsa da enflasyona karşı uygulanan sıkı politikalar ile faizin yeterince yüksek olmasına izin verilmesinin Türk varlıklarının cazibesini artırdığını kaydediyor.
"Yabancı, para kazanabileceğini düşündüğü piyasaya giriyor. Bu nedenle ucuz kalan Türk hisselerine de yeniden ilgi gösteriyorlar" diyen Erkan, aralık ayının sonuna doğru tatil nedeniyle yavaşlayan bu eğilimin, 2021 ilk çeyrekte artarak devamını öngörüyor.
YABANCI SATTI, YERLİ ALDI
Yabancı yatırımcılar, 2020'nin neredeyse tamamında satış ağırlıklı işlemler gerçekleştirdi. 2020 Ocak'ta yüzde 66'lara kadar çıkan borsadaki yabancı payı da 2020 Ekim'de yüzde 47'lere geriledi. Yavaş yavaş artan yabancı alımlarıyla 2020 Kasım sonunda yüzde 51'e kadar çıkan yabancı payı, mevcutta
yüzde 49'larda seyrediyor. Yabancılar satışta kalsalar da BİST-100, 2020'nin özellikle son iki ayında rekor üstüne rekor kırarak yılı 1.477'den kapattı ve yüzde 27,4 getiri sağladı. Bu da bor-sayı sürükleyen ana unsurun yerli yatırımcılar olduğunu ortaya koyuyor.
Ahlatcı Yatırım Araştırma Uzmanı H. Emre Tavacı, borsadaki yükseliş rallisinde yerli yatırımcıların ön plana çıktığını söylüyor. Tavacı, Aralık 2019'da 1,1 milyon olan yerli yatırımcı sayısının 2020 sonunda 1,8 milyon adede yaklaştığı bilgisini paylaşıyor. H. Emre Tavacı, Covid-19'a bağlı yaşanan satışlarla hisse fiyatlarının aşırı iskontolu hale gelmesinin bu ilginin temel nedeni olduğu kanaatinde.
Tavacı; dolar/TL ile gram altındaki hızlı yükselişlerden sonra olası kâr satışı beklentilerinin ve 2020'nin 10 ayındaki faiz indirimleriyle mevduat getirisinin cazibesini kaybetmesinin de yatırımcıları alternatif yatırım araçlarına yönlendirdiğini düşünüyor. H. Emre Tavacı, "2019'dan beri artan yeni halka arzlar da borsaya ilgiyi artırırken bu ilginin 2021'de de sürmesini bekliyoruz" diyor.
ATİLLA PENBECİ ALTERNATİF YATIRIM GENEL MÜDÜRÜ "TL VARLIKLARA YABANCI İLGİSİ ARTIYOR"
"Yabancı kurumsal yatırımcılar 2020 Kasım ayı itibarıyla hisse senedi ve kamu iç borçlanma senedi pozisyonlarını artırmaya başladı. Ekonomi yönetimindeki değişiklikler ve faiz artırımıyla başlayan normalleşme adımları, yabancıların TL varlıklara ilgisini artırıyor.
2021 yılında ekonomi yönetiminin çizdiği patikaya uygun politikalar üretmeye devam etmesi durumunda TL varlıkların çekici getiri potansiyelinden daha fazla yabancı yatırımcının faydalanmak isteyeceğini öngörüyoruz."
