İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri için düşük güç tüketimli akıllı bir algılayıcı ağı sistemi tasarladı. Yerli ve milli bir sistem olarak kurulan bu ağ hem düşük güç tüketimine sahip hem de yedekleme özelliğiyle verileri eksiksiz kaydediyor.
Ayşegül Sakarya Pehlivan
Tüm sektörleri derinden etkileyen dijital dönüşüm, son yıllarda tarım sektörünün de gündemine girdi. Bitkisel ve hayvansal üretimde verimliliği artırmak hedefiyle pek çok akıllı tarım uygulaması hayata geçiriliyor. Bunlardan biri de İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden geldi.
TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri ve Bilgi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi güç birliği yaparak yeni tarım teknolojileri geliştirilmesi için harekete geçti. Bu kapsamda yeni nesil tarım teknolojileri için akıllı algılayıcı ağı kuruldu. Bu algılayıcı ağı dünyadaki örneklerine kıyasla daha ucuz, taşınabilir, dayanıklı ve bilgiyi yedekleme açısından kapasitesi daha geniş olmasıyla dikkat çekiyor.
Sahada yapılacak ilk deneylerle istenilen sonuçlar elde edilirse Türkiye’nin TABİT liderliğinde İstanbul Bilgi Üniversitesi desteğiyle akıllı tarım teknolojilerine sahip olması hedefleniyor. Aynı zamanda projeyle dünyada fark yaratılması da bir diğer hedef olarak gösteriliyor. Projenin prototipi hazırlandığında TABİT’in saha çalışmalarında denemelerinin ardından uygulamaya geçilmesi ön görülüyor.
AKILLI SİSTEM
Projeyi BİLGİ Elektrik- Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Yiğit Dağhan Gökdel’in yürütücülüğünde, Dr. Baykal Sarıoğlu, Dr. Banu Kabakulak, Dr. Mehmet Ayyıldız ve öğrenci Çağla Karabulut’tan oluşan bir proje ekibi üstlendi.
Öncelikle maliyet ve verimliliğe odaklandıklarını söyleyen Dağhan Gökdel, “Yerli ve milli bir sistem kurularak maliyette, verimlilikte, dayanıklılıkta ve veri depolamada çok daha üst seviyeye gelebilmek için bu iş birliğini yaptık” diyor. Sistemin denemelerin ardından 2021 yılı başında uygulamaya geçilmesi planlanıyor. Ekip, her şeyin, özellikle sahadan veri toplayan algılayıcıların bile birbirine bağlı olduğu girift bir sistem tasarladı.
Bunu akıllı bir sistem haline getirdiklerini söyleyen Gökdel, “Sistemin çok düşük güç tüketimi var ancak bunun yanında en güçlü tarafı yedekli olması ve veri kaybetmemesi. Sistem eline geçen veriye göre otomatik olarak sulamayı başlatabiliyor veya gerektiği durumlarda sera kapısını açabiliyor” diyor. Sistem sayesinde insana gittikçe daha az ihtiyaç kalıyor ve çok daha az hata oluyor.
Gökdel konuyla ilgili şu örneği
veriyor: “Örneğin Moda semti kadar bir alanın bir kısmında hayvancılık bir kısmında domates ekildiğini düşünelim. Ziraat mühendislerinin alanla ilgili veriler toplamak için tüm bölgeyi dolaşması gerekiyor. Ancak kurduğumuz sistem otomatik olarak tüm verileri ve önerileri size sunuyor. Bu veriler belli periyodik aralıklarla aylar boyunca toplanıp, verilerde örüntüler ve gidişat makine öğrenmesi ile modellenip, hesaplanıyor.
Bu sistemle toprağın ve havanın ısısını, nemini, güneş ışığının gelme açısını, rüzgarı, topraktaki asiditeyi vb. bir çok kritik bilgiyi ölçüp, hesaplarımızda göz önünde tutabiliyoruz.” Sistem sayesinde veri tabanında toplanan tüm bilgiler bir sonraki yılın toprak, hava bilgisi olarak analiz edebiliyor. Böylece önceden çiftçilerle paylaşmak mümkün hale geliyor.
Sistemin muadillerinden farklı olduğunu belirten Gökdel, “Tekrarlanabilir bir şekilde ucuza mal edilmekle kalmayıp, önemli bir farklılık yaratarak sistem içerisindeki tüm algılayıcı düğümlerinin birbirleriyle proje ekibi tarafından oluşturulan akıllı bir algoritmaya bağlı kalarak haberleşmesi sayesinde hızlı, etkin ve veri kaybı olmaksızın görevini icra ediyor.
Sistem sahip olduğu hafıza sayesinde hiç veri kaybı yaşamaksızın toplanan tüm kritik ölçümleri daha sonra büyük veri incelemesi yapılabilmesi ve örüntülerin yakalanabilmesi adına sunuculara düşük güç ile iletip, saklıyor” diyor.
HEDEF AİLE ÇİFTÇİLERİ
Bu sürecin iş ortakları arasında yer alan TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri, tarımsal sorunlara bilişim çözümleri üretme hedefiyle 2004 yılında sosyal bir girişim olarak kuruldu. Şirket, Türkiye’de 1 milyon 600 bin çiftçiye, uluslararası firmalarla birlikte çözüm ortaklığı hizmeti veriyor.
Bu projeyle hedef kitlenin aile çiftçileri olduğunu söyleyen TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri AR-GE Müdürü Orhan Kurt, “Ulaşmak istediğimiz kitle Türkiye’nin yüzde 96’sı. Dünyada 570 milyonun üzerinde çiftçi var ve bu çiftçilerin yüzde 90’ı arazi büyüklüğü ne olursa olsun kendi kararını kendi veren aile çiftçileri. Bu çiftçiler dünya gıda ihtiyacının yüzde 80’lik kısmını karşılıyor.
Türkiye’de ise bu rakam çiftçi sayısı olarak yüzde 96, gıda ihtiyacı olarak da yüzde 90’a karşılık geliyor. Bu yüzden aile çiftçilerini erişilebilir fiyat ve kullanım teknolojisi odaklı bu
teknolojilerden faydalanmasını ve sürdürülebilirliğini sağlamayı hedefliyoruz” diyor.
YENİ NESİL PLATFORM
TABİT, 300 dönümlük bir alanda tarımsal üretim ile ilgili akıllı tarım uygulamaları, tarım 4.0 uygulamaları ile makine ve ekipmanlar, sulama sistemleri ile yetiştiricilik uygulamalarını sergiliyor. Diğer taraftan kampüs alanında düzenli olarak eğitimler veriyor.
Kurt, “Yeni nesil kırsal yaşam platformunda kamu ve özel sektör kuruluşları çiftçimizle bir araya geliyor. Ortak bir gelecek vizyonu ile hareket ediyor. Teknolojik alt yapımıza dahil olan bu birliktelik üretimde verimliliğin artmasını sağlıyor. Böylece Türkiye’de tarım uluslararası arenada daha bağımsız, daha güçlü bir oyuncu olarak rekabet etmeye başlıyor” diyor.
Kurt, akademik dünya için de doğal bir laboratuvar olan TABİT’in saha çalışmaları tüm süreçlerde kaydedilen ilerlemeleri ve değişimi bilimsel metodlarla kayıt altına aldıklarını ve bilgi ürettiklerini söylüyor. Toplanan anlık verilerle Türkiye tarım sektörünün geleceği için çalışan üniversitelere yeni proje fikirleri için alan ve olanak sağlanıyor.
TABİT Akıllı Tarım Teknolojileri projeleriyle Türkiye kırsalındaki her altı kişiden üçüne doğrudan temas ettikleri bir platform sunduğunu belirten Kurt sözlerini şöyle sürdürüyor: “Yani 62 milyon dolarlık Türkiye tarım sektörüne etkin bir biçimde ulaşma fırsatı sunuyoruz.
Tarımda sahadan gelen veriler bir çiftçinin kaderini değiştirebilir. Don etkisi, bitki için doğru su ihtiyacının karşılanması, sıcaklık ve nem algoritmasıyla hastalık takibi vb. bahsettiğim sorunlar bir çiftçinin verimini ve karlılığını etkiliyor.
Sahada oluşacak veri kayıpları ile bu algoritmalarda hata oluştuğunda tarlasındaki ürün tehlikeye giriyor ve yaptığınız algılayıcı çalışmalarının bir anlamı kalmıyor. Bu yüzden veri kayıpları verinin korunması önemli.”
TARIM ALANLARI DA TEHLİKE ALTINDA
NÜFUS ARTIYOR
Birleşmiş Milletler raporuna göre 7,53 milyar olan dünya nüfusunun 2050 yılında 9,8 milyar olması öngörülüyor. 2050 nüfus projeksiyonuna göre Türkiye nüfusunun 95 milyon kişi olması bekleniyor. Tarımın önemi gıdanın erişilebilirliği için çok önemli.
ÇİFÇİ SAYISI YÜZDE 48 AZALDI
Türkiye’de çiftçi sayısı son 12 yılda yüzde 48 azalmış durumda. Tarım alanları da son 18 senede yüzde 12,3 düştü. Sebze bahçeleri alanı ise aynı dönemde yüzde 15 küçüldü. TABİT teknoloji kullanımının yaygınlaştırılması ve aile çiftçilerinin teknoloji destekli üretim yapması için projeler geliştiriyor.
