Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) mayıs ayına ilişkin konut satış istatistiklerine göre konut satışları, mayısta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,6 artarak 130 bin 25 oldu. Bu rakam, tüm zamanların en yüksek mayıs verisi olarak kayıtlara geçti.
Mayısta ipotekli konut satışları, yüzde 95,9 artarak 19 bin 412'ye yükselirken toplam konut satışları içinde ipoteklilerin payı yüzde 14,9 olarak gerçekleşti.
Ocak-mayıs dönemi ele alındığında konut satışlarının yıllık bazda yüzde 25,4 artarak 584 bin 170'e yükseldiği görüldü. Bu rakam da tüm zamanların en yüksek ocak-mayıs dönemi oldu. Böylece hem mayıs ayında hem de ocak-mayıs döneminde tüm zamanların en yüksek konut satışı gerçekleşti.
Sektör temsilcileri, konut satışlarına ilişkin verileri değerlendirdi.
‘Birinci el ve kredili satışlarda hareketlenme var’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, birinci el ve kredili satışlarda hareketlenme yaşandığını belirterek, "Silivri açıklarında 23 Nisan'da meydana gelen depremin ve konuttaki fiyat artışının enflasyonun altında kalmasının oluşturduğu alım fırsatının bunda etkisi olduğunu düşünüyoruz." dedi.
Hem ipotekli hem de birinci el satışların toplam içerisinden aldığı payın artırılması ve uzun yıllar ortalamasına ulaşılması gerektiğini vurgulayan Yılmaz, şöyle devam etti:
"Yeniden o seviyelere gelebilmemiz ve deprem güvenli konut ihtiyacını karşılayabilmemiz için konuta erişilebilirliği kolaylaştırmamız gerekiyor. Burada iki konu çok önemli. Uygun arsa üretimi ve finansmana erişimdeki kısıtların kaldırılması, bu noktada etkili olacaktır. Arsa maliyeti, konuta erişilebilirliğin önündeki en büyük sorun. Gelişmiş ülkelerde arsanın toplam proje maliyeti içindeki payı yüzde 20'yi geçmezken bizde bu oran yüzde 40-50 seviyelerinin altına düşmüyor. Kamunun planlı arsa üretim gücü ile özel sektörün hız ve kalite kabiliyetini bir araya getirecek model sayesinde konuta erişimin yüzde 40 artabileceğini düşünüyoruz."
‘Gayrimenkul, hala Türk yatırımcısı için en güvenli liman’
Gayrimenkul ve İnşaat Platformu Başkanı Mustafa Ekiz de mayısta ipotekli satışlardaki yüzde 95,9'luk artışın krediye dayalı konut alımının belirgin şekilde arttığını gösterdiğini belirterek, konut kredisi faizlerindeki gerilemenin ve kampanyaların artışta etkili olduğunu söyledi.
Gayrimenkulün yüksek enflasyon ortamında hala Türk yatırımcısı için en güvenli liman görüldüğünü dile getiren Ekiz, yatırımını korumak isteyenlerin konuta yöneldiklerini anlattı.
Ekiz, son yıllarda büyükşehirlerdeki kira artışlarının orta ve üst gelir grubunu ev sahibi olmaya yönlendirdiğini kaydederek, şu açıklamalarda bulundu:
"Özellikle üniversite öğrencilerinin geri dönmesi ve iç göç gibi nedenlerle kira piyasasındaki baskı, satın alma talebine dönüştü. Orta Doğu, Rusya ve Türk Cumhuriyetleri gibi ülkelerden gelen yatırımcılar, Türkiye'yi hem ikamet hem de yatırım açısından cazip buluyor. Ayrıca ilk evini alanlara yönelik teşvikler de satışları artırdı. Konut fiyatlarının önümüzdeki dönemde daha da yükseleceği beklentisi, 'Şimdi almazsam bir daha alamam' psikolojisiyle talebi erkene çekti."
‘Diğer enstrümanlardaki yatırımlar, gayrimenkulde değerlendiriliyor’
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik de sektörün Kovid-19 salgını sonrasındaki en hareketli dönemlerini geçirdiğini belirterek, bunun en büyük nedeninin mevduat faizlerindeki düşüş eğilimi olduğunu söyledi.
Döviz, altın ve vadeli mevduattan kazananların yatırımlarını gayrimenkulde değerlendirmek istediklerini dile getiren Şişik, birçok kişinin yüksek krediye rağmen bu alandaki alımını artırdığını anlattı.
Şişik, "Son dönemde konut tarafında olduğu kadar arsada da hareketlenme var. Yazın gelmesiyle sahil bölgelerinde konut satışlarında hareketlilik yaşanırken İstanbul'da kentsel dönüşüm projeleriyle birlikte markalı büyük konut projeleri de yürütülüyor. Konut talebini karşılayabilmek adına konut üretiminin kontrollü ve doğru şehir planlamasıyla artması gerekiyor." diye konuştu.
‘Temmuzda başlayan artış ivmesi devam ediyor’
Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur da Türkiye'de maliyet artışlarının dizginlenmesi, üretimin canlanmaya başlaması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) ısrarlı tutumuyla birlikte sektörün canlanmaya başladığını belirterek, geçen yıl temmuzda başlayan artış ivmesinin devam ettiğini söyledi.
Bugün açıklanan verilerde ilk el konutlardaki artışın ikinci elin gerisinde kaldığını dile getiren Timur, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İlk konutlardaki artışı artıracak şekilde ivmeyi şekillendirebilirsek gayrimenkulden beslenen 250 alt sektörü daha ciddi canlandırmış olacağız. Banka kredili satışlarda da 95,9 artış var. İlk 5 ayda her 6 konuttan biri banka kredili satıldı. Bu oran geçen sene bu her 10 konuttan biri şeklindeydi. Rakamlarda düzelmeleri görüyoruz. İkinci yarıda faiz indirim rüzgarıyla canlanmayı her alanda hissetmeye başlayacağız. Bu sene 1,5 milyon bandı aşılacak görünüyor. Vatandaş, konutun güvenli liman olduğuna bir kez daha işaret ediyor. Sektörde oluşacak teşvik ve faizlerde başlayacak indirimin yansımasını tahmin etmek zor değil."
Timur, konutta bekleyen ciddi talebe ve ev sahipliği oranının yüzde 55 civarına gerilediğine işaret ederek, "Bu tablonun değişmesi için yakalanan ivmenin daha da yukarı taşınması şart. Burada kamunun da faiz indirimleriyle birlikte devreye alacağı teşvikler, özellikle evi olmayanları destekleyecek formüller, rekorların daha dengeli bir görünüm göstermesini de sağlar." değerlendirmesinde bulundu.
‘Sıfır konut satışlarında hareketlilik başladı’
Ege Yapı GYO Genel Müdürü Didem Güneş de geçen yılı yüksek maliyet ve faizle geçiren Türkiye'nin bu sene ivme yakaladığını belirterek, ilk 5 aydaki artış oranlarına dikkati çekti.
Sıfır konut satışlarında hareketliliğin başladığını ancak bunun yeterli olmadığını dile getiren Güneş, "İlk 5 ay toplamda 584 bin konut satıldı. İlk yarıda 700 bini aşacağız gibi görünüyor. Yıl sonunda 1,5 milyonun üstüne çıkmamız olası." diye konuştu.
‘Konut üretimi artırılmalı’
Helmann Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün de konut satış verilerinin tüm alt kırılımlarında iyileşme görüldüğünü, bu artışta konuta duyulan ihtiyacın ana etken olduğunu söyledi.
Konut sektöründe satışların arttığını, fiyatların reel anlamda gerilediğini, maliyetlerdeki yükseliş hızının azaldığını dile getiren Özgün, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Kısa süre önce açıklanan verilere göre inşaat maliyetlerindeki yıllık artış, nisanda yüzde 22,69'a gerileyerek son 54 ayın en düşüğüne indi. Tüm gelişmelerin tüketici lehine olması, konuta olan yatırımcı güveni ve ihtiyaç, mayısta gördüğümüz rekorları beraberinde getirdi ancak burada altını çizmemiz gereken husus, konut arzının artırılması. Bunun için de çeşitli teşvikler hayata geçirilmeli, arsa arzı artmalı ve kentsel dönüşüm süreçleri hızlandırılmalı."
‘Fiyatlar daha da yükselmeden alımlar yapılıyor’
Algün İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Cihat Algün de gelen rakamların Türkiye konut piyasasındaki yükselişin devam ettiğini gösterdiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"İç piyasada özellikle ipotekli alımlardaki hareket, sektöre güvenin arttığını ve gayrimenkulün her zaman yatırım açısından güvenli liman olmayı sürdürdüğünü gösteriyor. Son birkaç yıldır bizim maliyetlerimiz anormal derecede arttı ama bunu henüz fiyatlara yansıtamadık. Bir geçiş dönemindeyiz. Konut alıcıları da geçiş dönemindeki bu rakamları gördükleri için fiyatlar yükselmeden hareket ediyor, irade gösteriyor ve fırsatları iyi değerlendirerek alım yapıyorlar."
‘Veriler, vatandaşın konuttan vazgeçmediğini gösteriyor’
Mars Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bucak da hem mayısta hem de ilk 5 ayda tarihi yüksek satış adetlerine ulaşıldığını dile getirerek, "Bu tablo, yüksek faiz oranları ve cazip mevduat getirilerine rağmen vatandaşın konuttan vazgeçmediğini ve konutun hala güvenli bir liman olarak görüldüğünü gösteriyor." dedi.
İkinci el satışların payının yüzde 70 olduğuna işaret eden Bucak, "Yeni konut üretimi sınırlı çünkü belirsizlik ortamı üreticiyi temkinli kılıyor. Artan talep, birinci el üretimle karşılanamıyor. Bu da sektörün arz yönlü bir sıkıntıda olduğunu ortaya koyuyor. Yüksek faizlere rağmen ipotekli satışlar artıyor. Alıcılar, özellikle yaşam temelli konut ihtiyacını karşılama amaçlı alımlar yapıyor. Bu durum, konutun temel bir ihtiyaç olarak gücünü koruduğunu gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.
